Afgelopen vrijdag 17 oktober lanceerde het Arnhemse eenvrouwsproject Skate Bush haar eerste plaat - eveneens Skate Bush getiteld - bij Waaghals Records. Elf nummers lang neemt Lisa Otten je mee langs diverse diepten in haar geest en ongemakkelijke momenten waarbij ze de leegte niet schuwt. Denk aan Grouper en Young Marble Giants. De plaat is te beluisteren via Bandcamp en te koop bij de Waaghals-winkels in Arnhem en Nijmegen. 3voor12 Gelderland speekt Lisa bij haar thuis waar ze de plaat ook opnam.

Aftrappend met je naam Skate Bush, waarom heb je die gekozen?

“Die naam is bedacht door een ex-vriend. Die vond het grappig en ik vond hem heel grappig, dus daarom wilde ik mijn eerste band zo noemen. Ik heb niets met skaten, maar wel met Kate Bush. Haar muziek is een beetje weird (met onalledaagse geluiden, zoals balkende ezels) en ik vind het leuk dat ze vreemde dingen met haar stem doet, zoals irritant hoog zingen. Het is niet braaf én het is dansbaar. Bovendien maakt ze om te maken, volgens mij, niet per se omdat ze nou zo beroemd wilde worden.”

En waarom maak jij?

“Ook om te maken. En om mezelf uit te dagen. Ik ben opgeleid als beeldend kunstenaar, ik maakte ook het art work voor deze plaat, en ik zou wel durven zeggen dat ik weet dat ik kan tekenen, maar muziek is een veld waarin ik mijn eigen vorm nog aan het vinden ben. Dat vind ik interessant. Ik denk wel dat ik minder gedreven ben dan Kate Bush. Zij durft meer, ik ben best bang aangelegd. Dat dit album er nu is, vind ik eigenlijk ook nog steeds doodeng.”

Wat zorgde ervoor dat je ondanks die angst toch dacht ‘deze plaat wil ik maken’?

“Hij bestaat eigenlijk uit elf losse liedjes, die ik aanvankelijk schreef zonder ooit het idee te hebben dat ik ze zou uitbrengen. Sommige komen echt van vijf à zes jaar geleden, toen ik net begon met opnemen. Maar ze horen wel bij elkaar, voor mijn gevoel. Dus ik ben blij dat Waaghals Records het als één geheel wilde uitbrengen. Het algemene gevoel dat ik erbij heb ik dat het heel oprecht is, ik had niet eerlijker kunnen zijn dan dit. Soms zijn ze in één keer opgenomen of geïmproviseerd. Als ik terugluister denk ik ‘ja, ik had het niet anders kunnen doen dan dit’.”

Als het niet eerlijker kan dan dit, is het dan niet lastig om te bepalen welke kant het nu vervolgens op moet gaan?

“Dat vind ik ook. Maar ik heb al wel meteen ideeën voor een tweede album. Die plaat wordt heel anders, dat voel ik nu al. Ik ga in het Nederlands schrijven. Het verwart me wel, trouwens, want ik krijg nu veel goede en leuke reacties op deze plaat en ik heb zelf heel lang rondgelopen met de gedachte dat het niet goed genoeg was. Dus ik moet het echt van andere mensen horen, merk ik, dat het goed genoeg is. Tegelijkertijd moet ik onthouden dat ik het alleen voor mezelf blijf doen, niet voor anderen.”

Skate Bush - Skate Bush

Waar denk je dat het vandaan komt, dat niet op jezelf durven vertrouwen?

“Ik denk dat het deels uit karakter voortkomt, deels uit opvoeding. De stimulans van ‘ja, tof, doen!’ heb ik niet van huis uit meegekregen. Het was meer ‘probeer het eerst maar eens uit’. Daarom dacht ik altijd dat ik minstens honderd liedjes moest schrijven om één goed liedje te krijgen. Nou heb ik voor deze plaat ook wel tweehonderd beginnetjes geschreven, maar ik denk dat ik lang te streng voor mezelf ben geweest. Het gaat er niet om heel goed te zijn binnen een bepaald idee, het gaat er meer om dat je gewoon dingen dóet. Dat de plaat nu uit is, is voor mij ook een verlossend moment. Het is nu van iedereen, niet meer alleen van mij. Ik kan er nu niets meer aan doen. Voor mij breekt dat ook wel iets open, hoor.. Tien jaar geleden, toen was ik achttien en heel verlegen, stapte ik voor het eerst de Waaghals binnen. Als je me toen had gezegd dat ik nu een album op hun label zou uitbrengen, had ik je niet geloofd. Ach… Had ik mijn wilde jonge jaren maar niet vergooid aan bang zijn!”

Wat voor reacties krijg je op het album?

“Het woord ‘mooi’ wordt vaak genoemd. Mensen vinden het op Grouper lijken of op Young Marble Giants. Aangezien ik daar zelf erg van hou, vind ik dat fijne complimenten. En veel mensen houden van de zogenaamde leegte in de liedjes. Er gebeurt weinig en veel tegelijkertijd. Soms hoor je enkel een baspartij en een stem, het is allesbehalve overgeproduceerd, omdat ik alles in mijn eentje hier in mijn thuisstudio in elkaar geknutseld heb. De muziek is trouwens niet per se als ‘mooi’ bedoeld. Ik heb er geluiden in opgenomen, die over het algemeen meer als irritant beschouwd worden. Ik hou zelf heel erg van de geluiden van bouwplaatsen, of wat je hoort als je in de trein zit. Ken je dat geluid waarmee ‘Texas Never Whispers’ van Pavement opent? Dat begint met zo’n naar hard geluid, ik heb altijd het gevoel dat het zo moet klinken als je naar de hemel gaat.”

Ben je gelovig?

“Weet ik niet, soms wel en soms niet. Ik hang geen rituelen aan, maar het fascineert me. Ik heb een hang naar verlossing en uitleg van waarom de wereld zo is zoals ze is. Het lijkt me heel helpend om te geloven dat je in een hemel terechtkomt. De overgave waarmee geloofd wordt, dat vind ik ook fascinerend. Je betreedt dan zo’n andere realiteit. Ook bij mensen die in complottheorieën geloven of die psychosen doorleven zie je dat. Geweldig interessant, maar snijdend en pijnlijk tegelijk.”

Lisa Otten

Welke opleiding of opleidingen heb je gedaan?

“MBO Art en Design en later de kunstacademie, ArtEZ in Arnhem. Beeldend werken doe ik al zo lang, dat zit echt in mijn systeem. Maar ik word en werd wel heel nerveus van schoolsystemen. Ik denk dat ik veel nadenk, maar ik verwerk informatie anders. Ik moet het écht interessant vinden of zelf meemaken, dan onthoud ik het waarschijnlijk. Maar uit boeken leren vind ik lastig. Het was altijd mijn droom om naar de kunstacademie te gaan, maar ik vond het er verschrikkelijk. Ik ben na een half jaar gestopt. Ik doe dingen liever op mijn eigen tempo dan dat ik de hele tijd dingen moet ‘halen’. Maar dat ik dan nu zomaar een plaat heb afgemaakt, op mijn eigen tempo en eigen manier, dat is dan wel een heel fijne overwinning. Een beetje mijn diploma, zeg maar.”

En hoe heb je jezelf de technische aspecten van het muziek maken aangeleerd?

“Ik heb het vooral mezelf geleerd. Als kind had ik wel een tijdje zangles en pianoles, maar als ik echt moest óefenen, dan verloor ik de lol er wel in. Nu met opnemen doe ik precies waar ik zin in heb, wanneer ik er zin in heb. En dan kan ik mezelf ook best pushen als het even nodig is. In de loop van de tijd heb ik flink wat instrumenten bij elkaar gescharreld. En als ik een technische vraag had, dan kon ik bij vrienden terecht die ook muziek maken, zoals Jelle Haagsma van Jellephant, die de plaat ook gemasterd heeft, Tessa van Raalte en Camille Courbois van Furtips en nu Carburetor.”

Hoe begin je met het schrijven van een nieuw nummer?

“Meestal begin ik gewoon ergens. Als er gedachten door mijn hoofd schieten die ik de moeite waard vind om te bewaren voor een nummer, schrijf ik ze op in een boekje. Ik wandel graag in de avonden en ontstaan zulke gedachten best vaak. Tot nu toe gebruikte ik vaak het Engels als taal om in te zingen, omdat het mooie klanken heeft waar je lijfelijk (met je gezichtsspieren dan) aan kunt trekken. Bovendien staat het ook net op de juiste afstand van jezelf en je gevoelens. En, dat is waar mijn achtergrond als beeldend kunstenaar mooi mengt, ik zie liedjes vaak al voor me in beeld. Dat helpt heel erg. 

Veel nummers gaan over hartenpijn, ik vind relaties best moeilijk. Ik leer wel gaandeweg dat ik nergens achteraan moet lopen, omdat dat averechts werkt. Het komt wel naar mij toe als de tijd rijp is. In die zin zit er ook een mooie parallel met de plaat, haha. Ik heb gaandeweg geleerd en ben nog steeds aan het leren dat ik van mezelf uit mag gaan in wat ik doe en wat ik maak. Ik kan steeds makkelijker zeggen ‘ja, ik heb gedaan wat ik deed, het is af, het ging zoals het ging en het is goed zo’.”

Skate Bush is op Bandcamp te vinden via skatebush.bandcamp.com en de plaat is te bestellen via waaghals.myshopify.com 

Lisa Otten