Het Noorse collectief Gazpacho startte in 1996 en brengt met zekere regelmaat albums uit. Vorige maand zag Soyuz het levenslicht, een album dat draait om het concept van vereeuwiging in de tijd. De titel verwijst naar de Russische ruimtecapsule die in 1967 zijn eerste bemande testvlucht maakt, met fatale afloop. Kosmonaut Vladimir Komarov, het enige bemanningslid, laat het leven als de Sojoez 1 bij terugkeer op aarde te pletter slaat op de Oeralse steppe. Komarovs naam zal vervolgens voor altijd verbonden zijn aan de ruimtevaartgeschiedenis. Gazpacho speelt het mystieke en duistere Soyuz One, de begintrack van de langspeler, bij aanvang van hun eerste set. De redelijk gevulde grote zaal krijgt vanavond namelijk in twee sets dik twee en een half uur aan progressieve klanken uitgeserveerd, onderbroken door een pauze van ongeveer een kwartier.
Neushoorn in Leeuwarden huist deze avond de progressieve rockers van Gazpacho. De poptempel heeft er een sterke naam mee weten te strikken uit het genre. Met een trouwe fanbase van een aardig aantal liefhebbers wereldwijd, zal de band echter niet bij iedereen een bel doen rinkelen. Toch tourde men bijvoorbeeld al enkele keren met progkoning Marillion en werd er in 2011 getekend bij het vooraanstaande (post)progrocklabel Kscope, met onder meer Porcupine Tree, Steven Wilson en Anathema onder het afdak. Een avond eigenzinnige, fijnbesnaarde prog wacht.
Een magnifiek geluid gaat meteen vanaf het eerste moment de zaal in. Eén die spatzuiver en mooi warm de subtiele Gazpacho-sound weergeeft. Met in het midden ervan de intrigerende, zalvende vocalen van zanger Jan Henrik Ohme. Die karakteristiek zijn voor de atmosferische progrock van dit sextet. De mannen laten hun muzikale sfeerkleuringen vergezellen en versterken door buitengewoon fraaie achtergrondprojecties. Die lopen uiteen van dromerige, soms sinistere animatiebeelden – van onder andere mensfiguren – tot psychedelisch aandoende (kleur)abstracties en heelal plus ruimtevaartgoed aan toe. Neem het nummer Black Lily. Dat vervoering brengt door onder meer oorstrelend vioolspel. Samen met de stemmige animatie van een zwarte lelie vormt het een mooi melancholisch concept.
Gazpacho maakt vanavond een bijzonder goed geslaagde dwarsdoorsnee van verscheidene albums. Het weet daarin geregeld te verrassen, je zelfs soms te verbluffen, met zijn eigentijds klinkende nummers. Die met een interessant eigen smoel warme tot dreigende, soms spooky elektronica koppelt aan broeiende ritmiek. Spannend en creatief, die door drummer/percussionist Robert Johansen en bassist Kristian Torp aan de dag gelegde ritmische basis. Zoals in het stuwende Golem, met lekker dreigende tribale drumklappen. Of een Torp, die in enige songs boeiend melodieus basspel laat horen.
Het veelzijdige Gazpacho-palet lijkt eigenlijk geen moment te vervelen. Deze bastaard der soepen doet wat dat aangaat zijn naam eer aan (bandnaam overigens vernoemd naar een Marillion nummer). Net als de eigenzinnige koude soep verrast de band, zoals hiervoor al gezegd. En, daaraan toegevoegd, zitten de art-rockerige ingrediënten van viool en piano ook nooit in de weg. Die komen telkens fraai uit de verf en vormen samen met het geslepen, gevarieerde gitaarspel (mooie lange lijnen ook...) en de glooiende zanglijnen Gazpacho´s fijnzinnige melodieën.
Buiten Ohmes sympathieke tussendoortjes richting het publiek om, oogt de rest van de band aanvankelijk wat stijfjes in de presentatie. In de tweede set verandert dat ten positieve. Aan de andere kant: Gazpacho´s perfecte symbiose van beeld en geluid geeft meer dan genoeg om van te genieten.
'Net als de eigenzinnige koude soep verrast de band'
De sfeerkickende Noren zetten, resumerend, dan ook een prachtig optreden neer. Misschien een enkele keer wat pathetisch of licht zoetig in zijn materiaal. Maar, met overall heel sterke balansen tussen de meer aangezette momenten – met veelal ook heavier klinkende gitaren dan doorgaans op het albumwerk – en de fijngevoelige schoonheden. Tot in de puntjes dus geweldig uitversterkt in de zaal. De band mag na de laatste noot meer dan terecht een groots applaus in ontvangst nemen.
GEZIEN
Gazpacho
Neushoorn, Leeuwarden
Zaterdag 2 juni 2018