Geloof het of niet, maar in het hart van de wijk Kanaleneiland bevindt zich misschien wel een van de best bewaarde geheimen van de stad Utrecht. Hoewel, geheim: het multidisciplinaire project dat Casper Adrien en Tommy Ebben ongeveer een jaar geleden hebben opgezet met de intentie muzikanten en kunstenaars uit de wijk Kanaleneiland met elkaar in contact te laten komen, is inmiddels behoorlijk uit de kluiten gewassen. Dat jaar is ze dan ook niet in de koude kleren gaan zitten, maar heeft al meer opgeleverd dan ze ooit voor mogelijk hadden gehouden. Het maken van een album was in eerste instantie het einddoel, maar lijkt nu pas het begin van Knalland. Naast Casper en Tommy, die zich vooral op creatief vlak met Knalland bezighouden, is het Anne-marie Gort die het organisatorische gedeelte op zich neemt.
Eiland8
Bij aankomst in het Eilandhart op de hoek van de Marshalllaan en de Bernadottelaan zitten Casper en Tommy aan een stevig ontbijt dat ze bij een Marokkaans winkeltje verderop hebben gehaald. Ze laten tussen neus en lippen door wel vallen dat ze brak zijn, maar dat weerhoudt de twee er niet van uitgebreid te vertellen over Knalland. Het Eiland8-project van woningcorporaties Mitros en Portaal, die acht flats in de wijk beschikbaar stelden voor creatieve ondernemers en kunstenaars, is misschien wel de indirecte aanleiding voor de oprichting van Knalland geweest. Casper: “Dit zijn allemaal sloopwoningen. De voormalige bewoners zijn verhuisd, naar Leidsche Rijn of Overvecht. Ik kende een aantal mensen hier in de wijk en ben toen hierheen gekomen.”
Opvallend, want de wijk Kanaleneiland staat niet bepaald bekend als de meest aangename plek in Utrecht om te wonen. “Vijf jaar geleden was dit echt het slechtste stukje van Nederland,” zegt Tommy daarover. Toch voelen de heren zich hier goed op hun plek. Casper: “Ik woonde in Wittevrouwen. Daar kende ik een paar van mijn huisgenoten, maar ik wist bij wijze van spreken niet eens wie mijn buren waren. Als ik hier naar de supermarkt ga, weet ik zeker dat ik bekenden tegenkom.” Hij zwaait naar een fietsende voorbijganger; het is één van de Knallanders Hans Vermunt uit La Corneille. “Bovendien heb ik eigenlijk nooit last gehad van de bontkraagjes op de straathoek,” vervolgt hij. “Je denkt wel eens: oké, tot hier en niet verder, anders zou ik problemen kunnen krijgen.” Tommy: “Je hoort regelmatig een politieauto de wijk in rijden. Maar we voelen ons hier nooit onveilig.”
Het album
Aan het album werkten meer dan vijftig muzikanten mee. Het proces in de totstandkoming ervan kostte dan ook meer tijd dan Casper en Tommy hadden gedacht. Tommy: “Als ik zelf een plaat maakte, dan schreef ik de nummers, nam ik ze op en hoefde ik vervolgens nauwelijks wat te doen tot dat betreffende schijfje er was. Je beseft je eigenlijk niet hoeveel werk er in gaat zitten. Je bent heel veel bezig met randzaken, maar uiteindelijk staat het wel allemaal in dienst van de muziek en is de passie voor muziek je voornaamste drijfveer.” Die passie ging ook gepaard met een zekere visie, waarin kwaliteit een belangrijke rol speelt. Zodoende hebben ze op een gegeven moment ook goede bekenden die wilden meewerken teleur moeten stellen, aldus Casper. “Ons hoofddoel was muziek maken en we doen dit alles puur uit liefde voor muziek. Alles gebeurt op vrijwillige basis, dus we kunnen in feite geen eisen stellen. Maar dat wil niet zeggen dat we zomaar overal genoegen mee nemen.”
In de samenwerkingen tussen verschillende muzikanten zijn volgens de heren mooie dingen tot stand gekomen. Tommy: “Iets leuks is bijvoorbeeld dat we Kim Janssen hebben samengebracht met iemand die zich veel bezighoudt met elektronische beats en dat is heel goed uitgepakt. Wat mij betreft is dat zelfs een van de vetste nummers van de plaat geworden. Knalland is voor mij echt één grote speeltuin.” De nummers zijn grotendeels in de flats in Kanaleneiland opgenomen. Voor een tweetal nummers gingen de Knallanders naar Kytopia; het mixen werd uitbesteed aan vooraanstaande Utrechtse producers Simon Akkermans, Pim van de Werken, Martijn Groeneveld en Maarten Besseling.
Samenwerkingen in de wijk
Naast die vijftig muzikanten hebben Casper en Tommy ook de andere bewoners uit de wijk, de veelal Marokkaanse gemeenschap, benaderd om mee te werken aan Knalland. Dat bleek echter vrij lastig. Het contact met veel instanties liep moeizaam of er kwam uiteindelijk toch niet uit wat ze in gedachten hadden. Daarnaast hadden ze wel een visie waaraan ook een zekere kwaliteit gekoppeld was. “Het is heel goed dat die rappertjes van zestien muziek maken en dat moeten ze ook vooral blijven doen, maar ons doel was niet om het integratieprobleem op te lossen of zo. We hebben er wel naar geluisterd, maar hun muziek voldeed simpelweg niet aan de verwachtingen die wij hadden en de kwaliteit die wij wilden waarborgen. Bovendien hebben zij een hele andere belevingswereld dan wij,” aldus Casper. Tommy vult hem aan: “We zijn ook heel realistisch. Wij kunnen hier hele mooie dingen doen, maar het is echt niet zo dat wij de problemen in de wijk op kunnen lossen. Die idealen hebben we ook niet.”
“Knalland is echt ons kindje”
Casper en Tommy zijn zichtbaar trots op hun project, waarmee ze op 2 april aanstaande ook op de planken staan tijdens Tweetakt. Ze vinden het soms moeilijk om dingen uit handen te geven, maar realiseren dat ze zich gewoon niet overal mee kunnen bemoeien. Casper: “Zeker binnen het kernteam is er een bepaald vertrouwen opgebouwd. Ik weet nog wel dat we bij het eerste huiskamerconcert zelf een pan soep stonden klaar te maken en we buiten een flip-over hadden neergezet als aankondiging. Stiekem houden we ons nog steeds overal wel mee bezig en zijn we op de hoogte van alles wat er gebeurt. Als iemand werk aflevert dat niet aan onze verwachtingen voldoet, moet er immers iemand zijn op dat op te vangen, op elk gebied.” Tommy denkt daar niet anders over: “Knalland is echt ons kindje en als er iets fout gaat kun je niet zeggen: 'Nou, ik heb even niet zoveel zin om me daar mee te bemoeien'. Dat ga je dan toch instinctief doen omdat het iets is wat je echt aan het hart gaat.” Casper glundert tevreden: “Ja, ons kindje. Het is al één jaar geworden.” Hun liefdesbaby, noemt Tommy het. Casper grapt: “Ik vroeg me al af wanneer de vunzigheid zijn intrede zou doen in het interview.”
Te zien: Knallands Kwartiertje met Sofie Letitre, Rebecca Sier, Gharib, Chayah van Diermen, Hamertje Tik, Daniel Vis, Lars van der Werf en Sophia Maria Kienhuis, zaterdag 16 maart 2013 @ Kanaleneiland, Utrecht
Uit een wijk die voor vele Utrechters onbekend terrein is, komen de laatste tijd regelmatig spannende geluiden. Onder de naam Knalland brengt een collectief muzikanten binnenkort een album uit en vindt op 16 maart minifestival Knallands Kwartiertje plaats. 3voor12/Utrecht wilde er wel eens het fijne van weten en liet zich door initiatiefnemers Casper Adrien en Tommy Ebben rondleiden in Kanaleneiland.