#WWV13 WinterWelVaart Dag 2: 'Een beetje vals, maar dat is cool'

Meindert Talma, taking notes, The T.S. Eliot Appreciation Society en The Black Atlantic

Tekst: Sjoerd Huismans, Petra Huijgen en Saskia Evers | Foto's: Bob de Vries, Harold Zijp en Sjoerd Huismans ,

Weinig optredens lenen zich beter voor een concert in de intieme setting van een schip dan een kleine solo-act. Drie mannen die wat stijl betreft mijlenver uit elkaar liggen bewezen dit: Meindert Talma vertelde zijn gortdroge verhalen, The T.S. Eliot Appreciation Society blies het schip omver met zijn intense sound en The Black Atlantic bracht de melancholische, verfijnde nummers die we van hem gewend zijn. De Groningers van taking notes zijn dan wel geen solo-act, maar wel de nieuwste band van Groningen. Hun muziek wordt omschreven als 'whateverpopwave'. Dat dag twee al met al soms een beetje vals was maakt helemaal niets uit - dat is juist 'cool'.

Meindert Talma is goed in vorm vandaag. Na de korte aankondiging van de schipper zegt hij droogjes: “Bedankt voor de mooie aankondiging. Kun je anders nog wat over jezelf vertellen?” De schipper kondigt hem andermaal aan, deze keer iets uitgebreider. De rest van de middag blijft ongeveer in die sfeer: Talma leest voor uit zijn nieuwe boek Kelderkoorts en speelt liedjes van de gelijknamige plaat en ouder werk op een piepkleine synthesizer. Een soort coming-of-age verhaal in één middag is het resultaat. Talma’s mem en heit zitten hem achter de broek om toch eens te gaan solliciteren en het smerige studentenhuis waar hij al negen jaar woont schoon te maken. Ook zijn vroegere jeugd in Surhuisterveen beschrijft Talma op zijn Talma’s.
 
“Vroeger stond er een bordje: Surhuisterveen: een dorp dat leeft. Later is dat vervangen door Surhuisterveen: zo gezellig is er maar één. Maar ik heb geleerd om die bordjes te wantrouwen. Laatst was ik in Oude Pekela en daar stond op het bordje: Oude Pekela: een prima plek.”
 
Terwijl zijn jongste dochter papa Meindert het hele optreden probeert af te leiden, blijft hij zijn verhaal stoïcijns voortzetten. Via Duitstalige porno en de keer dat hij de stadskabouter bijna aanreed, gaan we naar Talma’s optreden met de Negroes in de Vera kelderbar en zijn daaropvolgende ontmaagding door basisschooljuf Marije, waarvoor hij een zes-en-een-half kreeg. En daarna in één moeite door naar een geweldige ode aan ‘koning van de kluts’ André Hoekstra, die hij nu echter opdraagt aan overleden FC Groningen-coryfee Martin Koeman. Het is hoe dan ook allemaal even absurd. ‘Koning van de kluts’ is naast ‘de meest onbekende popster van Nederland’ misschien wel een goede geuzennaam voor Talma zelf. 
 

Recent gonsde het van de geruchten in het Groninger muzieklandschap. Er zou een nieuwe band zijn: taking notes. Ondanks dat niemand goed wist wat voor muziek dit gezelschap nou precies maakte en de band nog geen enkel optreden op zijn naam had staan, werd taking notes al geboekt voor WinterWelVaart. Het eerste optreden van bandleden Marinke Kerkhoff, Doortje Hiddema (voormalig Rococo), Marijn Nagel en Thomas Scholing vond onlangs plaats bij Serious Record in Leeuwarden voor het wereldrecord 'langste concert ooit'. Het debuut in Groningen vindt echter op WinterWelVaart plaats.

"Ik kan geen omschrijving vinden voor deze muziek", zegt iemand in het publiek na afloop van het optreden op WinterWelVaart. Zelf noemt de band het 'whateverpopwave', wat wel een goede beschrijving lijkt. Het is in elk geval zeer dromerig. In tegenstelling tot de voorproefjes op de bandcamppagina, komt het geheel op de Nicolaas Mulerius niet helemaal goed uit de verf. Dat komt misschien niet eens zozeer door de bandleden zelf, maar door hoe het geluid is afgesteld, en hangt het af van waar op het schip je staat. Er zit bijvoorbeeld teveel galm over de zang, waardoor deze nauwelijks verstaanbaar is. Daarnaast wordt diezelfde zang enigszins ondergesneeuwd door de rest van de instrumenten. Vermoedelijk spelen de zenuwen ook nog eens mee. Dat is onnodig, want het schip gevuld is met een heuse schare aan fans. Als merchandise heeft taking notes zelfgemaakte T-shirts, en zelfs die worden al verkocht. 

Sommige mensen lijken geboren om verhalen te vertellen met hun muziek, en Utrechter Tom Gerritsen, die in z'n eentje de T.S. Eliot Appreciation Society vormt, is daar zeker één van. Op de Willem Jacob zingt hij of zijn leven ervan af hangt, en het publiek luistert aandachtig. 

“I wanna be a poet with a ghost stuck in my bones” – zingt Gerritsen, en “Do you understand me when I say I'm lost?” Gerritsen is gastheer van wellicht één van de meest zwaarmoedige uren van WinterWelVaart. Met inspiratiebronnen als Jason Molina en naamgever T.S. Eliot kan dat ook niet anders. De relatief simpele melodieën trekken de aandacht naar de beeldschone, donkere teksten toe, en wanneer Gerritsen je aankijkt voel je dat ieder woord uit zijn tenen komt.
Zijn harde, niet altijd zuivere manier van zingen zal misschien niet iedereen aanspreken; een manier die we eerder hoorden bij The Tallest Man on Earth of een jonge Bob Dylan. Ook zijn gitaar stemt hij "een beetje vals", maar dat hoort er allemaal bij: "dat is juist cool". Gerritsen is meester in het creëren van een intensiteit waarmee hij de aanwezigen een uur lang in z'n greep houdt. Wanneer hij vraagt of het publiek het ook ‘zo warm’ heeft, kijkt een toeschouwer verdwaasd op. Het publiek maakt zich vast iets minder druk dan Gerritsen, concludeert de man. “Misschien moet ik dat dan maar niet doen”, zegt Gerritsen. Het heeft in ieder geval een set prachtige liedjes opgeleverd.

Ruim een half uur van tevoren is de Voorwaarts Voorwaarts al tot de nok toe gevuld met liefhebbers van The Black Atlantic. Tot verbazing van Geert van der Velde zelf: “Toen ik hoorde dat ik pas om kwart voor tien zou spelen, dacht ik echt dat er niemand zou komen.” Niets is minder waar. Het is druk op het schip, stikheet ook. Hoewel Van der Velde zijn band verloor en niet meer terecht kon bij platenmaatschappij Beep Beep Back Up the Truck, is zijn bekendheid in zijn voormalige woonplaats Groningen niet uitgedoofd. De laatste EP Enshrine bracht Van der Velde dus in eigen beheer uit, live opgenomen in een oude kerk in Westerwijtwert en op zijn website gratis te beluisteren.

De liedjes zijn niet minder dan voorheen, net als de loepzuivere, hoge stem van Van der Velde. Daarnaast geeft hij de songs vanavond passende introducties mee. Zodoende geeft hij een totaaloptreden, enigszins vergelijkbaar met de manier waarop Meindert Talma dat eerder op de middag deed. Zonder de absurdistische humor, maar mét een flinke dosis openhartigheid die een nieuw licht werpt op de liedjes, ook de oudere. Via spookhuizen in Scandinavië gaan we naar Van der Veldes verhuizing naar Leeuwarden en de angsten van een jonge vader. En wie wist bijvoorbeeld dat The Aftermath (Of This Unfortunate Event) gaat over het ongemak van het niet hebben van een bank? En het daaropvolgende ongemakkelijke moment vertelt hoe je als geliefden na een knallende ruzie toch weer in één bed moet slapen? 

WinterWelVaart Dag 2: een sfeerimpressie