Peter: ,,Dat viel reuze mee. Drie jaar geleden traden we op tijdens een reünie van het Stedelijk Gymnasium, onze oude school. We vonden het té leuk om het bij één optreden te houden. Maar we wilden dan wel met nieuwe nummers de boer op. It Dockumer Lokaeltsje was een soort middelbareschoolverkering. Drie jongens met dezelfde humor. Buiten school om gingen we samen naar de platenzaak. We zitten nu niet meer zo op elkaars lip. Fritz woont in Amsterdam nota bene. Toch was het gevoel er heel snel weer.’’
De Leeuwarder avant-garde punkband It Dockumer Lokaeltsje is met een nieuw album en een optreden tijdens Driedubbel Dokkum, samen met The Homesick en SWEETGODANIMALS, weer helemaal op stoom. 3VOOR12/Friesland had een rondetafelgesprek met zanger en bassist Peter Sijbenga, gitarist Sytse van Essen en drummer Fritz de Jong over hun nieuwe album Tonger en het optreden vanavond in Podium Asteriks.
Was het moeilijk om na een kwart eeuw de draad weer op te pakken?
Uiteindelijk is er een heel nieuw album gekomen dat eigenlijk als vanouds klinkt.
Sytse: ,,Door de jaren heen pik je misschien weleens wat nieuwe invloeden op, maar eigenlijk maken we nog steeds dezelfde experimentele punknummers van onder de twee minuten.’’
Peter: ,,Tonger speelt zich in hetzelfde universum als de vorige twee platen af. Het is een kroniek van geestverschijningen, verschillende eigenaardige Friese types als Strikwerda, die kometen ziet, en ook de Heer komt langs. Ergens in een hoekje van mijn creatieve brein spelen zich deze nachtmerries en dagdromen af. Een weinig concreet psychedelisch landschap eigenlijk. Net Langer Dea gaat over zombies die onderweg zijn naar Heeg. Maar wat ze daar moeten, geen idee.’’
Zit er dan geen diepere laag in die nummers?
Peter: ,,Het gaat in eerste instantie om het plezier dat door zulke absurde beelden wordt opgeroepen. Maar vaak zit er wel een verhaal achter natuurlijk. Haadkut was een van de eerste nummers die ik schreef voor het nieuwe album. Ik zag in de krant dat Leeuwarden de race voor Culturele hoofdstad van 2018 had gewonnen en een paar pagina’s verderop las ik over het afschaffen van alle Friese brugwachters vanwege automatisering. Daar ga je met je ‘mienskip’ en ‘samen doen’, dacht ik toen.’’
Vloeiden de nieuwe nummers net zo makkelijk uit de pen als vroeger?
Peter: ,,Eigenlijk wel ja. Ik word continu geïnspireerd door Friese zinnen en gezegden die ik in mijn omgeving hoor. Het Fries klinkt ook zo mooi met die Engelse ‘g’ . Tien nummers in één schrijfsessie, zoals bij de eerste plaat, haal ik niet meer. Dat kwam toen ook vooral omdat we totaal niet kritisch waren.’’
Fritz: ,,Nu schrijft Peter eigenlijk alle teksten, maar in het begin verzonnen we veel samen. Het perfectioneren ging toen ook wel met horten en stoten hoor, als een aftandse boemeltrein.’’
Komt daar jullie bandnaam ook vandaan?
Sytse: ,,Wij begonnen in een periode waarin veel psychobillybands opkwamen. Bijna al die bands hadden wel een nummer dat over een spooktrein ging. Als grap daarop is onze bandnaam ontstaan.’’
Peter: ,,Het was een statement dat we het juist anders wilden gaan doen. David Thomas van de punkband Rocket from the Tombs zei ooit: ‘Europeanen die rock-‘n-roll maken snappen er geen reet van.’ Mij iets te radicaal, maar ik begrijp wel wat hij bedoelde. Fritz en Sytse kwamen met lyrische verhalen aanzetten over een of ander ‘Eskimomeisje van IJsland’ genaamd Björk. Toen ik haar band KUKL voor het eerst hoorde ging er een deur voor mij open. Zij zaten op een eiland met pak hem beet drie keer zoveel inwoners als Leeuwarden en zongen gewoon over de dingen die ze daar meemaakten. Dat wilden wij ook gaan doen.’’
Is deze dwarse mentaliteit wat jullie met de Dokkumer bands die ook in Asteriks optreden verbindt? Want jullie komen eigenlijk helemaal niet uit Dokkum.
Sytse: ,,Met The Homesick hebben we al eerder opgetreden. Ik zie veel van onszelf van vroeger in die jongens terug. Muzikaal zijn er niet zoveel overeenkomsten, maar ze zijn net zo eigenwijs als wij toen waren.’’
Peter: ,,Zij kennen ook die drang om je eigen ding te doen. In plaats van mee te gaan met de meute slaan ze elkaar met frikadellen om de oren in Dokkum. Zij maken die plek zelf gewoon cool.’’
Fritz: ,,Wij hebben vroeger in Dokkum nog een keer vla in putjes gegoten.’’
Peter: ,,Haha. Dat was nog voor It Lokaeltsje, met Frysk Hûsfliid in Het Bolwerk. Lekkere gehaktballen hadden ze daar.’’
Sytse: ,,Ken je Café de Lantaarn? Een bar met een patatkraam erbij in. Het is net België.’’
Peter: ,,Eigenlijk is onze albumpresentatie afgelopen week het eerste wat we concreet als It Dockumer Lokaeltsje in Dokkum hebben gedaan.’’
Wat vinden jullie eigenlijk van een Academie voor Popcultuur waar de leden van The Homesick en SWEETGODANIMALS aan studeren? Jullie hebben alles zelf moeten uitvogelen.
Sytse: ,,Ik had nog nooit eerder een gitaar vastgehouden toen we met It Lokaeltsje begonnen.’’
Peter: ,,Laatst las ik een interview met een eerstejaars: ,Ik zit nog maar in het eerste jaar, dus ik moet nog veel leren.' Dat wringt dan toch met mijn gevoel van wat rock hoort te zijn. Door het zo strak te institutionaliseren loop je het risico dat het zo’n diploma-ding wordt. Een certificaat voor het b-akkoord. Haha.’’
Sytse: ,,Ik vind het vervelend dat ze op zo’n opleiding zo marktgericht denken. Het gaat direct om resultaat. Je moet toch ook muziek kunnen maken die niet meteen door mensen leuk gevonden wordt.’’
Fritz: ,,Als het in onze tijd had bestaan, was ik er misschien wel heen gegaan hoor. Om je als muzikant te kunnen ontwikkelen moet je een paar jaar kunnen aanklooien. En waar dat dan gebeurt maakt volgens mij niet zoveel uit. Bovendien kunnen wij het ons veroorloven om niet commercieel te denken, omdat we niet van deze band hoeven te leven.’’
Peter: ,,Klopt. Zo’n duidelijkere structuur heeft ook zeker voordelen. Als ik naar een band als The Homesick kijk en hoeveel optredens zij hebben, stemt me dat heel positief.’’
Jullie verbaasden het publiek van Noorderslag al eens met een piano-stunt en dan was er nog die veelbesproken piemelnaakte toegift in Zwolle. Kunnen we bij jullie optreden in Asteriks ook van dit soort gekke acties verwachten?
Fritz: ,,Die piano was een hele rare kamikaze-actie van Peter. Hij nam ineens z’n bas niet mee. De mensen verwachtten een stevig optreden en het werd een slecht voorbereide akoestische set. We hebben Noorderslag toen he-le-maal verneukt.’’
Peter: ,,Haha. Reken maar niet op dit soort gekkigheden. Die naakte toegift was een eenmalige actie. Dat optreden verliep niet zo lekker en ik vond dat het iets extra’s nodig had, dus begon ik m’n kleren uit te trekken. De anderen volgden al snel.’’
Het wordt een heel braaf optreden dus.
Peter: ,,We hebben nu veel betere instrumenten. En we stemmen onze gitaren tegenwoordig ook. Vroeger konden we heel goed en heel slecht spelen. Repeteren kwam toen vaak neer op het draaien van onze eigen plaat. Instemmend knikten we dan: ‘zo moet het’. Nu oefen we elke week dus we hebben een degelijke set met nummers van alle drie de albums klaarstaan. Iets meer discipline ten behoeve van de muziek, maar braaf gaat het zeker niet worden.’’
Sytse: ,,Nee, juist niet. Omdat we het nu veel beter in de macht hebben, geeft dat ons meer vrijheid om helemaal los te gaan. We gaan knallen in Asteriks.’’