Verwondering blijft uit op het Afrika-Festival

Desondanks valt er weer veel te genieten in Hertme

Arris Roordink, ,

De twee leukste festivals van Twente vallen traditiegetrouw in hetzelfde weekend: Elk jaar op nieuw is het weer kiezen tussen Dollypop en het Afrika-festival. Gelukkig is het niet zo heel ver fietsen van Hengelo naar Afrika: reden genoeg om op zaterdagavond tussen twee buien door de gitaargeoriënteerde popmuziek een paar uur te laten voor wat het was.

Desondanks valt er weer veel te genieten in Hertme

De twee leukste festivals van Twente vallen traditiegetrouw in hetzelfde weekend: Elk jaar op nieuw is het weer kiezen tussen Dollypop en het Afrika-festival. Gelukkig is het niet zo heel ver fietsen van Hengelo naar Afrika: reden genoeg om op zaterdagavond tussen twee buien door de gitaargeoriënteerde popmuziek een paar uur te laten voor wat het was. Het Afrika festival werd dit jaar voor de 16e keer georganiseerd in Hertme. In dit kleine dorpje ten oosten van Borne ligt misschien wel Nederlands mooist gesitueerde openluchttheater, dat twee dagen per jaar in het teken staat van Afrikaanse dans, muziek, acrobatiek en andere culturele uitingen. Overdag ligt de nadruk op de dans, als traditioneel geklede groepen begeleid door een beperkt aantal muzikanten een kleurige en spectaculaire parade vormen. In de avonduren ligt de nadruk meer op livemuziek. Gerenommeerde artiesten deden het festival reeds aan en de optredens van Habib Koité, Tinariwen, Oumou Sangare, Afel Bocoum en Orchestra Baobab zullen mij eeuwig bijblijven. De bijbehorende markt levert vertier op momenten dat de acts saai worden of er eenvoudigweg even wordt omgebouwd: als je een volle portemonnee meeneemt kun je in vol Afrikaans ornaat huiswaarts keren, compleet met kleren, sieraden, bier, muziekinstrumenten, schoeisel, voedsel en muziek. Muziekliefhebber doen er wijs aan de middag over te slaan. Het festival heeft dan teveel het karakter van aapjes kijken en muzikaal valt er weinig te beleven. Rond een uur of 20.00 kwam ik het terrein oplopen (nog nagenietend van het concert van Blues Brother Castro op Dollypop) en pikte nog net het staartje mee van de Gangbé Brass Band uit Benin die het publiek akoestisch trakteerde op vrolijke afrojazz. Ba Cissoko heet de belofte uit Guinee die vervolgens het podium betreedt: drie snarenwonders met percussionist die het spel op het traditionele Afrikaanse instrument de Kora (een soort kleine harp met een enorme kalebas als klankkast) de afgelopen jaren een vernieuwende impuls hebben gegeven. In hun thuisland is de band populair bij jong en oud vanwege enerzijds de vernieuwende manier van spelen (koraspeler Sekou Kouyaté is virtuoos en gebruikt diverse effecten) en anderzijds het in ere houden van de muzikale traditie. Die vernieuwingsdrang blijkt ook uit het feit dat ze in gastland Frankrijk regelmatig optreden met danceproducers. Mijn verwachtingen waren hoog: reeds tweemaal eerder heb ik ze kunnen bewonderen in een intiemere setting. In vergelijking daarmee kwam Ba Cissoko minder goed uit de verf. De grootte van het podium en het daglicht maakten dat de intieme sfeer die nodig lijkt voor de impact van de muziek achterwege bleef. Daarnaast had het optreden te leiden onder de niet al te beste geluidsinstallatie die met name moeite had met de lage bassen. Overtuigen deed het slechts op momenten dat de inhoud van de muziek ondergeschikt werd aan de dansbaarheid. Swingen deed het namelijk wel. Ondanks alles was het optreden te snel afgelopen. Waarschijnlijk om ruimte te maken voor de volgende act. Femi Kuti & the Positive Force moesten de volgende dag om twee uur ’s middags alweer in Zwitserland spelen, een afstand die ze met hun tourbus af gingen leggen. Femi Kuti is de zoon van Fela Kuti, de revolutionair en muzikaal vernieuwer die verantwoordelijk is voor de rauwste mix die er ooit tussen Afrikaanse muziek en funk is gemaakt: de Afro-beat. Al voor vaders dood in 1997 had Femi zijn eigen band, waarmee hij vanavond in Hertme speelt. De opwindende muziek van Fela blijkt in de handen van zijn zoon te zijn verworden tot een soort light-versie: de muziek neigt meer naar de Afrikaanse roots, de teksten zijn weliswaar kritisch, maar lang niet zo confronterend en dogmatisch. Desondanks valt er veel te genieten: de tienkoppige band speelt strak, Kuti pompt zich vol met adrenaline en de muziek is uitermate dansbaar. Emotioneel wordt het ook als Kuti zingt over de falende strijd van de wereldwijde regeringen tegen AIDS, die niet alleen zijn vader het leven kostte, maar ook het hele Afrikaanse continent bedreigd. Veel te snel (na ruim een uur) wordt het optreden afgebroken om de reis richting Zwitserland te aanvaarden, het publiek in verwarring achterlatend. Het 16e Afrika-festival was opnieuw een beleving. De acts waren goed, maar hadden moeite te excelleren door tijdsdruk, regenval en een onvoldoende geluidsinstallatie. Er viel veel te genieten, maar de verwondering bleef uit.