Kytopia, maandag, vroeg in de middag. Het gonst in de gangen en de grote popzaal, de lucht vibreert van de energie. De artiesten druppelen één voor één binnen, rolkoffertjes achter zich aan, de muzikale speeltuin van Colin Benders (Kyteman) in. Vader en manager Erik kijkt tevreden toe. "Straks klinkt er hier muziek in hoekjes waarvan je niet eens wist dat ze bestonden."
Studio Stekker Festival 2015 deel 1: de aftrap
Aankomst artiesten in Kytopia en hypnotiserend optreden in TivoliVredenburg
Utrecht staat deze week in het teken van Studio Stekker Festival. De artiesten die op het festival geprogrammeerd staan, gaan een week kopje onder in Kytopia om elkaar te leren kennen en nieuwe muziek te maken. Het resultaat wordt zaterdag in de Voorveldse polder gepresenteerd. 3voor12/Utrecht doet in drie delen verslag van de studioweek. Deel 1: de aftrap.
"Er was heel veel animo voor Studio Stekker", vertelt een enthousiaste Pitto samen met Lodewijk Rondeboom, organisatoren van Studio Stekker (Vers Vermaak en Triomf). In zijn mondhoek bungelt een sigaret, al een kwartier lang - te druk om hem aan te steken. "Omdat we niet zeker wisten of we iedereen wel kwijt konden, hebben we de paaldansstudio van de onderburen tijdelijk bij Kytopia getrokken." Dat was vorig jaar wel anders. Colin en consorten zaten destijds middenin de verhuizing, een deel van de ruimtes was nog niet in gebruik genomen. Inmiddels heeft iedere Kytopiaan zijn eigen stek en is het aan de Stekker-muzikanten om zich ertussen te nestelen. Met de artiesten arriveert ook het bier. Bij de entree, naast de vroegere garderoberuimte, staan twee koelkasten klaar. Weer enkele uren later staan ze tevreden te zoemen, volgestouwd met vijftig treetjes bier en via een ingewikkeld netwerk van verlengsnoeren (ziet iemand hier een stopcontact?) voorzien van elektriciteit.
Sommigen nemen uitgebreid de tijd voor een rondje oude bekenden begroeten en nieuwe handen schudden. Anderen, zoals Johannes Brecht, beginnen direct met opbouwen. De Duitser neemt zijn nieuwe album deze week in Kytopia op. Hij heeft zijn eigen muzikanten meegenomen, de grote lijnen liggen al vast, maar tijdens Stekker weet je het nooit. Componist Francesco Tristano speelt ook met het idee zijn nieuwe plaat deze week op te nemen. Eigenlijk was hij het vorig jaar tijdens Stekker al van plan. Schouderophalend zegt hij: "I got distracted. Het gaat hier vierentwintig uur per dag door."
In de nok van Kytopia treffen we de spil van Studio Stekker. De synthesizerzolder van Sonar Traffic (Allert Aalders en Ben Spaander), het onderkomen van meer dan vijftig verschillende synthesizers. Aalders nodigt de Stekker-artiesten van harte uit zijn machines te komen testen. Hoe ze op de ruimte reageren? Veelal hetzelfde, vertelt Aalders. "Eén van de twee variaties op holy ... ." Rechts naast de deur is Maarten Vos met geluiden aan het pielen, achterin verliest Sie Medway Smith zich boven een modulair systeem.
Tegen acht uur stroomt Kytopia leeg en verplaatst de activiteit zich naar TivoliVredenburg. Daar opent Francesco Tristano het publieke deel van de week. Tijdens de voorgaande edities was Stekker gedurende de studioweek een gesloten bolwerk. Nu is de tijd rijp om meer naar buiten te treden en Studio Stekker Festival door middel van vijf showcases een evenement voor iedereen te maken.
Een zwarte vleugel in het midden van het podium van de grote zaal van TivoliVredenburg, omringd met gekleurde leren kussens en zitzakken, vormt het knusse decor van deze eerste showcase van Studio Stekker Festival. Het podium en de eerste ring met stoelen stroomt langzaam vol met een opvallend gemêleerd publiek. Het opgewonden geroezemoes verraadt de aanwezige belangstelling en nieuwsgierigheid naar wat deze bijzondere artiest voor iedereen in petto heeft. In afwachting van de opkomst van deze klassiek onderlegde pianist trekken sommigen hun schoenen uit, anderen gaan er lekker bij liggen. Deze intieme setting ademt huiselijkheid en comfort en de lichtspots lijken als een warme deken over het publiek te vallen.
Wanneer Tristano het podium betreedt, zwakt het geroezemoes snel af en zal deze ook pas weer na drie kwartier in volle sterkte oplaaien. Tristano weet bij het aanslaan van de eerste toetsen het publiek muisstil te krijgen. Met zijn geconcentreerde blik, de meeslepende en vloeiende mix tussen barok en modern en zijn onconventionele benadering van de functionaliteit van een vleugel, houdt hij de aandacht van vierhonderd oren en ogen ademloos vast.
Unplugged. Loepzuiver. Experimenteel. Op momenten lieflijk, vol en warm. Dan weer dreigend en expressief. Al met al wordt de zaal getrakteerd op een overwegend klassieke avond met composities van Bach en Frescobaldi, die Tristano feilloos afwisselt met eigen werk, waar zijn affectie voor techno duidelijk in doorklinkt. Op die momenten staat hij op van zijn kruk, buigt hij zich over het binnenwerk van de vleugel en toont hij zijn veelzijdigheid en virtuositeit. Met rechts bespeelt hij de snaren als ware het een basgitaar en met zijn linkerhand scheert hij al tokkelend over het grote oppervlak alsof het harp is. Ook laat hij percussie op het inwendige mechaniek horen en gebruikt hij zijn voeten om de bas extra kracht bij te zetten.
Na afloop houdt het applaus lange tijd aan en zingen de eerste reacties als "hypnotiserend", "meeslepend" en "Ik waande me in een andere wereld" tot aan "Dit mocht wel langer duren" rond in de zaal, die met haar akoestiek een onversterkt optreden als deze de artiest en zijn instrument veel eer aandoet.
Tristano, vergezeld met zijn zoontje op zijn schouders, gaf aan de eerste vijf minuten "electrified" te zijn door het intieme karakter van de setting: "It inevitably changes the dynamics for the artist and the crowd", duidt hij vervolgens. Daarna laat hij doorschemeren dat hij ontzettend veel zin heeft in de week die voor hem ligt. Vorig jaar was hij er ook en nu hij beter weet wat hij van de mogelijkheden aan ruimte, instrumenten en apparatuur binnen Kytopia kan verwachten, denkt hij veel inspiratie op te doen en unieke samenwerkingen te gaan starten. Het motto van Vers Vermaak en Triomf om van Studio Stekker Festival "het Mekka voor producers en artiesten te maken" lijkt met deze woorden van Tristano al geslaagd.
Gezien: Francesco Tristano tijdens Studio Stekker Festival, maandag 20 juli 2015 @ TivoliVredenburg, Utrecht.
Donderdag verschijnt het volgende verslag waarin we stilstaan bij de komende dagen van Studio Stekker Festival.