Hoe kijk je terug op deBeschaving 2016?
Bow Evers, artistiek leider deBeschaving: “Op de dag zelf vielen alle puzzelstukjes op de juiste plaats. Neem bijvoorbeeld de Safari Karavaan. In 2015 was het nog een geheime partyspot in de bosjes, dit jaar een complete parade die met speakers en dj’s op fietsen over het festivalterrein reed. We wilden dat het feestje ’s middags al zou beginnen, met de Safari Karavaan als voorprogramma van SKIP&DIE. Het was puzzelen met de route; de parade mocht de singer-songwriters van Giels Talentenjacht bijvoorbeeld niet tot last zijn. Dat pakte allemaal prachtig uit. En – ik ben heel blij dat de weergoden ons goed gezind waren.”
Slotinterview deBeschaving: ‘Offline publiek had meer lol dan online’
Experiment naar smartphoneverslaving raakt gevoelige snaar
Artistiek leider Bow Evers kijkt terug op een geslaagde festivaleditie. Vorig jaar liet hij al weten dat hij deBeschaving graag als onderzoekslocatie wilde inzetten. Dit jaar ging zijn wens in vervulling: honderden festivalbezoekers lieten hun mobieltje afplakken voor een grootschalig offline experiment. En dan scheen de zon nog ook.
Volgens mij was deBeschaving een van de eerste festivals met goed weer, dit seizoen.
“Iedereen was in jubelstemming. Op een bepaalde manier maakt het niet uit hè, ik heb ook hele mooie festivals in de regen meegemaakt. Maar met een zonnetje erbij gaan de dingen net even wat makkelijker.”
Ging alles zoals gepland?
“Alle bussen van U-OV zijn op zaterdag 2 juli naar de Jaarbeurszijde verhuisd, in verband met de verbouwing van het stationsgebied. Dit leidde tot grote frustratie onder de taxichauffeurs, omdat ze niet blij waren met hun nieuw toegewezen standplaats. Ze grepen de eerste dag van de verhuizing aan om te staken - toevallig net de dag dat deBeschaving plaatsvond - en hebben het busplatform meer dan een uur geblokkeerd. Ondertussen stonden wij ons af te vragen hoe het kwam dat er geen bussen bij de Botanische Tuinen arriveerden. U-OV heeft het uiteindelijk op weten te lossen. Rond een uur of twee, drie kwamen er alsnog busladingen mensen het festivalterrein op. Qua publiek kende het festival zodoende een wat stroeve opstart.”
Hoe kwamen de Beschaving en Universiteit Utrecht tot het offline experiment?
“Ik wilde het festival heel graag inzetten als onderzoekslocatie en de bezoekers daarbij betrekken. DeBeschaving is een ontdekkingsfestival voor nieuwsgierige mensen, het uitrollen van een festivalbreed experiment past daar goed bij. Bovendien werken we al jaren samen met de UU, dus eigenlijk is het vreemd dat we het niet eerder hebben gedaan. Er lopen hier tenslotte zesduizend gewillige onderzoeksobjecten rond, die op een dag als deze net wat bereidwilliger zijn om in nieuwe dingen mee te gaan, dan wanneer ze op doodnormale doordeweekse dag op straat zouden worden aangesproken.”
En het thema?
“Dat ontstond vanzelf. Iedereen om me heen is net zo telefoonverslaafd als ik, terwijl er nog maar heel weinig onderzoek naar is gedaan. In oktober 2015 stuitte ik op een app, toen de meest gedownloade in de appstore, die je stimuleert je telefoon niet te gebruiken. En daar betaalden mensen nog geld voor ook.”
“Toen ik me er verder in ging verdiepen kwam de term nomofobie naar voren, de angst om geen mobiele telefoon tot je beschikking te hebben. Mijn wetenschapsprogrammeur heeft een goede onderzoeksgroep gevonden, die met precies dát onderwerp bezig was: smartphone- en social media verslaving. Uiteindelijk leidde dat tot het festivalbrede experiment en de speciale offline area, waar degenen met afgeplakte telefoon toegang tot kregen. Het terrein was ingericht door zeventig CMV-studenten. Mensen konden elkaar hier offline vriendschapsverzoeken sturen en er hingen speciale vogelhuisjes waarmee je met briefjes naar elkaar kon tweeten. Het thema liep door het hele festival. Zo hadden we in Cirque de la Sciene een spreker over de doorgedraaide selfiecultuur.”
Hoe reageerden bezoekers op de mogelijkheid om proefpersoon te zijn?
“Onze onderzoekers stelden alle festivalgangers bij binnenkomst dezelfde vraag: ‘Durf jij drie uur lang je telefoon niet te gebruiken?’ Mensen reageerden verrast en vervolgens enthousiast. Het verbaasde ons eigenlijk hoeveel mensen – duizend – aan het onderzoek mee wilden doen. Het liep echt storm. Op een gegeven moment waren er zelfs te weinig onderzoekers aanwezig om alle deelnemers op te vangen. Een van de uitkomsten van het onderzoek was dat júíst de mensen die symptomen van een smartphoneverslaving vertoonden het meest bereid waren om mee te doen. We raakten blijkbaar een gevoelige snaar.”
Wat is er verder uit het onderzoek gekomen?
“Uit een tussenmeting, waarin ongeveer duizend willekeurige bezoekers werd aangesproken, bleek dat de offliners het net iets meer naar hun zin hadden; zij gaven de dag een 8,3. De mensen die online waren, beoordeelden het festival met een 8.”
Hoe is deBeschaving gegroeid ten opzichte van vorig jaar?
“Het programma was dit jaar een stuk uitgebreider, onder meer door samenwerkingen met The Village Coffee & Music, de sessies van 3voor12/Utrecht op Fort Hoofddijk en de singer-songwriters van Giels Talentenjacht. In feite zijn dat partijen die, net als wij, als laboratorium fungeren: die jong talent spotten en een podium geven.”
Is dat een centraal thema in de muziekprogrammering?
“Ik vind het zeker een belangrijk onderdeel. Acts op dat niveau vind ik stiekem interessanter om te programmeren dan gevestigde namen. Het idee is dat bezoekers op deBeschaving hun toekomstige favoriete bands tegenkomen. Yakumo Orchestra is wat dat betreft een band om in de gaten te houden. Yakumo bestaat uit twee dj/producers, en samen met de strijkers, blazers en percussie van het Orchestra lijkt alles op zijn plek te vallen. Ook Hidden Charms en Fickle Friends waren mooie ontdekkingen.”
Het lijkt erop dat deBeschaving de banden met Utrecht deze editie ook verder heeft aangehaald.
“Dat is voor ons ook heel logische stap, Utrecht is immers ons Umfeld. De Diep in de Groef DJ’s van EKKO kwamen draaien en we hielden een afterparty in TivoliVredenburg. De kleinschalige publieke sessies van 3voor12/Utrecht in het fort waren een geslaagd experiment. Ik denk dat we dit in de toekomst nog verder uit kunnen bouwen, wie weet als host van een eigen area.”
Gezien: deBeschaving 2016, zaterdag 2 juli 2016 @ Botanische Tuinen, Utrecht