De binnenstad van Utrecht vormt van vrijdag 27 tot en met zondag 29 juli het decor van het grootste ‘dark underground lifestyle’-festival van Nederland. De van fantasierijk tot soms zelfs angstaanjagend uitgedoste bezoekers zijn inmiddels een bekend fenomeen in de stad. Op het festivalprogramma staan meer dan vijftig internationale en nationale bands, waaronder Peter Hook, Combichrist, Suicide Commando, The Crüxshadows, In The Nursery, Diary of Dreams, Camerata Mediolanense en O.Children.

Summer Darkness-bedenker, organisator en hoofdprogrammeur Kees de Brouwer is al bijna twintig jaar actief in de gothic/dark undergroundscene. Hij begon in 1994 de populaire electrofeesten Cyberia in EKKO en Tivoli. In 2003 organiseerde hij de eerste editie van Summer Darkness, dat in tien jaar tijd is uitgegroeid tot een begrip in binnen- en buitenland.

Dit jaar bestaat Summer Darkness 10 jaar. Hoe kijk je terug op deze jaren?
Kees de Brouwer: “De jaren zijn voorbij gevlógen. Waar ik vooral erg blij mee ben is dat het festival destijds überhaupt van de grond is gekomen, en dat het ons daarna elk jaar gelukt is een gevarieerd programma neer te zetten. Gemeente Utrecht noemde ons een tijdje terug zelfs één van de belangrijkste Utrechtse festivals naast namen als het Nederlands Film Festival. In bezoekersaantallen zijn we in tien jaar tijd gegroeid van 1500 bezoekers in 2003 tot zo’n 7500 vorig jaar. Dat aantal hopen we dit jaar weer te halen.”

Welke ontwikkelingen in de scene heb je de afgelopen tien jaar gezien? En speelt Summer Darkness daarop in?
KdB: “In de beginjaren was de Summer Darkness-programmering grofweg in twee takken te verdelen: die van cybergothic en gothic metal. Cybergothic heet nu dark underground en is verdeeld in verschillende substijlen, zoals electro, industrial en wave. Gothic metal, maar ook industrial rock, is helemaal van onze ‘menukaart’ verdwenen. Dat genre was wel zo’n beetje over z’n hoogtepunt heen. Duitse festivals als Wave Gotik Treffen programmeren deze bands wel nog steeds, maar Summer Darkness richt zich liever op nieuwe ontwikkelingen en trends in de scene. Zo is cyberdance op dit moment bijvoorbeeld erg hot. Op cyberfeesten, maar ook thuis voor de camera. Mensen filmen zichzelf dansend en zetten het dan op YouTube, waardoor deze dansstijl zich ook via internet verder ontwikkelt. Tijdens Summer Darkness hebben we op zondag een speciale meeting rond cyberdance georganiseerd: de International Cyber Meeting 2012.”

Naast muziek uit het dark underground-subgenre zijn op Summer Darkness ook gothic rock, wave, folk, middeleeuwse muziek en neoclassical te zien. 
KdB: “De dark undergroundscene is de afgelopen tien jaar meer verzuild. Er zijn veel meer verschillende stijlen en substijlen gekomen. Ook binden mensen zich minder snel aan een bepaalde stijl en identiteit. Vroeger ‘was’ iemand gothic in zijn hele doen en laten. Het was een manier van leven. Dat zie je nu niet meer zoveel. En mensen wisselen sneller van stijl, waardoor ze zich er minder intensief in verdiepen. Als dj merk ik dat omdat mensen me nu bijna nooit meer komen vragen welke plaat ik zojuist draaide. Mensen komen om te dansen en om het leuk te hebben. Maar op welke muziek uit het dark underground-spectrum ze dansen, maakt ze minder uit.”

Ben je tevreden over de line-up en de invulling van deze editie? En kunnen we nog iets speciaals verwachten in verband met het tienjarig jubileuml?
KdB: “Naar mijn idee is Summer Darkness dit jaar gevarieerder dan ooit. We houden een brede scope in de festivalprogrammering, maar we zoeken ook steeds naar vernieuwing en scherpe randjes. Je moet als festival natuurlijk headliners hebben - zoals dit jaar Peter Hook (ex-Joy Division), waar ik erg benieuwd naar ben, Combichrist en Suicide Commando - maar daarnaast bieden we ook podium aan startende of nét iets andere bands. Ik verwacht bijvoorbeeld veel van de Britse band O.Children, die met een frontman met een donkere huidskleur (zeldzaam in de dark undergroundscene) en een intrigerende lage zangstem hip klinkende wave maakt. Zo’n band zou op een festival als Lowlands niet misstaan.”

“Bijzonder tijdens de editie zijn een modeshow rond de populaire steampunkstijl en de al genoemde International Cyber Meeting 2012, maar ook het gekostumeerde Bal du Masque en de opening van het festival op vrijdag in een klein hofje naast de Domtoren, Flora’s hof. De beiaardier van de Domtoren begeleidt dan een burleske act door op het carillon 3 gothicnummers te spelen! De vijfde special is Storm Industrial Revolution op vrijdagnacht in Tivoli De Helling met internationale industrialacts. De Storm-party’s zijn gebaseerd in Rotterdam, en nu is er voor het eerst een editie tijdens Summer Darkness. Waar ik ook erg blij mee ben, is dat EKKO vanwege het tienjarig bestaan van het festival dit jaar weer meedoet als festivallocatie met een speciaal industrieel programma op zaterdag.”

Hoe ziet Summer Darkness er de komende tien jaar uit?
KdB: “Als ik dát wist had ik het makkelijk, dan kon ik alvast jaren vooruit programmeren! Nee, serieus, ik durf er niks over te zeggen. Ik hoop alleen dat we een plek kunnen blijven bieden aan de dark underground-subcultuur. Want dat die zal blijven bestaan is wel duidelijk, zij het meer versnipperd en divers dan ooit tevoren.”

“Verder zal de komst van het Muziekpaleis ook Summer Darkness gaan beïnvloeden. Maar hoe, dat is nu nog niet te voorspellen. Hoe dan ook: ik blijf me ervoor inzetten dat er elk jaar een breed dark undergroudfestival in Utrecht is, waar mensen elkaar (weer) ontmoeten, kennis kunnen maken met de scene én kunnen genieten van de goede sfeer. Want dat is uiteindelijk toch het belangrijkst.”

3VOOR12/Utrecht doet zoals gebruikelijk voor en tijdens Summer Darkness 2012 uitgebreid verslag. Houd ons dus in de gaten! 

Te doen: Summer Darkness 2012, met o.a. Peter Hook, Combichrist, Suicide Commando, The Crüxshadows, In The Nursery, Diary of Dreams, Camerata Mediolanense, O.Children en meer. Vrijdag 27 tot en met zondag 29 juli 2012 @ diverse locaties in Utrecht