Een recensie van het Album van de Week begint natuurlijk altijd met een gang naar de platenzaak. Kwamen we bij aanschaf van de eerste echte Duvel Aap-o-theek nog thuis met een ingenieuze bruine draagtas die de cd zo ongeveer afschoot richting cd-speler, dit keer komen we thuis met een schilderij vol bananen. Net als Warhol dat ooit deed, alleen zijn het er nu meer. Puur Kultuur, de hiphopart van Duvel is het Album van de Week. Maar laten we het nu eens niet over die grappige verpakking (30 x 24 cm, zeefdruk op doek) hebben, want daar doen we de muziek van het Rotterdamse Duvelduvel toch echt te kort mee.

Voor vriend en vijand zal rapper Duvel altijd wel een enigma blijven. Het afgelopen jaar zette hij Rein de Vos uit de band, ontbond vervolgens Duvelduvel, rekende hij af met rapper Jawat die hij geholpen had en met zijn label Topnotch waar hij een financieel geschil mee had. Duvel toonde zich altijd rapper tegen wil en dank. Van hem hoeft het allemaal niet zo nodig. In Eigen Shit van Aap-o-theek zegt hij: “Ja beter ga ik die torie laten, ik moet die track gaan verlaten, ik heb geen zin meer om te praten met kils zoals jij, ik heb geen tijd ik moet gaan, deze shit is maar derbij, ik heb ook een fokking baan.” Duvel werkt in het dagelijkse leven als computerprogrammeur. Dus waarom zou hij ook?

Wie Duvelduvel al kent, weet het inmiddels: je bent fan of je vindt het niks. Wie Duvel niet kent: rapper Duvel maakt grootstedelijke hiphop waarin de taal van de straat centraal staat. Zeg maar zoals 50 Cent dat doet, maar dan in het Nederlands. Skotu, tories, Roffa, apen, kils, boys, pappies behoren tot het taalgebruik van de apenrots. Het is dat je weet dat Duvel een ontzettend slimme en rustige gast is. Anders zou je nog bang worden ook.

Het wonder van Duvel is dat hij ondanks ‘witte boord’ overduidelijk klinkt als de meest gretige rapper van Nederland. Ook Puur Kultuur klinkt negentien tracks lang urgent. Typerend van het stemgeluid van Duvel is dat het lijkt alsof hij continu zijn kaken op elkaar houdt als hij rapt. Het klinkt alsof hij door zijn tanden heen ademt. Alsof hij zegt: ‘Ik verdoe mijn tijd niet met jullie, mannetjes. Sterker nog, ik doe mijn mond niet eens voor jullie open.’ Alles wat Duvel op Puur Kultuur zegt, moet worden gezegd. Hij verspilt geen seconde. Immers, anders kan hij natuurlijk beter websites in elkaar gaan sleutelen.

Dertig jaar oud is Duvel en aan de credits op Puur Kultuur te zien heeft hij al heel wat vrienden uit zijn agenda kunnen schrappen. Want waar eerder Delic van Opgezwolle en Kubus nog wel eens voor een productie tekenden, blijft nu eigenlijk alleen zijn vaste maat Dion over. Ballantyne heeft de introtrack voor zijn rekening genomen. Op de mic duldt Duvel eigenlijk alleen nog Supadupah naast zich. En hoeveel andere cameo’s er ook nog zijn op Puur Kultuur, je kunt bijna stellen dat de tweede officiële Duvelduvel een soloalbum is. Op meer dan de helft van de tracks rekent Duvel ook voor de productie.

‘Iedereen wil nog steeds op die oude Duvel lijken, maar nee, kan niet, we gaan door’ zegt Duvel in openingsnummer Puur De Intro. Die oude Duvel stond bol van volle beats en vette synths. De nieuwe Duvel wordt gekenmerkt door de hoofdrol die de sampler in de studio heeft gekregen. Puur Kultuur wordt gekleurd door Jamaicaanse blazers, zwoele vrouwenstemmen en hijgende dwarsfluiten. Daardoor is Puur Kultuur een stuk swingender dan Aap-o-theek. Er zijn natuurlijk wel genoeg overeenkomsten met het oude werk van Duvel

Zoals Schijt Is De Norm, de vetste partybanger op Puur Kultuur. Het nummer zou wel eens net zo’n hit kunnen worden als Wie Is Ut van Aap-o-theek. In Onorthodox bindt ‘warrior’ Duvel de strijd aan met slechte ‘rappertjes’ die niet willen leren. De chaotische beats laten zien waarom Duvel een van de beste rappers van Nederland is. Toverstaf is een lekker laidback westcoast nummer, inclusief sexy keyboard. Alsof anno 2007 ook Dr. Dre de Duvelduvel heeft gevonden. Hardkanie begint met een leuke verwijzing naar die andere aap uit Rotterdam.

Met negentien tracks is Puur Kultuur misschien wel een lang verblijf op de apenrots. Maar wie de moeite neemt zich de taal van Duvel, Supa en Dion machtig te maken, heeft er een toffe tijd. Een koptelefoon en een goede stoel kunnen daarbij helpen. Want om de gelaagdheid van Puur Kultuur, zowel muzikaal als tekstueel helemaal te doorgronden, moet je er wel even voor gaan zitten.

Puur Kultuur staat tijdelijk in de luisterpaal