Een nieuw festival in Eindhoven met onder andere Elmer, Rico, Lucky Fonz III en Donny Ronny? Dat is Lazy Listeners: een festival, maar noem het geen muziekfestival, want dit evenement klampt niet vast aan een standaard muziekfestivalidee. Lazy Listeners komt uit de koker van literair productiehuis Watershed met aan het hoofd Stan van Herpen. Hij en zijn team toveren komend weekend skatepark Area 51 om tot een plek waar je altijd zit tussen een concert en een theatervoorstelling in, maar waar altijd een ode aan het woord centraal staat.

Een goede songtekst; dat kan zich op literair niveau meten met literatuur als een gedicht in een bundel of als een goed boek. Vanuit die overtuiging is Lazy Listeners begonnen en kon zo de keus maken om niet alleen schrijvers en performers uit te nodigen, maar vooral muzikanten die buitengewoon mooie teksten maken. De programmering zit dan ook vol met bekende muzikale poeëten, en goed bewaarde geheimen.

Intimiteit als festivalvorm
Het zaadje van Lazy Listeners werd geplant tijdens de coronajaren, toen theaters dicht gingen maar bussen nog mochten rijden. Watershed organiseerde toen een rondreizend minifestival in een oude, rammelende stadsbus: schrijvers, muzikanten en publiek bij elkaar, alsof iedereen op elkaars schoot zat. Die rauwe, bijna ongemakkelijke nabijheid bleek magisch. ‘Die intimiteit werkte zo goed. Dat wilden we groter maken,’ vertelt Stan.

De oplossing: Area 51, het Eindhovense skatepark waar Lazy Listeners neerstrijkt. Alles behalve een standaard festivallocatie; in de skatehal is niets recht: geen vlakke vloer, geen tribunes, geen logische plekken om te staan. Bezoekers moeten echt zelf hun plek vinden, vertelt Stan. Dat maakt het voor iedereen spannend en nieuw, ook voor de organisatie. ‘Wij moeten zelf ook nog ontdekken hoe het allemaal gaat uitpakken,’ zegt hij. ‘Maar juist dat zoekende, dat onvoorspelbare, maakt de sfeer straks alleen maar intiemer.'

Het festival bouwt er een imaginaire wereld van karton: decorstukken, objecten, zelfs een ‘gecrashte Tesla’; alles nét echt genoeg om je te laten geloven, net nep genoeg om de fantasie op gang te brengen. ‘We hebben geen idee hoe het straks oogt als het licht aangaat. Voor ons is het net zo’n verrassing als voor het publiek,’ vertelt de organisator. Toch zijn ze super enthousiast over het project en hopen ze de passie goed terug te zien.

Een avond zonder planning
Lazy Listeners kiest ervoor om de aandacht vast te houden voor elke artiest die hier komt optreden; daarom is er expliciet geen blokkenschema. Volgens Stan is dit juist de kern van het concept. Het programma loopt van vroeg in de avond tot na middernacht en moet worden gezien als één lange vertelling. ‘Als je weet dat Lucky Fonz om 21:20 uur staat, dan luister je de act ervoor toch half. Wij willen dat mensen zich laten verrassen.' Alleen de allerlaatste acts op de avond worden vooraf gedeeld, zodat treinreizigers niet in de knel komen. De rest is blind vertrouwen.

En dan is er nog Donny Ronny, een soort ceremoniemeester tussen de acts door. Al weet Stan niet precies wat er gaat gebeuren, vertelt hij dat hij het volste vertrouwen in hem heeft. ‘We hebben hem een scheidsrechtersstoel gegeven en gezegd: ‘Doe wat je wilt.’ Hij improviseert alles. Wij laten ons net zo verrassen als iedereen.’

De kracht van woorden
Fraaie decors en chaos in de skatehal zijn leuk, maar uiteindelijk draait Lazy Listeners om één ding: de tekst. Niet de show, niet de hits, maar de taal. Het festival wil het literaire element in pop en hiphop zichtbaar maken, iets wat volgens Stan in Nederland structureel wordt onderschat. ‘Rico en Sticks zijn woordkunstenaars,’ zegt hij. ‘Spinvis, Roos Rebergen, Sef, Abel… dat is pure literatuur. Waarom bestaat er geen prijs voor de beste Nederlandstalige songtekst? We hebben cabaretprijzen, poëzieprijzen, debutantenprijzen, maar niets dat erkent wat deze makers doen.’

Naast Nederlandse teksten, kijkt Stan ook over de grens. ‘Mensen die echt luisteren, worden wild van Simon Joyner. Dat is iemand wiens teksten je moet lezen. Awkward I idem. Wij proberen die aandacht terug te claimen: ga zitten, telefoon weg, en lees en luister met je oren.’

Vooruitkijken
Stan droomt van een festival dat over vijf jaar synoniem staat voor tekstkwaliteit. Niet per se voor de grootste namen, wel voor de grootste schrijvers. Op het verlanglijstje voor toekomstige edities staan onder andere De Jeugd van Tegenwoordig ('absolute taalvernieuwers’), Vlaamse acts, Het Zesde Metaal en het project IJsland van Sef & Abel. Ook Fresku zou er volgens Stan perfect passen, liefst met jonge Eindhovense rappers die hij bewondert. ‘Als mensen over een paar jaar zeggen: ‘Voor goede lyrics moet je bij Lazy Listeners zijn,’ dan hebben we het goed gedaan.’

Een festival in een skatepark zonder schema, een onvoorspelbare ceremoniemeester en een programmeur die in het stuur de kracht van taal fluistert, het klinkt even vreemd als veelbelovend. Lazy Listeners wil maar één ding: dat bezoekers hun oren weer gebruiken zoals vroeger. Niet voor achtergrondmuziek, maar voor verhalen.