James Yorkston toont Schotse klasse en zeurt een beetje

De akoestische bijna-kleinkunst van Sneakerfreak blijkt verdraaid goed

Sven Schlijper, ,

Even valt James Yorkston – over het algemeen een beminnelijke Schotse goedzak – uit zijn rol wanneer er naar zijn idee teveel gefluister te horen is in EKKO. Een heel klein moment dat de fragiele sferen die zijn akoestische set oproept, verbreekt. Desondanks heerst Schotland in James Yorkston & The Athletes als vanouds.

De akoestische bijna-kleinkunst van Sneakerfreak blijkt verdraaid goed

Het Utrechtse Sneakerfreak speelde zich dit jaar aardig in de kijker. Niet alleen met de sterke single ‘Naked+David’, maar ook door overtuigende optredens, zoals op ZININ festival. Nu mag het trio openen voor James Yorkston. Dat lukt wonderwel. Eén veelzijdige stem, twee gitaren; meer is er niet nodig. Zeker wanneer die combinatie zoals bij Sneakerfreak gepaard gaat met een aparte vorm van praatzang. Een beetje op een cabareteske, of kleinkunstmanier. Sneakerfreaks’ teksten bewegen tussen zelfverklaarde niemendalletjes en maatschappijkritiek. En wonder boven wonder werkt de mix ook nog. Een smakelijk Utrechts product dat er goed aan doet zich bij zijn leest te houden. In deze setting, dus zonder drum en bas, werkt het trio prima en op Acda & De Munnik gereutel zitten we niet te wachten. Sneakerfreak blijft liefst zichzelf. Het Britse Domino Records heeft een stel goede oren aan de kop zitten. Ze tekenden niet alleen Franz Ferdinand in de knop (en plukken daar nu de vruchten van!), maar op hun ‘roster’ vinden we ook Adem, The Kills en wijlen Elliott Smith. Met een Bonnie ‘Prince’ Billy & Matt Sweeney release in januari komt er nog meer moois uit deze stal. Tussen deze raspaardjes vinden we James Yorkston & The Athletes. Franz Ferdinand vulde onlangs een grote zaal in Nederland, na amper een jaar geleden nog voor 40 man in EKKO gestaan te hebben. Dat feit is niet aan James Yorkston voorbij gegaan. De aimabele Schot put er hoop uit. We mogen allemaal gratis naar binnen als hij daar in november 2005 staat. Als hij de weg weet te vinden, want hij noemt de Bijlmerse Bierhal: “The Grolsch Dome”. Of daar een typisch Schotse ironische knipoog achter zit, laten we maar in het midden. Toch zit hij er voor het eerste deel van de parallel niet ver naast. Want veel publiek is er niet komen opdagen vanavond. Het merendeel lijkt bovendien voor de heren van Sneakerfreak de EKKO opgezocht te hebben. Op bijzonder laag volume werkt Yorkston zich met zijn kameraden door het repertoire. Maar dán wordt het de man teveel; hij stoort zich blijkbaar enorm aan het aanhoudende gefluister in de zaal. Tsja, wat kun ervan zeggen? Het gefluister was er wel, maar lang niet zo erg of irritant als bij menig concert hier te lande. Yorkston heeft misschien zijn dag niet. Al blijft het een vervelend trekje van het Nederlandse publiek om steeds weer te tonen niet bij machte te zijn tijdens het spel van een band de kaken op elkaar te houden. Of voor een goed gesprek het bargedeelte op te zoeken. Als het volk nu eens niet gepraat, maar de oren gespitst had, zou het hebben kunnen horen wat James Yorkston & The Athletes ons brachten. Ergens in hetzelfde vaarwater als Sneakerfreak. Dus uitgaand van de premisse: overdaad schaadt. Daarin komen de klein gehouden nummers, met fraaie – niet alledaagse – instrumentatie (veel accordeon, mondharmonica en harmonium) mooi naar voren. Kleinoden die in een sneller jasje wel eens hinten naar The Reindeer Section, of de oude juweeltjes van Belle & Sebastian. Verder gaan de gedachten uit naar Nick Drake, Lilium, Malcolm Middleton en aan het eind zelfs een akoestische variant op The Velvet Underground. En dat allemaal in één – in EKKO een beetje grumpy – mannetje gevangen. Kortom: alle ingredienten voor een mooi avondje singer-songrwriterachtig werk. Schotland laat zich weer eens van zijn opperstebeste kant zien (maar mag best iets minder zeuren) en Utrecht heeft in Sneakerfreak ik band met potentieel. Een geslaagde avond, maar of we elkaar volgend jaar in de HMH zullen weerzien, waag ik te betwijfelen. James Yorkston & The Athletes / Sneakerfreak Gezien: woensdag 24 november 2004, EKKO