Uit de toon: Danibal en zijn mondharp

"Ik wil niet de Jimi Hendrix onder de mondharpisten zijn"

Tekst: Rianne Moes ,

In de serie ‘Uit de toon’ vertellen muzikanten over hun niet alledaagse instrument. Wat voor instrument bespelen ze, hoe zijn ze ermee in aanraking gekomen, wat betekent het voor ze? Vandaag het eerste deel met Danibal, Utrechts mondharptrots.

"Ik wil niet de Jimi Hendrix onder de mondharpisten zijn"

Daniel Hentschel, alias Danibal, is een van de weinige mondharpisten in Nederland. Hij speelt solo, in de improvisatieduo’s Plunk en Heug en in de band Dial Prisko. Wat betekent de mondharp voor hem?

“Ik raakte gefascineerd toen ik in 1999 een tv-programma zag over boventoonzang. Je hebt grondtonen, maar met je mond kun je ook heel veel verschillende vibraties, boventonen produceren. Dat vond ik fascinerend. Ik heb wat eigenaardigheden ontwikkeld. Zoals vocal rasp. Dat kun je heel mooi in een zangstem gebruiken. Dat is wat ik leuk vind in die alternatieve bandjes, dat rauwe stemgeluid. En dan zonder dat je heel veel whisky hoeft te drinken! Ook luisterde ik veel naar van die noisy gitaarbandjes, zoals Sonic Youth.

Als je naar zo’n brij geluid luistert hoor je daarin achtergrondmelodieën. En de mondharp is precies hetzelfde. Het gaat om de kleine subtiele dingetjes, geluidjes die je hoort. Je moet wat meer moeite doen. De mondharp is een soort van understatement. Ik houd van de uitdaging om er iets uit te halen.

Veel mensen kennen de mondharp eigenlijk wel. Het geluidje zit bijvoorbeeld veel in reclame en in de huisstijl van Nederland 3. Als je de mondharp hoort dan is het vaak ritmisch gebruikt, het is eigenlijk maar een geluidje erbij. Daar is geen zak aan. Maar ik ontdekte dat je er eigenlijk heel veel muziek uit kunt krijgen.

Ik ben niet op les geweest, maar heb wel een hele zoektocht gedaan. Er zijn tientallen verschillende manieren van spelen. De mondharp is al een heel oud instrument en bestaat in heel veel verschillende tradities. Het wordt veel gebruikt in de volksmuziek, maar ook wel in rare trance of acid. Een artiest die ik erg bewonder is Anton Bruhin. Hij is een Zwitserse kunstenaar en mondharpist. Hij maakt zowel traditionele volksmuziek als heel abstracte muziek met een elektrische mondharp die hij zelf heeft uitgevonden.

Zingen en mondharp spelen is voor mij op een bepaalde manier therapeutisch geweest. Je bent best wel kwetsbaar als je optreedt. Vroeger was ik heel timide, ik durfde mijn stem niet eens te verheffen. Nu heb ik overal schijt aan. Eigenlijk improviseer ik altijd en dat kan ik iedereen aanraden. Soms, als ik van die typische gitaarbandjes zie, dan denk ik: ga daar maar eens in je eentje staan, in je eentje knallen.

Ik probeer nu zoveel mogelijk uit te zenden, op te treden. Ik heb allerlei projecten, die op een bepaalde manier ook weer samenkluwen. Plunk, dat is een duo met human beatbox en mondharp. We zijn hierin de eerste, al kan ik dat bijna niet geloven, de combinatie ligt zo voor de hand! Met Heug, een ander duo, gaat het onverwacht goed op het moment. We improviseren altijd, met allerlei instrumenten zoals een trekzak en een schuiftrompet. Binnenkort gaan we optreden onder de naam Vischknaepen. Ellen Dickwitz, een dichter uit het Utrechts Dichters Gilde, schrijft dan teksten op een vis en die hengelen wij dan op. Daar gaan we vervolgens muziek mee maken. Verder speel en zing ik nog in de band Dial Prisko.

Als ik oefen voor deze dingen dan ontplooi ik mezelf ook. Uiteindelijk zou ik wel een avondvullend programma willen, solo. Daar heb ik nu niet genoeg tijd voor. Ik sta ook nog maar aan het begin, ik kan nog zoveel leren en experimenteren. Er wordt vaak van je verwacht dat je iets gaat bereiken. Ik heb altijd maar wat aangerommeld. Het zou leuk zijn als ik in de toekomst kan leven van mijn muziek. Maar het belangrijkste vind ik gewoon spelen. Ik wil me 100% kunnen uiten. Sommige mensen beheersen technieken heel goed en willen heel graag laten zien wat ze allemaal kunnen. Zo ben ik niet. Ik wil niet de Jimi Hendrix onder de mondharpisten zijn.”


Te zien:

De Vischknaepen (Heug), 28 oktober 2010 @ Jansbrugkelder, Utrecht

Plunk, 13 november 2010 @ ZONE 5300 lezersfeest, Rotterdam

Danibal solo, 29 november 2010 @ Café de Stad, Utrecht