Freeze 2011: God, liefde en moord bij Fryske Cash

Dertigtal Friese artiesten vertolkt Johnny Cash in het Fries

Anne-Marie Böing ,

Jacques Brel, Leonard Cohen, Bob Dylan: vele groten gingen hem voor. Maar 2011 is het jaar waarin de nummers van countryheld Johnny Cash in het Fries uitgebracht en voorgedragen worden. "Het rechttoe-rechtane van Cash komt het best tot zijn recht in het Fries", zegt Eric Ennema, Omrop Fryslân presentator en zanger bij het Fryske Cash project.

Dertigtal Friese artiesten vertolkt Johnny Cash in het Fries

Nog eenmaal in een notendop: Jacco de Boer en Klaas Land, beide zwaar Cash-fan, komen onder de koffie op het idee om iets met die liefde voor de Man in Black te gaan doen. Ze zetten een Fries vertaalteam aan het werk, trekken uit alle Friese hoeken en gaten muzikanten (van de 22-jarige Yorn Overwijk tot heren op respectabele leeftijd Rients Gratama en Alle Hamstra), nemen daar een CD en LP mee op, en plannen een release show plus vijf optredens. De Boer: "Van een kopje koffie naar meer dan 6000 bezoekers, fantastisch hè?" Aanstaande zaterdag zal de grande finale plaatsvinden wanneer de Fryske Cash het Freeze Festival opent.

Cash met Clash-energie

Eric Ennema, gezicht van Omrop Fryslân en bassist bij het Jankobus Drum & Bas Ensemble, was een van de eersten die gevraagd werd om mee te doen. Hij zei meteen ja, ondanks dat zijn muzikale wortels niet in de country maar de punk liggen. "Maar ik ben altijd bewust geweest van andere muziek. Cash heeft bijvoorbeeld verschillende periodes gehad. Die laatste periode, toen hij platen met Rick Rubin ging maken, dat vind ik getuigen van moed. Om jezelf zo kaal en obscuur te laten opnemen. En die bariton, het zwarte uiterlijk, dat vind ik wel mooi. Cash is een icoon. Sinds ik met de show meedoe ben ik hem steeds meer gaan waarderen. Backstage werden natuurlijk ook steeds de originele nummers gedraaid."

Ennema doet de ‘cowboy spiritual’ – Cash’s eigen woorden - The Greatest Cowboy Of Them All. De nummers van Fryske Cash zijn onder te verdelen in drie categorieën: God, liefde en moord. Deze valt onder God en "volgens mij hebben ze dat expres gedaan," lacht Ennema, "want ik ben een ontzettende atheïst." Tevreden met het eindresultaat is hij stiekem niet. Dat legt hij overigens bij zichzelf. "Ik ben technisch geen goede zanger, maar producer Sjoerd Plantinga heeft me uitgewrongen in de studio. Dat was goed." Valt er nog enige punkinvloed te bespeuren? "Ik heb wel geprobeerd het op mijn eigen manier te doen. Een Clash-energie te brengen, dat is mijn ultieme band."

Rock ’n Roll, plezier en verbondenheid

De Fryske Cash CD en LP kenden een onverwacht succes, met ondertussen 1200 verkochte exemplaren en landelijke aandacht. Zo besteedde de Volkskrant er een recensie aan en zette VPRO’s 3VOOR12 de plaat op de Luisterpaal. Daarnaast vond er een releaseshow plaats in Het Bolwerk en zijn vier van de vijf live optredens achter de rug. Ennema glundert bijna als hij erover vertelt: "Het is zo’n onwaarschijnlijke combinatie van artiesten en zo’n onwaarschijnlijke saamhorigheid. Mensen die dit voor het eerst doen, mensen die heel ervaren zijn. Ik ben wel een ervaren muzikant, maar de setting is anders. Ik speel met een band die ik net ken. De veiligheid van de punkherrie ben ik kwijt. Het klinkt wat flauw, maar alle optredens waren geweldig. Conceptueel is het mooi dat er een einde aan komt. Mijn gevoel echter zegt wel iets anders."

Organisatoren Jacco de Boer en Klaas Land zijn alweer toekomstplannen aan het smeden. "Maar eerst dit maar eens af", zegt De Boer, die woensdagavond twitterde over een ludieke actie bij de show. Verder vertelt hij dat er op Freeze een speciale podiumopstelling komt, waarbij alle artiesten de hele show op het podium aanwezig zijn. "Het wordt geen chaos, dat beloof ik je. En we halen er een gemakkelijke stoel bij voor Rients (Gratama, red.)." Land kijkt zo vlak voor het einde ook voldaan terug op wat hij en De Boer hebben neergezet in een jaar tijd. "De Fryske Cash heeft mij datgene gebracht wat mijn vader me thuis ook altijd gegeven heeft: Rock ’n Roll, plezier en verbondenheid."

---
De Fryske Cash speelt op het Freeze festival om 20.00 uur in de Friesland Bank zaal. Wie er voor die tijd is, maakt kans op een auto.