Soms zijn er van die momenten dat alles samenvalt. Ook op het gebied van muziek. Goed, het mogen dan misschien spaarzame momenten zijn, maar ze zijn er. En of bepaalde muziek je nu gigantisch opzweept, ophitst of opbeurt, doet daarbij eigenlijk maar verdacht weinig ter zake. Waar het om gaat, is dat de muziek impact heeft. En -of het nou fysiek is of geestelijk- iets met je doet. Punt. Neen, nog beter: 'amen'.
Muziek dus. Een absolute prachtuitvinding. Voorwaar: eentje van het verslavende, allesomvattende soort; hier en daar zelfs opgesmukt met een welhaast mystiek sausje.
Maar goed: genoeg gezweef. Voor vandaag althans. Want, om maar meteen tot de kern van de zaak te komen: hoevaak een mens (plak er in dit geval gerust nog de letters 'ch' aan vast) in zijn leven ook blootgesteld mag worden aan de edele muziekkunst, en welke gevoelens dit bij hem ook moge oproepen, er zijn maar weinig momenten waarop hij zich ook waarlijk geroerd voelt.
En laat vanavond nu precies zo'n moment geweest zijn.
Een moment waar uw recensent, om eerlijk te zijn, al maandenlang naar had uitgekeken. Watheet: jarenlang! Want het heeft al die tijd op zijn netvlies gebrand gestaan. Het concert van de Britse band Sophia in de Groninger poptempel Vera. Vrijdag 17 april 1999 was de avond, om precies te zijn. Een dag waarop de essentie van het fenomeen 'live-concert' zich nog eens aan ondergetekende openbaarde. Want het moge gezegd: wat werd hij toen bij de keel gegrepen. En wat stond hij aan de grond genageld. Tranen biggelden over zijn wangen. Tranen van ontroering. Tranen van schoonheid. Het was een avond waarop het aloude besef nog eens goed tot hem doordrong: geen mooiere muziek dan trieste muziek.
En hoeveel concerten hij sinds die bewuste dag ook gezien heeft, er zaten er maar weinig bij die dat specifieke gevoel bij me losmaakten. Dat gevoel van pure schoonheid. Van ontroering. En aan de grond genageld zijn.
Dat hij voor mijn volgende Sophia-ervaring dan ook behoorlijk gespannen was, laat zich dan ook makkelijk verklaren. Want ja, zou hij het, vijf jaar later in een uitverkochte(!) Helling, nog altijd over zich hebben, voorman Robin Proper-Sheppard? Die gave om een mens tot in het diepst van zijn ziel te ontroeren? Het antwoord kwam al in de eerste minuut van het concert naar boven drijven: nou en of!
Met stijlvolle tred komt Proper-Sheppard het podium van De Helling opgewandeld. Met in zijn kielzog zijn -gedurende het verdere optreden geheel anonieme blijvende- groepsleden. Stijlvol staat hij daar, in zwart pak. Vijf jaar ouder en (zou het toch dat artistieke snorretje zijn?) nauwelijks herkenbaar. Het optreden in Haarlem, de avond ervoor, was volgens hem een totaal drama. En dat moest anders vandaag. En daar zou hij zijn uiterste best voor doen.
En dat het de voormalig frontman van de magistrale God Machine daarbij ook bijzonder menens is, blijkt meteen al in de eerste minuut van de show. Even goedgemutst als geconcentreerd zuigt hij middels enkele bedachtzame, licht-humoristische opmerkingen meteen bij opkomst al de aandacht voor zich op. Om die vervolgens in zijn muziek geen seconde te laten verslappen. Het eerste nummer -het onsterfelijk mooie, aan zijn overleden God Machine-maatje Jimmy Fernandez opgedragen 'So Slow'- gaat meteen al dwars door je heen. Het mes staat op mijn keel. Zelfs mijn benen hebben kippenvel.
En dat gevoel houdt de rest van het concert aan. En of het nu oud ('If Only', 'The Sea' en een majestueus 'The River Song') of nieuw ('Oh My Love', 'Swept Back', 'Desert Song No.2') betreft, het brok verdwijnt geen seconde uit je keel. Het fabelachtige geluid en de sublieme overgangen -van muisstille sereniteit naar werveldende noise-explosies in een fractie van een seconde, een truc die voorheen allen aan een band als Mogwai leek voorbehouden- maken de wonderlijke roes compleet. En als Proper-Sheppard in de keiharde toegift 'A Change Is Gonna Come' ook nog eens alle God Machine-registers opengooit, moge het helemaal duidelijk zijn: Sophia is in al die jaren eigenlijk alleen nog maar gegroeid. Een wonderlijke gedachte, die misschien wel te mooi is om waar te zijn.
Sophia.
Gezien: Tivoli De Helling, zaterdag 26 maart 2004.