Het is een naam die liefhebbers van wat minder gangbare genres als ambient, noise, avant-garde, ritual en neofolk als muziek in de oren klinkt: X-Rated, het enige radioprogramma in Nederland dat zich bezighoudt met ‘moeilijke muziek’. De wortels van X-Rated liggen in 1995, toen dj en latere Kink FM-station manager Arjen Grolleman groen licht kreeg om op Kink FM elke zondagavond een programma te maken met de muziek die hem na aan het hart lag.

Enkele jaren later kreeg hij hulp van dj Bob Rusche en samen vormden ze een gouden X-Rated-duo – tot aan de tragische dood van Arjen Grolleman in januari 2010. Bob presenteert X-Rated nu alleen – zolang het nog duurt, want per 1 oktober wordt Kink FM opgeheven. We reisden af naar Hilversum om met Bob Rusche een biertje te drinken en te praten over Summer Darkness, X-Rated en een onzekere toekomst.

Wat kunnen we deze Summer Darkness verwachten op de X-Rated Stage? 
“Dit jaar hebben we voor het eerst twee middagen tot onze beschikking. Dat is een beslissing geweest van organisator Kees de Brouwer, die vorig jaar aangenaam verrast was door de grote mensenmassa in de Spiegelbar. Hij heeft mij en Marcel de Cocq (oftewel dj Distorted Chaos) gevraagd om mee te denken over de invulling. Nu heb ik een voorliefde voor obscure acts die bij wijze van spreken uit een Noorse gletsjer zijn komen kruipen, maar voor buitenlandse artiesten is er simpelweg geen budget. Maar waarom moeilijk doen? Er zijn in Nederland zoveel goede muzikanten te vinden. Het eerste wat bij me opkwam was The [Law-Rah] Collective en deze act werd direct geboekt. Kees kwam vervolgens op de proppen met het Engelse project Wikan, een exponent van het witchhouse-genre.”

Witchhouse?
“Dit is al een tijdje erg populair. Het is een heel eclectisch genre, waarbij tal van stijlen worden gecombineerd tot een donker geheel met veel mystiek. Bepaalde nummers die iedereen wel kent, zoals bijvoorbeeld hits van Modern Talking, worden bijvoorbeeld dusdanig vertraagd dat ze totaal onherkenbaar worden. Wikan geeft er een eigen draai aan en maakt vooral spookachtige, ambient-achtige soundscapes. Ik vind het erg leuk, het is een spannende verbreding van de stijlen binnen Summer Darkness.”

Merk je eigenlijk dat de belangstelling voor wat obscuurdere genres aanzwelt?
“Nee, ik heb niet het idee dat het aantal liefhebbers de laatste jaren extreem is toegenomen. Het leuke aan dit publiek is dat het een kleine, maar bloedfanatieke groep is.’’

Hoe zou je mensen kunnen verleiden om af te zakken naar de Spiegelbar?
“Het grote probleem vorig jaar was dat veel mensen geen idee hadden waar de Spiegelbar was [op de eerste verdieping in de linkerhoek, of helemaal rechtdoor als je binnenkomt bij Tivoli, en dan de trap omhoog – Arnold]. Verder was het niet mogelijk om apart kaartjes te kopen. Dat kan nu wel, en daar ben ik heel blij om. Je kunt voor zeven euro naar binnen en hoeft geen dure dagkaart aan te schaffen. En voor tien euro kun je zowel de zaterdag als de zondag bezoeken. Dan krijg je zes bands en twee dj’s voorgeschoteld. Geen geld, toch? Ik raad je echt aan om de sfeer te komen proeven en de grote variëteit te ontdekken. Het is echt een heel mooi uitgebalanceerd programma geworden, met The [Law-Rah] Collective, Kristus Kut, Wikan, For Greater Good, Akoustik Timbre Frekuency en Machinist.”

Waar kijk je zelf naar uit?
The [Law-Rah] Collective is altijd leuk, en dat geldt ook voor Machinist – beiden acts uit Utrecht trouwens. Maar toch ga ik steevast voor artiesten die ik nog niet zo goed ken, in dit geval Wikan en Akoustik Timbre Frekuency – ik ben altijd op zoek naar nieuwe dingen.”

Vorige maand werd bekend dat per 1 oktober de stekker uit Kink FM wordt getrokken. Is het geen raar idee om dan nu in het programmaboekje vermeld te staan als Kink FM X-Rated Stage?
“Ja, dat is heel raar. Ik probeer het programma te redden. X-Rated bestaat op 1 oktober 16 jaar. Ik kan het niet over mijn hart verkrijgen om al die jaren weg te gooien, ik ben het ook aan Arjen verplicht om zijn gedachtegoed hoog te houden, Het kan toch niet zo zijn dat puur door deze geldkwestie – want daar draai het uiteindelijk allemaal om – zoiets moois de nek om wordt gedraaid? Voor Kink FM is het sowieso einde verhaal per 1 oktober, maar ik zet alles op alles om X-Rated op wat voor manier dan ook in de lucht te houden. Vanuit alle hoeken krijg ik steun toegezegd en dat doet me echt heel veel goed, Het is alsof je onderdeel bent van een grote familie. In die zin is deze X-Rated Stage dan ook een bedankje voor alle fans.”

Te zien Kink FM X-Rated Stage tijdens Summer Darkness 2011, zaterdag 30 en zondag 31 juli, @Spiegelbar in Tivoli, met The [Law-Rah] Collective, Kristus Kut, Wikan, For Greater Good, Akoustik Timbre Frekuency en Machinist