Koyaanisqatsi live: overweldigend

NNO en Philip Glass Ensemble voeren muziek bij klassieke film uit

Tekst & Foto's: Harold Zijp ,

In 1983 schreef de grote Amerikaanse componist Philip Glass de muziek voor de film Koyaanisqatsi; een film die over de hele wereld indruk maakte bij zowel critici als publiek - niet in de laatste plaats vanwege de muziek. Deze week werd de muziek voor het eerst live in Nederland uitgevoerd, met de componist achter de toetsen.

Koyaanisqatsi is één van de bekendste films uit de jaren tachtig. De term 'Koyaanisqatsi' komt uit de taal van de Hopi indianen en betekent zoveel als: "leven zonder balans". Zonder plot of dialoog wordt in een kaleidoscopische verzameling shots, waarin veelvuldig gebruik gemaakt wordt van time-lapse techniek en andere adembenemende camera- en montagetechnieken, een beeld neergezet van een aarde die zucht onder de "vooruitgang" die de mens heeft gebracht.

Regisseur Geoffrey Reggio deed een gouden greep toen hij Philip Glass vroeg om de muziek te componeren bij de film. Glass was op dat moment al één van de belangrijkste moderne componisten die aan de wieg had gestaan van wat "minimal music" is gaan heten: repeterende patronen met weinig variatie in melodie. Glass schreef de muziek, en dertig jaar later kan geconstateerd worden dat de film, maar vooral de muziek niets aan kracht heeft ingeboet.

Het Noord Nederlands Orkest en het Philip Glass Ensemble, met de componist zelf achter de toetsen, voeren de muziek op indrukwekkende manier uit, versterkt door een koor uit Estland. Een volledig orkest maakt de impact van de muziek alleen maar groter, en uiteraard wordt de film op een groot doek vertoond. Het is knap om te zien hoe de ritmiek van de beelden en de live gespeelde muziek zo compleet in harmonie is. 

Philip Glass heeft met zijn manier van componeren een hele schare popmuzikanten die in de jaren zeventig en begin jaren tachtig begonnen te experimenteren met alternatieve vormen van popmuziek - denk aan electronische muziek, techno en ook new wave - beïnvloed. Het was indrukwekkend om de grote meester een keer in levende lijve aan het werk te kunnen zien.