Het collectief VMO (Violent Magic Orchestra) oogt mysterieus en de individuele bandleden zijn onherkenbaar door corpsepaint-achtige schmink. Ondanks die onherkenbaarheid is de band opgericht door de betrekkelijk bekende broken techno-goeroe Pete Swanson (ex-Yellow Swans) en doet ook Paul Régimbeau (Mondkopf) mee. Na een ‘spoken word’ startsein knallen ze erin met een bonte mix van black- en deathmetal, industrial en postrock met veel ruimte voor toetsen en viool, noise en digital hardcore zoals in de 90’s. VMO is echter door de’ flikker maar in de blender’ mentaliteit veelzijdig in zijn geluidsterreur, zodat zelfs de meest geflipte uitspattingen van bijvoorbeeld Atari Teenage Riot nu bejaard aanvoelen. Prachtig ritualistische- en psychedelische visuals zorgen ervoor dat we niet gewoon naar een band kijken, maar naar complete audiovisuele ervaring.
“Vanavond GRATIS, zonder polsbandje” zo vermeldde dB’s meermaals op de Facebookpagina over het evenement van deze zaterdagavond. Noemen we het dan randprogrammering of een warmhartig gebaar naar de liefhebber van audiovisuele extremiteiten, voor wie zelfs de meest uiteenlopende experimentele acts op Le Guess Who? niet gewaagd genoeg zijn? Het doet er niet toe: Japanse maniakken Vampillia en VMO vergezellen de Amerikaanse noise-hoppers DÄLEK op deze avond.
VMO
Een uitgebalanceerde show in eerste instantie, waar snel verandering in komt als stroboscopen duizend keer per seconde gaan flitsen en de beats sneller worden. Om het af te maken duikt de frontman (denk aan Batmans The Joker, en dan de engste tekenfilmversie) het publiek in om ons met felle zaklampen in het gezicht te schijnen en de nietsvermoedende bezoeker omver te kegelen. Ondertussen overal opklimmend en vanaf springend. De wilde chaos in combinatie met de stroboscopen heeft een zeer desoriënterend effect. Een wonderlijk confronterende freakshow, helaas zonder de psychedelische subtiliteiten van voorheen, maar dat nemen we voor lief. Na afloop wordt de duivelse illusie even verbroken en gaat heel het publiek met een dankbaarheid tonend VMO op de foto en blijken het heel sympathieke mensen.
Vampillia
Bij Vampillia zien we dan toch bekende gezichten opduiken uit VMO, maar zo zonder schmink zijn het ‘gewoon’ mensen. Vanaf de start horen we meteen dat ook dit extreme kost wordt: bas en gitaar denderen als een betonmolen over ons heen en in combinatie met grunts neigt het naar doomdeath. Operazang, toetsen en elektrische viool houden de schijn op dat deze band ‘mooi’ is, ontroerend zelfs. Enerzijds is dat ook wel zo, zeker als ze terugvallen op de meeslepende tragiek waar ook Mono bekend mee is geworden en dat koppelen aan de intense screamo van Envy. Daar stoppen de vergelijkingen met hun landgenoten wel. Vampillia leent namelijk dezelfde 'flikker maar in' blender als VMO, wat een goed merk moet wezen, want ook hier zorgt het voor verrassingen. Vleugjes jazz komen vooral langs in de drumpartijen en hak-op-de-tak wendingen doen denken aan zowel mathrock als grindcore. Dit alles uitgevoerd met ultieme perfectie in dynamiek en precisie. Slechts als de muziek te zwaar word vervormen vooral de baspartijen en vervalt het soms te veel in een brij.
Ook deze zanger kan het niet laten rare capriolen uit te halen onder begeleiding van flitsende stroboscopen. Deze komen tot een climax als er een ladder in het spel komt die midden in de zaal geplaatst wordt. Behalve om op te staan kun je deze namelijk ook goed gebruiken als microfoonstandaard, als afdakje om onder te liggen of als middelpunt voor een spelletje ‘ver springen’. Als hij vervolgens om bier vraagt aan het publiek drinkt hij er anderhalf op, om vervolgens de helft over zijn hoofd leeg te gieten. Dat is drankmisbruik, jongeman….Foei! Ach, het is hem vergeven; hij draagt een Gorefest shirt, wat in ieder geval blijk geeft van een goeie smaak in Nederlandse metal.
DÄLEK
De hele avond was al lekker druk, – de gratis show is een goede zet gebleken – maar bij het Amerikaanse trio DÄLEK staat het stampvol. Natuurlijk wil ook iedereen per se vooraan staan, dus is het proppen geblazen. Rustig mensen, rustig. “We are DÄLEK and tonight we are gonna destroy your eardrums, is that alright?”, zo klinkt het van MC DÄLEK en aan het enthousiasme te horen heeft niemand daar problemen mee. Een gemêleerder publiek dan eerder op de avond staat er helemaal klaar voor: hiphopfans, rockfans, liefhebbers van industrial en noise. Dat is het vreemde aan dit trio, hiphoppers luisteren opeens naar een dikke laag noise en hiphophaters gaan plotseling helemaal los op de kalmerende, maar toch agressieve flows van de rap. Er is dan ook best veel variatie en intelligentie te bespeuren in hun muziek. Zo horen we tekstueel veel maatschappijkritiek en politiek, maar ook een literatuuricoon als Jack Kerouac komt tussen neus en lippen door even langs. Dan is het zonde dat deze intelligentie verzuipt in knalharde beats, old skool turntable scratches en metersdikke lagen noise.
Maar het publiek komt dan ook duidelijk voor een feestje en word daarin niet teleurgesteld. Sommige minutenlange instrumentale passages met enkel dikke lagen noise kunnen rekenen op gefronste wenkbrauwen en geërgerde reacties. Waar is die lekkere hiphop nou gebleven? Ja jongens, even op je tanden bijten, wen er maar aan. Een sterk optreden van deze geoliede machine die al sinds 1998 bezig is. Dat het podiumlicht strak en stil is komt ons ook wel goed uit, want de ogen staan nog na te knipperen van al die stroboscopen eerder op de avond. Toch is het na verloop van tijd wat saai. We zijn al teveel verwend door bizarre genremixen en chaos, waarschijnlijk.
Als deze avond één ding heel duidelijk heeft laten zien is het dat je met audiovisueel geweld vele kanten op kunt. Lawaai is niet zomaar lawaai en klinkt in combinatie met meerdere stijlen en genres extreem veelzijdig. Een erg knappe programmering en bovendien helemaal gratis. Top!
Gezien: VMO, Vampillia en DÄLEK, zaterdag 11 november 2017 @ dB’s, Utrecht