Ik heb maar zelden dat ik denk: “Wow, ik wou dat ik nu 17 was!” Als muzikant leer je alles met vallen en opstaan in de praktijk. Een lange weg, als je er een baan en verantwoordelijkheden naast hebt. Ik klaag niet, hoor. Maar als ik nu 17 was, dan ging ik de Popacademie doen. Coördinator Steven Engel, zelf muzikant, kan zich daar wel in vinden. Ook hij is via een omweg in de muziek terechtgekomen. Popacademie De Popacademie (niet te verwarren met de Rotterdam Pop Academy van Codarts, het conservatorium) is een mbo-opleiding. Studenten zijn grofweg tussen de 16 en 25 jaar. Je kunt er terecht met een vmbo-diploma of hoger en je wordt in vier jaar tijd tot popprofessional opgeleid. En van begin af aan ben je bezig met spelen. Als je dan van school komt ben je een ervaren muzikant of anderszins in staat in de muziekbusiness je brood te verdienen. Want dat is wat voorop staat: je moet ervan kunnen leven. De Popacademie is ontstaan uit de vraag: “Waarom moet je een havo-diploma hebben om muzikant te worden”. Ook had geestelijk vader Ad de Jong kritiek op het conservatorium; teveel gericht op het muzikale talent, terwijl je als muzikant veel meer moet kunnen om te overleven. Netwerken bijvoorbeeld. Kortom, er was behoefte aan een praktische popopleiding. Die is er nu sinds twee jaar: de Popacademie. Het draait bij deze opleiding dus niet zozeer alleen om spelniveau en techniek. “Je wordt hier opgeleid tot ondernemer, popmuziek is het middel.” vertelt Steven Engel, coördinator van de opleiding. “Netwerken, sociale vaardigheden en ondernemerschap, dát is belangrijk voor een ondernemer.” vertelt Steven. Zo kom je volgens hem aan een goeie band en aan optredens. Zo leer je als sounddesigner omgaan met bandjes in de studio. Want er worden niet alleen muzikanten opgeleid, ook studiopersoneel en beatcreators. De selectie is streng. Per jaar krijgt de opleiding zo’n 300 aanmeldingen, terwijl er 40 plaatsen zijn. De eerste selectie vindt plaats op basis van de inschrijving (demo, biografie, uitgebreide motivatie). De muzikanten moeten al ‘muziek ademen’. Motivatie is hierbij de doorslaggevende factor, niet het technische niveau. Daarna volgt de auditie. Je speelt 2 stukken, maar belangrijker zijn de vragen die Steven daarna stelt: “Weet je wat het betekent als je kiest voor het muzikantenvak? Hoe ga je ermee om als je vriendin graag wil dat je een avondje met haar op de bank doorbrengt, terwijl je alweer moet spelen.” “Sommige mensen haken dan af. Je moet je realiseren dat muziek maken leuk is, maar dat het geen hobby meer is, als je je brood ermee moet verdienen.” Als je toegelaten bent, ga je bandjes formeren. Na tien weken moet je een demo en een videoclip opnemen. Vervolgens moet je een presskit (foto’s, bio) maken. En natuurlijk optredens regelen. Hoe, dat doet er niet toe. Steven: “Je leert het meest van zélf optredens regelen, daar wordt je ondernemend van. We laten je op je bek gaan.” “De studenten blijven de eigenaar van hun probleem. Een voorbeeld. Een band vertelt dat de geluidsman chagrijnig werd bij hun optreden. Dan vragen wij hoe ze denken dat dit komt. De volgende keer zullen ze de geluidsman wél tevoren even een handje geven.” Dit voorbeeld illustreert hoe er lesgegeven wordt. De Popacademie heeft 16 freelance-docenten in dienst. De één verzorgt de wekelijkse instrumentles, de ander praat over auteursrechten of leert ze hoe ze een factuur moeten opstellen. Het onderwijs is competentiegericht (gericht op wat de beroepspraktijk van je vraagt, wat je moet kunnen) en de begeleiding door de docenten bestaat meer uit coaching van band en individu, dan uit traditionele lessen. De begeleiding is zo minimaal mogelijk. “We laten je hier compleet vrij in je stijl, als je maar ‘credible’ bent. Eigen werk spelen is niet verplicht, maar meestal gebeurt dit wel. We geven wel aanwijzingen links en rechts, maar je doet je eigen ding. Een uitzonderingetje vormt het blok ‘Efficiënt repeteren’. Dat blok wordt gehangen aan een stijl, bijvoorbeeld Motown. Als metalgitarist moet je dan toch goed samenwerken om tot een goed eindresultaat te komen.” De popacademie draait nu 2 jaar. Er zijn dus nog geen afgestudeerden, aangezien de opleiding 4 jaar duurt. Toch zijn er al een aantal namen die je in het circuit ziet opduiken: Dikke VanDalen, The Dead Letters, BLOX (Beats, Licks & Overige activiteiten). Botlap verzorgde onlangs het voorprogramma voor Van Katoen. Andere leerlingen zijn een bedrijfje begonnen in het organiseren van evenementen. In heel Nederland zijn opleidingen als de Popacademie als paddestoelen uit de grond geschoten, zo vertelt Steven. “Maar wij zijn onafhankelijk van het conservatorium. We willen geen vooropleiding voor het conservatorium zijn. Onze leerlingen moeten klaar zijn voor het werken in de popmuziek. Natuurlijk stromen er wel leerlingen door naar het conservatorium, maar dat is niet ons doel.” Regelmatig vallen er studenten af. Er lijkt een grote mate van vrijheid te zijn, maar het is zeker voor jonge mensen een hele opgave om verantwoordelijk met die vrijheid om te gaan. Je moet afspraken na leren komen met je toekomstige collega’s en werkgevers. Vaak lossen de bands dit op met samenwerkingscontracten, waarmee ze elkaar aan afspraken houden. Als je de Popacademie voltooit krijg je een diploma. Deze is volgens Steven echter “geen fuck waard”. Het gaat erom wat je geleerd hebt. Dat diploma is meer een bezegeling. Het was een heel leuk gesprek. Ik heb een korte rondleiding gehad, zag bands aan het werk. Als we bij de voordeur staan, rent Steven nog even terug om de promo-cd van de Popacademiebands te halen. Terwijl ik dit tik, luister ik ernaar. Dat klinkt erg professioneel. Die bands komen we wel tegen in het livecircuit. Wil je meer weten? Ga dan naar de urbangestylde website van de Popacademie, waar de bands en muzikanten zich presenteren. Je kunt ze boeken!