Speedy J op ééndaags R.E.M.F.-tournee Deel 1: Umfeld

Release dvd Umfeld HD 5.1 in V2_ met een toegift van Nanko

Annet Brugel, ,

Dj Speedy J en filmmaker Scott Pagano nemen de macht in je hersenen over. Speedy J (technogrondlegger) voelt zich met het maken van Umfeld opnieuw pionier. Dankzij 5.1 geluidstechniek (vijf boxen, één subwoofer) is hij nu ook in staat om te bepalen waar in de ruimte welk geluid zal klinken.

Release dvd Umfeld HD 5.1 in V2_ met een toegift van Nanko

Dj/muziek-/geluidscomponist Speedy J en filmer/beeldkunstenaar Scott Pagano staan onder twee vierkanten schermen in het instituut voor instabiele media V2_. Achter hen drie van de vijf enorme boxen, die speciaal voor de 5.1 (vijf boxen en één subwoofer) dvd voorstelling zijn opgesteld. Ze kondigen zelf de documentaire aan, die over de totstandkoming van de dvd Umfeld HD 5.1 gaat. De zaal is vol, de sfeer is gemoedelijk. In de documentaire zijn Speedy J en Scott Pagano, en heel even de geluidstechnici van Telco, Gideon Kiers en Lukas van der Velden, aan het woord. De beelden zijn opgenomen in het Rotterdams havengebied en de studio van Speedy J. De uit Los Angelos afkomstige filmer Scott Pagano blijkt veel overeenkomsten te hebben met Rotterdammer Speedy J. Beiden zoeken naar grensverleggende mogelijkheden binnen hun individuele vakgebied. En beider creativiteit wordt uitgedaagd door de limieten die de techniek hen oplegt. Dankzij 5.1 geluidstechniek is Speedy J bij zijn muziekcomposities nu ook in staat, om te bepalen waar in de ruimte welk geluid zal klinken. Hij wil met Umfeld HD 5.1 een dezelfde kick evenaren, als toen de eerst stereo lp te beluisteren was. Over de havens zegt hij: “Het havengebied is een zeer intimiderende, soms angstaanjagende omgeving. Da’s zeker een inspiratiebron voor mijn muziek.” Dan wordt Umfeld HD 5.1 ingestart, een dvd met muziek van Speedy J en geïntegreerde beelden en films van Scott Pagano. De ontspannen sfeer vervaagt. Alles overwoekerend is de experimentele muziek van Speedy J altijd geweest. De synthetisch mechanische geluidscomposities zijn krachtig, en roepen bij velen beelden op. Da’s waar deze muzikant terecht om geroemd wordt. Maar voor eigen beeldassociaties is weinig ruimte. Die worden rijkelijk overschaduwd door Scott’s synchroon lopende, snel verspringende beelden met organische vormen, aardse materialen en uitvergrote architectonische details in zwart wit en aarde tinten. Soepele staalkabels die zweepslagend een weg naar je netvlies zoeken, zijn de zachtste vormen die je tijdens deze voorstelling voor ogen krijgt. Een witte, van grootte veranderende rechthoek in een zwarte omheining, aan het eind, is de enige rust die de ogen gedurende de film krijgen. Speedy J en Scott Pagano hebben op Umfeld muziek en beeld compleet abstract gemaakt. Tijdens dit project zijn scherpe randen opgezocht. En het publiek kan zich er rijkelijk aan snijden. De Umfeld-ervaring blijft door zijn imposante karakter lang hangen, maar legt het publiek tijdens de beleving veel beperkingen op. Als je op een stoel voor een scherm zit en de omgevingsruimte, op het scherm na, donker is, gaan Scott en Speedy J in je hoofd regeren. Elke verbeelding wordt de toeschouwer ontnomen, en da’s heftig. Terwijl de stoelen uit de zaal worden weggehaald, verlaat een groot deel van het publiek instituut V2_ . Het programma van R.E.M.F. is enorm, en de jacht op bekende namen is op dit tijdstip geopend. Velen missen daardoor één van de topacts van het festival, een vernieuwer in de elektronische muziek; Nanko. Hij is een muzikant met multidisciplinaire oren, in staat om live elektrisch gitaarspel te combineren met pedalen, mixers, shuflers, een mini drumcomputer en een laptop. Nanko maakt optimistische, ritmische soundscapes, die teruggrijpen naar de jaren zeventig groove, maar ook een sprong vooruit zijn naar de muziek van de toekomst. Aan het stilstaande publiek te zien, wordt zijn muziek nog niet als dansbaar ervaren. Het is een genot om te kijken en luisteren naar een muzikant die, zonder faalangst, zoveel instrumenten te gelijk durft te laten lopen en te bespelen. Nanko is in staat om magistrale dance neer te zetten, met de toegevoegde warmte van echte instrumenten en muzikale ambacht. Zo biedt hij tegengas bij de tegenwoordig vaak dichtgebouwde geluidsmuren in de elektronische muziek. Als live muzikant is hij een pionier. Maar als hij toch vergeleken moet worden voorgangers, dan is Nanko de Aphex Twin van de mooie wereld, die de instrumentale flair heeft van Bootsy Collins. Tijdens het optreden laat Nanko veel nieuw werk horen. Nummers als Ringtar en Machine Birds zitten vol lieflijke details die niet verslonden worden door heftige soundscapes. Werd zijn album ‘Nanko’ van eind 2005 omarmd. Zijn nieuwe, in januari 2007 te verschijnen album Stratonica, zou wel eens nationaal en internationaal omhelsd kunnen worden. Op My Space zijn enkele tracks van Stratonica reeds te beluisteren.