Paradiso en punk zijn oude bekenden. Van The Ramones tot The Ex, van de Spuistraat tot Vrankrijk. Amsterdam ademt al decennia lang een eigenzinnige, rauwe energie. Vanavond is het de beurt aan Ploegendienst, de band die van woede en wanorde kunst maakt, om dat erfgoed nieuw leven in te blazen.

Toch voelt het nog altijd bijzonder om deze band hier te zien. Waar Paradiso tegenwoordig vaak glanst van gepolijste pop en indie, breekt Ploegendienst dat keurig opgebouwde decor in één klap open. Ze brengen de geur van de kelder terug naar de kerk.

Iron Jinn

Van sferische trance met Iron Jinn tot rauwe realiteit met GRGY

Een sluier die overgaat naar een spiegel van eerlijkheid

De avond begint niet met een vuistslag, maar met een sluier. Het voorprogramma wordt geopend door Iron Jinn, een Arnhemse band met leden uit onder meer The Devil’s Blood, Death Alley en Shaking Godspeed. Hun muziek is sferisch, gelaagd en doordrenkt van mystiek dat als een trage, hypnotische golf die langzaam door de zaal spoelt.

De set bouwt behoedzaam op, met donkere klanken en psychedelische gitaarlijnen die soms doen denken aan een occulte Pink Floyd. Hoogtepunt is het tien minuten durende Blood Moon Horizon, een epische track die de hele zaal even stil krijgt. De spanning die Iron Jinn opbouwt, blijkt achteraf de perfecte aanloop naar wat komen gaat: een gecontroleerde trance die naadloos overgaat in de ongecontroleerde chaos van Ploegendienst.

GRGY

Daarna volgt GRGY, de SMIB-rapper die zijn eigen hoek van de Bijlmer meebrengt naar het podium. Zijn set is fel, oprecht en ritmisch scherp, met lijkt wel een soort verbale punk zonder gitaren. Jammer genoeg speelt hij voor een halflege zaal, maar wie er wél is, voelt hoe zijn energie de toon zet voor de rest van de avond. GRGY is geen opwarmer; hij is een spiegel van dezelfde woede en eerlijkheid die later bij Ploegendienst zou ontploffen.

Ploegendienst

Ploegendienst

Anti-alles, pro-chaos

Wanneer Ray Fuego opkomt, glimmend van zwarte glitterverf, verandert Paradiso in één klap in een fabriekshal. Geen intro, geen aankondiging, nee, alleen een muur van geluid. De band raast erdoorheen met nummers als Maneschijn, 5:30, Borderline en Menstruatiebloed.

,,Een nummer voor iedereen die ongesteld is,” zegt Ray met een bijtende grijns voordat de band erin knalt. De toon is gezet: confronterend, direct en compromisloos. Vanaf het balkon zijn er die mensen van het podium duiken. Het is een soort gecontroleerde anarchie dat alleen bij Ploegendienst kan ontstaan. De moshpit golft als een collectieve ontlading van alles wat opgehoopt zit.

De band speelt zoals altijd kort en intens, zonder ruimte voor adempauzes. Dan volgt er een reeks van nummers met onder meer Nopjes die geen songs meer zijn, maar uitbarstingen. Halverwege verschijnt gastzangeres Sophie voor Liefdesliedjes, een onverwacht teder moment midden in het geweld. Daarna volgt een genadeloze laatste reeks met Woutje In De Fik, Gore-Tex en afsluiter IK, waarin Ray zijn eigen woede en vermoeidheid samenvat in pure rauwheid. Geen toegift, geen buiging. Alleen de echo van versterkers en een zweterig publiek dat even niet weet wat hen overkomen is.