Het succes van Tumult
Tumult was in het leven geroepen om cultuurliefhebbers te helpen en te ondersteunen bij het opzetten van culturele initiatieven. Tumult hoorde bij het tijdelijke 'Actieplan Cultuurbereik' die in 2000 door het Rijk is gestart. Dit plan was gemaakt voor een termijn van vier jaar en is in 2004 voor een tweede termijn van vier jaar voortgezet. Tumult heeft de opdracht gekregen om zich te richten op de doelgroep jongeren, allochtonen en laagopgeleiden. Daarnaast moest Tumult missing links opsporen, uitwerken en op de rails zetten. De derde taak was een netwerk/database van het culturele veld van Almere op zetten en bekend te maken.
Tumult kreeg al snel veel waardering. Het heeft in zes jaar aan 277 projecten gewerkt. Voorbeelden van successen zijn het Open Podium Almere, The Joker Comedyclub, de Stadsrapper, Make More Music en Open Atelierroute. De organisatie heeft wat aan de eilandjescultuur binnen Almere gedaan en startte met de cultuurbalie: een centraal punt waar mensen voortaan met hun culturele vragen terecht konden. Tumult kreeg voor dit alles jaarlijks subsidie van het Rijk en de gemeente om grote en kleine culturele evenementen te ondersteunen.
Nu, na twee termijnen van vier jaar is het tijdelijke 'Actieplan Cultuurbereik' beëindigd. De plannen van het Rijk zijn in onze stad met behulp van Tumult zo goed als geslaagd. Almere kan nu verder, een oud plan is afgesloten en een nieuw plan is in leven geroepen. Einde verhaal voor Tumult.
Tijd voor een nieuw plan
Het nieuwe plan is het 'Plan Cultuurparticipatie' van het Landelijk Fonds voor Cultuurparticipatie. In het nieuwe plan wil de gemeente cultuur dichterbij de mensen brengen en meer Almeerders met cultuur in contact te brengen. Dit doel had Tumult ook altijd voor ogen. Het nieuwe plan richt zich nu meer op ieder stadsdeel op zich. Stadsdelen en bevolkingsgroepen die achterlopen op cultuurparticipatie worden er meer bij betrokken. Dit wordt gerealiseerd door scouts de wijken in te laten gaan. De scouts sporen bewoners op met goede ideeën en plannen die kansrijk zijn.
Vorig jaar zomer heeft een gesprek tussen de gemeente en Tumult plaatsgevonden. Toen Tumult over de nieuwe plannen hoorde, vielen de monden open van verbazing. “Hoe kon de gemeente dit bedenken?” dacht Sylvia de Boer, cultureel netwerker van Tumult. Tumult liet eerlijk weten wat ze van het plan vonden: “De bewoners van Almere zitten niet te wachten op culturele activiteiten in hun eigen wijk, dat weten we uit eigen ervaring. Initiatieven als een oefenruimte in de buurt zou wel leuk zijn, maar voor bijvoorbeeld een podium wil je toch echt de grote stad in gaan? Je wilt toch liever op een groot podium in de stad staan dan zo'n klein podium in je buurthuis? Zo blijft het Almeers talent juist in de wijken hangen!", aldus Sylvia de Boer. Daarnaast was Tumult teleurgesteld over het plan om de aandacht in Almere weer op te delen in stadsdelen. Sylvia de Boer: "Daarmee breng je de eilandjescultuur weer terug die wij juist hebben weggewerkt, dat is zonde van ons werk."
Het nieuwe ‘Plan Cultuurparticipatie’ verschilt maar weinig van het oude ‘Plan Cultuurbereik’. Het grootste verschil is dat er nu alleen gericht wordt op de stadsdelen. Op dit moment is er dus helemaal geen culturele makelaar of coach in Almere. Wie dit in de toekomst gaat doen is bij de gemeente nog niet bekend. Volgens Sylvia de Boer is het opheffen van Tumult slecht voor Almere: "Als inwoners op dit moment met een goed plan komen zijn ze de clutuurbalie kwijt, hun centrale informatiepunt voor hulp en advies." Nu zou een bewoner een scout in de wijk moeten vinden om hulp te krijgen voor zijn idee. Maar waar is die te vinden? Zo'n centrale plek in het stadshart was toch wel makkelijk en laagdrempelig." Nu raak je een grote groep culturele initiatiefnemers uit Almere kwijt" aldus De Boer.
De opdoeking van Tumult
De manier waarop Tumult is opgedoekt is niet zachtzinnig gegaan. De gemeente heeft eerst bekeken of Tumult een goede aanvulling zou zijn op de nieuwe initiatieven van de gemeente. Ze wilde graag een verslag over Tumult zien. Hiermee kon de gemeente bekijken of en hoe ze met Tumult in de toekomst verder wilden gaan. De gemeente stuurde Marcel Boontje, een cultuurscout uit Stadsdeel Amsterdam Oud-West, naar Tumult. Hij moest Tumult gaan onderzoeken op effectiviteit. De resultaten waren erg goed.
Ondanks de goede resultaten had Boontje toch opmerkingen in zijn verslag geplaatst. De doelgroep die Tumult volgens Boontje uitstekend heeft bereikt zijn de jongeren. Maar heeft daardoor de andere doelgroepen, namelijk allochtonen en laagopgeleiden, wat achter laten liggen. Daarnaast heeft Tumult ook minder aandacht besteed aan de Almeerse stadsdelen waar de meeste laagopgeleiden en allochtonen wonen. Tumult herkent Boontje zijn punt wel, maar geeft aan in een aantal gevallen wél laagopgeleiden in contact te hebben gebracht met de gemeente voor een alternatieve subsidie. Tevens heeft Tumult aangegeven echt wel aandacht te hebben voor de stadsdelen die minder aan cultuur deelnemen.
Boontje was in zijn verslag ook niet zo te spreken over de cultuurbalie van Tumult. Deze had volgens hem niet zoveel bijgedragen aan het succes van Tumult. En mocht daarom wel geschrapt worden. Volgens Tumult heeft de cultuurbalie juist wél veel effect gehad en het tegendeel heeft Boontje niet in zijn rapport bewezen. Vervolgens kwam er uit Boontje zijn verhaal dat een subsidie goed uitgegeven kan worden door een ambtenaar van de gemeente zelf. Dat werkt net zo goed als dat er een adviesraad voor Tumult bepaald of er subsidie wordt gegeven, zoals dat altijd werd gedaan. Volgens de Boer heeft deze werkwijze juist voordeel omdat ze als netwerkers nooit 'schuldig' zijn aan het afwijzen van een subsidieaanvraag. Deze werkwijze is juist democratisch en modern en daardoor wordt er zorgvuldig naar projecten gekeken. Een eigen budget maakte Tumult ook onafhankelijk en flexibel.
Uit het verslag van Marcel Boontje en uit het gesprek met Tumult heeft de gemeente waarschijnlijk geconcludeerd dat Tumult niet bij het nieuwe cultuurbeleid past. De gemeente zou na het gesprek contact opnemen met Tumult over hoe ze nu verder gaan. Tumult verwachtte een nieuwe invulling van hun opdracht te krijgen. Tot hun grote verbazing kreeg Tumult in december te horen dat de gemeente helemaal met ze stopt. Als enige reden kreeg Tumult te horen dat ze niet bij het plaatje passen van het nieuwe cultuurbeleid. “De manier waarop dit is gelopen is niet leuk”, aldus De Boer.
Waarom stopt Tumult?
Dhr. Riemersma van gemeente Almere: “De reden dat Tumult stopt is omdat Tumult niet bij het nieuwe cultuurbeleid past. Tumult was gestart om het tijdelijke ‘Actieplan Cultuurbereik’ uit te kunnen voeren. Almere is in beweging, Almere veranderd en er is een nieuw ‘Plan Cultuurparticipatie’. Daar hoort een nieuwe aanpak bij”.
Cultuurliefhebbers hoeven echter niet te vrezen voor een vervlakking van de Almeerse cultuur nu Tumult er niet meer is. De bestaande projecten die Tumult heeft helpen opzetten zijn niet verloren. Deze projecten gaan in 2009 gewoon door. “Het is niet zo dat er nu ineens allemaal culturele activiteiten uit Almere weg zijn gevallen”, aldus Riemersma. “Tumult heeft geholpen projecten op te zetten, de initiatiefnemers weten nu dankzij Tumult bij welke instellingen ze moeten zijn en nu kunnen de projecten zelfstandig doorgaan. Dat was dan ook de kerntaak van Tumult”.
Hoe nu verder?
De directeur van Tumult, Chris Wiersma, betreurt uiteraard het besluit van de gemeente en gaat het gesprek met de gemeente aan om enige continuïteit te behouden. De gemeente gaat nu op zoek naar nieuwe scouts en nieuwe professionals die zullen helpen om culturele projecten op te zetten. De acht jaar lange praktijkervaringen en het opgebouwde netwerk/database van Tumult zullen geëvalueerd en overgenomen worden voor de nieuwe cultuurmakelaars.