Welgekozen onthaald door een intiem huiskamerconcert in teer snarenspel, is het aangenaam binnentreden in de Noorderkerkzaal. Harpiste Marije Vijselaar laat je in treffende muziekstukken beleven hoe tonen je kunnen betoveren, en waarom haar passie ligt in het zuiver elegante instrument waar je “wind, regen en een waterval” op kunt spelen. Marije weet van enkel noten op een notenbalk emotie te maken, en zorgt als feilloze opwarmer voor het perfecte vuurtje bij wat komen gaat.
En op een tintelkoude zondagmiddag in december, schuiven we in de Noorderkerkzaal van Het Bolwerk in Sneek aan bij Marije Vijselaar, voor een verwondering door harpgeruis, dromerige tokkeltrappetjes en zelfs een klankcompositie van Ludovico Einaudi. De kniediepe buiging maken wij vervolgens voor de magnifieke indie-folk rockformatie Árstíðir uit het IJslandse Reykjavik. Symfonische perfectie, drift en bombast met diakritisch teken, en wellicht het beste cadeau dat je op de valreep van dit jaar nog net even binnen kon harken.
A Christmas Afternoon with Árstíðir staat op het programma. Majestueuze indie-folk rock en chamber sound uit Reykjavik, perfect in balans gehouden door hartroerende toonpartijen en respect voor traditie. Vertaald luistert Árstíðir naar het Nederlandse woord voor seizoenen, en niets toepasselijker voor de tijd van het jaar dan een matinee van meerstemmige, akoestische kerst-chansons. En alsof de IJslandse goden hoogstpersoonlijk de gunst is gevraagd, worden de Sneker klinkers toegedekt met de allereerste sneeuw van 2018 en een voorzichtig poederlaagje dient als een decor van bijster toeval.
De lichten dimmen, bijna geruisloos komt het man's heerschap op en overvalt onmiddellijk met een volmaakte gregoriaanse hymne. Naderhand wordt plaatsgenomen achter piano en gitaar, en laat Árstíðir met een subliem orkestrale set zien dat IJsland meer in hús heeft dan enkel de geroutineerde pronkjuweeltjes Björk en Sigur Rós. Naast nummers van het oeuvre sinds 2009, rolt ook een getwiste versie van Crosby Stills & Nash en Scarborough Fair van Simon & Garfunkel over de revue.
Inmiddels weer terug bij de originele bezetting uit 2008, wordt het Scandinavische drietal Gunnar Már Jakobsson, Ragnar Ólafsson, Daniel Auðunsson tijdens shows onmisbaar bijgeschenen door begeleiding op viool en cello, waarbij elke streek je nog secondenlang in kippenvel over je armhaartjes danst. Die breekbare tel waarop strijkers inzetten is altijd magie, en Arstíðir kan deze magie als geen ander op het juiste moment in een nummer plaatsen.
Zoals de pianist ons illustreert; in IJsland is alles net even iets dramatischer. Mooi is dan ook de gesproken prelude van het nummer Ljóð í sand, waarin wordt verhaald over gedichten geschreven in zand. De extra dimensie drama zit hem in het feit dat IJsland geboren is uit een vulkaan, waardoor de stranden gitzwart kleuren zover het oog kan zien. Een enigszins tragisch aspect, welke je kan voelen in elke melodie en in elk gezongen woord.
Nog voor de echo van het applaus door de kerkzaal weerklinkt, staan zowel grijze haar als secuur gekluwde hipsterknot op voor een terechte lofdicht in klapzang. Onafgebroken houdt de toejuiching aan tot de bandgangers in de donkerten van de coulissen verdwijnen, om bij terugkeer voor het concertcadeautje af te sluiten met een blijhartige kerstdeun uit de Faeröer eilanden. En waar grootheden als Bach en Beethoven het muzikale erfgoed van glans en bezieling hebben voorzien, heeft IJsland de eeuwen bijna onaangetast aan zich voorbij laten gaan. “I guess Iceland didn’t get the memo”, aldus Ólafsson. Nee. Gelukkig is dat briefje blijven liggen.
©
Ymkje Veenstra / 3VOOR12FRL
GEZIEN
Árstíðir
Noorderkerkzaal, Het Bolwerk, Sneek
Zondag 16 december 2018