Jazzmuzikanten en -liefhebbers lijken zich tegenwoordig meer thuis te voelen in Amsterdam dan in Utrecht. Toch weet de Utrechtse Jazzwinkel zich al 6 jaar staande te houden. De platenzaak van Etienne de Smet en Arjan Went is enkele weken geleden zelfs verhuisd naar een groter pand. Een teken dat de donkere dagen voor de Utrechtse jazz voorbij zijn? 3VOOR12/Utrecht interviewde Etienne de Smet over deze opmerkelijke stap. De Smet ontmoette zijn compagnon Went op de jazzafdeling bij Ear & Eye in de Drieharingstraat. De Smet was daar bedrijfsleider: ‘Ik had een extra kracht nodig op de jazzafdeling en toen kwam Arjan binnen. Ik dacht meteen: Bingo!. Bij Arjan is de jazz er met de paplepel ingegoten, zijn ouders zijn goeie muzikanten en docenten aan het conservatorium. De toppers uit de scene kwamen bij hem thuis over de vloer. Binnen een week runde Arjan de tent beter dan ik, dus toen dacht ik: misschien moeten we maar eens voor onszelf beginnen. Toen zijn we op een zolderkamertje begonnen met de verkoop van cd’s via internet.’ ‘We wilden natuurlijk een eigen winkel, alleen viel het in de praktijk behoorlijk tegen om een eigen zaak van de grond te krijgen. We zijn bij wel twintig banken langs geweest voor financiering, maar banken en muziek zijn om de een of andere reden geen goede combinatie. Toch hebben we toen doorgezet, en zijn zonder financiering begonnen met een klein winkeltje in de Loeff Berchmakerstraat. Je kan wel zeggen dat we bijna blind hebben doorgewerkt tot we hadden wat we wilden. De opbrengst van ieder cd-tje dat we verkochten, stopten we weer terug in de zaak.’ ‘Uiteindelijk werd de winkel toch te klein en toen kwamen we dit nieuwe pand aan de Oudegracht tegen. Het was voor ons een behoorlijke stap om hiernaartoe te gaan, de huur is natuurlijk veel hoger. Hoewel we een aardige klantenkring hebben, is het niet zo dat onze verkoop de afgelopen jaren explosief is gestegen. Maar we gaan er alles aan doen om dit tot een succes te maken. We zijn nu nog aan het klussen en inrichten en op 9, 10 en 11 september zijn de openingsdagen. We hebben dan live-optredens van een paar toppers uit de scene. Ik ga natuurlijk niet verklappen welke, iedereen moet vooral langskomen.’ De ambities van De Smet en Went beperken zich niet tot Utrecht. Zo hebben ze eerder geprobeerd het Jazzcenter over te nemen, de bekendste jazz-platenzaak van Den Haag. Dat is toen niet gelukt: ‘De 65-jarige eigenaar wilde er mee stoppen, maar had moeite om de zaak los te laten. Het klikte daardoor uiteindelijk niet goed. Overigens speelt het op het moment weer, maar we weten niet of we er nog wel zin in hebben.’ Dat heeft ook te maken met een ander initiatief waar De Smet en Went veel energie in stoppen: ‘We zijn in Amsterdam met een aantal andere partijen bezig met het opzetten van een club aan het IJ. Wij bemoeien ons met de artistieke, muzikale invulling daarvan. De club zal naar verwachting in november of december openen. Het samenwerken met verschillende partijen gaat over het algemeen prima maar is ook wel eens lastig. Zo willen de horecamensen die het restaurantgedeelte verzorgen wat oppervlakkigere muziek, maar wij willen natuurlijk meer jazz. De Gemeente Amsterdam ondersteunt het project in ieder geval op een hele goede manier. Ik heb er alle vertrouwen in, zeker omdat we op een zo hippe locatie als het IJ zitten.’ De Smet en Went zijn ook in Utrecht volop bezig geweest: zo waren ze betrokken bij de jazz-zondagen in ’t Hoogt en de jazz-optredens in Café De Poort. Op dit moment zijn er echter nauwelijks meer van dat soort laagdrempelige live-concerten. De Smet legt uit hoe dat komt: ‘Wij lopen bij het organiseren van jazzoptredens steeds tegen hetzelfde probleem aan, en dat is geluidsoverlast. Er hoeft maar één persoon te klagen en je kunt niets meer organiseren. Ik krijg niet het idee dat op zo’n moment ook echt wordt gecheckt of een optreden inderdaad overlast bezorgt, of dat iemand gewoon zin heeft om te klagen. Bovendien zijn de decibelnormen veel te streng, als je je daar aan houdt kun je bij wijze van spreke niet eens meer een normaal gesprek voeren.’ De Smet vindt daarnaast dat jazz in Utrecht teveel iets is voor de jazzkenners: ‘Er zouden veel meer mensen in aanraking kunnen komen met jazz als er in de zomer een gratis Utrechts jazzfestival wordt georganiseerd, met een brede programmering. Zelfs Wijk bij Duurstede heeft een eigen jazzfestival! Waarom kan dat dan niet in Utrecht? We hebben hier wel het Supernatural-festival gehad, waar ook een tent was met jazz-georienteerde dance, maar daarvoor moest je de stad uit naar Vleuten-De Meern. Bovendien kostte het maar liefst 35 euro. De programmering in het SJU-huis is ook vaak gericht op een kleine groep kenners en muzikanten. Daar moet natuurlijk ruimte voor zijn, maar er kan een veel bredere doelgroep worden aangesproken. We zijn nu zelf met het SJU-huis aan het praten over hoe we daar wat aan kunnen doen. We hebben al jaren contact, maar de samenwerking wordt nu geïntensiveerd.’ De Smet is niet echt te spreken over de rol van de gemeente: ‘Utrecht heeft wel de pretentie om cultuurstad van Nederland te zijn, maar ik vind dat de gemeente zich niet zo opstelt. Ik heb onlangs een brief geschreven aan de wethouder van cultuur over de problemen die we tegenkomen bij het organiseren van jazzoptredens, maar toen kreeg ik van iemand anders een brief terug. Ik moest maar eens contact opnemen met die en die. Ik had graag een keer met de wethouder hierover gesproken, maar dat is blijkbaar onmogelijk. Ondertussen zie je wel dat steeds meer mensen uit de jazzscene naar Amsterdam verhuizen. Dat heeft onder andere te maken met een gebrek aan plekken waar gespeeld kan worden en waar Utrechters kennis kunnen maken met jazz. Wij blijven in ieder geval bezig om de Utrechtse scene te ondersteunen, maar het zou mooi zijn als de gemeente zich ook iets meer voor de jazz zou inzetten.’