Leraar en leerling : Bart & Pepijn

“Eén keer optreden is tien keer oefenen”

Tekst & foto's: Judith Zandwijk ,

Je hebt natuurlijk wonderkinderen en autodidacten. Maar het gros van de muzikanten heeft gewoon muziekles gehad. Muziekles betekent voor hen vaak meer dan alleen theorie en toonladders oefenen, hun docenten dragen soms op onverwachte manieren bij aan de vorming tot muzikant. 3voor12 Den Haag maakt een serie met een aantal van hen. Vandaag, docent Bart Schotman van Gitaarschool Den Haag en leerling Pepijn Kops, gitarist van The Hazzah.

Leraar Bart Schotman

Bart (49 jaar) studeerde klassiek gitaar aan de Amsterdamse Hogeschool voor de Kunsten. Hij speelde in verschillende bands als Venus Flytrap en Lucid, bands waarmee hij in Den Haag en ver daarbuiten (Amerika en Canada) optrad. Samen met Henk Koorn van Hallo Venray speelde hij op de Zwarte Cross. Tegenwoordig is Bart gitarist bij The Howl Ensemble (met oud leerling Jason van de Berg en Lesley Strik).

In 2013 richtte hij samen met Chester L. Brandes en Paul van Gellecum Gitaarschool Den Haag op. Zij geven akoestische en elektrische gitaarlessen voor beginners en gevorderden in alle stijlen, van klassiek tot rock en van jazz tot singer-songwriter. In zijn vrije tijd brouwt hij bier dat geschonken wordt op de kleinschalige ‘Katzwijm’ festivals die hij ook nog eens organiseert.

Leerling Pepijn Kops

Pepijn (21 jaar) woont in Den Haag, studeert Kunst & Economie aan de HKU in Utrecht en startte samen met Edo Storm en Robbie Doorman ‘The Hague Blues Orchestra’. Toen Sten Kasman de gelederen kwam versterken werd de band omgedoopt tot garagerockband The Hazzah. In juni 2017 werd hun EP 'XEX'  uitgebracht door MINK Records. Dit najaar doet The Hazzah mee aan het rondreizende festival Popronde

Level up

Nog voor de twee hun instrumenten hebben neergezet worden de herinneringen aan het voorgaande weekend opgehaald. Het weekend van Lowlands waar ze beiden waren. Ja, ze weten het zeker: Ty Segall was het absolute hoogtepunt van het festival.

Pepijn vertelt over de eerste lessen. Hij had al jaren geen gitaarles meer gehad en was vooral aan het repeteren, liedjes schrijven en spelen. The Hazzah-frontman Edo Storm deed dat wel. Hij volgde lessen bij Gitaarschool Den Haag en had aspiraties om naar het conservatorium te gaan. Pepijn glimlachend: “Edo was zijn level enorm aan het ‘uppen’ dus kon ik niet achter blijven. Hij heeft mij geënthousiasmeerd om les te gaan nemen bij Bart.” Op de gitaarschool wordt tijdens een eerste afspraak een proefles gehouden en gespeeld zodat de docent kan zien en horen waar de leerling hulp bij kan gebruiken.

Bart: “Bij Pepijn was dat voornamelijk kennis over de hals, hoe het in elkaar zit en toonladders. Ik probeer zo weinig mogelijk te beïnvloeden, ik wil de leerling intact houden. Het is niet de bedoeling dat deze op mij gaat lijken, hij moet zelf beter worden. Dat is wel eens moeilijk af en toe omdat je vaak heel anders naar muziek kijkt. Met Pepijn valt dat wel mee en zijn er veel raakvlakken maar ook verschillen.”

"Het is niet de bedoeling dat deze op mij gaat lijken.”

Leren op het podium

Bart zag meteen het talent van Pepijn en de garagerock van The Hazzah. Hij vertelt dat je ook van heel veel spelen ook veel leert, oefenen vindt hij belangrijk maar het gewoon doen is nog veel beter. “Eén keer spelen is tien keer oefenen”. Met, nog net geen opgeheven docentenvingertje, vult hij aan: “Maar blijven oefenen blijft van belang anders blijf je heel lang hetzelfde doen en wordt het saai.”

Pepijn kan dit volledig beamen: “Ik heb lang geen les gehad maar wel veel kunnen spelen en daar wordt je óók beter van. Je raakt meer op elkaar ingespeeld en weet een betere invulling te geven aan liedjes. Het mooiste is natuurlijk het beheersen van de techniek in combinatie met veel spelen. Wat ook fijn is als je de technische termen kent dan kan je er ook beter met elkaar over praten.

Geen heavy metal

Als docent hecht Bart ook veel waarde aan de verdere vorming van de leerling. Een leerling muzikant moet zichzelf ook kunnen plaatsen in de muziekscene en weten wie hij/zij is. Bart verduidelijkt: ”Dat je bijvoorbeeld niet een heavy metal gitarist wilt worden maar dat absoluut niet kunt spelen. Je moet blijven luisteren naar muziek, ook buiten je smaak. Ik denk dat veel mensen daar te lui in zijn.”

Pepijn zegt dat wel te doen. Niet dat hij zich volledig op nieuwe genres stort maar neemt wel de suggesties van Bart en anderen wel aan. Andersom tipt hij Bart ook wel eens om iets nieuws te luisteren – zo was hij er verantwoordelijk voor dat Bart bij de show van Ty Segall te vinden was. Ze luisteren naar elkaars tips en praten er dan over wat er zo vet aan is.

“Je moet blijven luisteren naar muziek, ook buiten je smaak.“

Meer dan nootjes

Tijdens de les gaat het dus niet alleen maar over gitaar maar ook over hoe het is om in een band te zitten, hoe dingen op te lossen of hoe je liedjes presenteert. Pepijn: “De lessen van Bart zijn veel breder dan de techniek en een paar nootjes.”

Bart: ”Ik heb zelf klassiek gitaar gestudeerd, wat gestoeld is op de eeuwenoude tradities. Ik ben wel traditioneel in de zin van dat ik het belangrijk vind dat je ook echt kán spelen. Als een band slecht speelt vind ik het niet leuk. Kijk, met garagerock kies je een beetje gammele gitaar omdat je dat gammele geluid wilt, daar zit een gedachte achter. Dat snap ik maar daardoor hoeft je spel niet slecht te zijn. Goede muzikanten weten dondersgoed waarmee ze bezig zijn. Heel fijn als het goed verzorgd is.”

Bart heeft voor Pepijn en The Hazzah veel meer kunnen betekenen dan menig muziekleraar. “Niet elke muziekleraar is ook een gerenommeerd muzikant en dat is wel Bart’s meerwaarde. Hij heeft zijn netwerk ingezet om de beginnende band ingangen te bieden.” Op Bart’s aanraden is The Hazzah met Henk Koorn in aanraking gekomen en is ‘New Fuzz/I Will Wait For You’ in de Sahara Studio opgenomen.

"Goede muzikanten weten dondersgoed waarmee ze bezig zijn."

Muzieksmaak

Bart vindt het, met zijn zeer uitgesproken smaak, te brutaal om deze op te dringen aan zijn leerlingen. Hij probeert zijn leerlingen niet te beïnvloeden en hun keuzes te respecteren. “Als je dezelfde smaak hebt geeft dat wel anders les. Het is makkelijker omdat het dichter bij je zit. Kijk, als ik top 40 liedjes moet uitzoeken is dat gewoon veel minder leuk. Daar heb ik ook leerlingen van en dat hoort gewoon bij mijn werk. Ik probeer ze wel in te laten zien dat de liedjes die nu in de hitparade staan zijn allemaal dezelfde liedjes zijn. Dan zeggen die leerlingen zelf: ‘Goh, alweer dezelfde akkoorden.’ Ik stuur wel op verdieping in smaak en wil ze niet een bepaalde richting op duwen.”

Schuren en krabben

Pepijn: “Barts lessen zijn mega leuk, ik heb het vet naar mijn zin en ga enorm vooruit als gitarist en muzikant. Ik heb een beter beeld gekregen van wat er allemaal is aan toonladders en dingen die je kunt combineren. Ik beheers het nog lang niet allemaal maar dat ligt meer aan mij dan aan Bart. Goede les krijgen en goed oefenen zijn twee verschillende dingen. Ik ben geen ijverige leerling.” Bart vergoelijkt: “Ja, hij heeft een druk leven, speelt veel.”

Op de vraag wat Pepijn nog te leren heeft grinnikt de docent: “Tappen, dat kan hij nog steeds niet! (Maar dat hoeft hij ook helemaal niet te leren).” Pepijn gaat daar wat serieuzer op in: “Soms denk ik wel eens ‘oei, dat is wel snel’ en kan ik er niet altijd grip op krijgen. Bart heeft mij ook geleerd buiten de kaders denken. Voor zijn lessen was ik daarin beperkt. Ik kende één toonladder die ik goed kon toepassen. Dat is inmiddels behoorlijk verbreed. Het hoeft niet altijd te kloppen. Het moet gewoon samen vet klinken en niet beperkt blijven tot een toonladder die past bij een akkoord.”

Bart vult aan: “ Als je de theorie kent hoef je je daar in de praktijk niet aan vast te houden. Dan wordt het saai, het moet wel schuren en krabben anders krijg je mainstream popmuziek waar niemand wat aan heeft.” En heeft Bart ook iets van Pepijn geleerd? Op die vraag antwoorden ze met een eensgezinde grijns, beiden tegelijk: “Ty Segall”.

Gitaarschool Den Haag / The Howl Ensemble

Gitaarschool Den Haag: www.gitaarschooldenhaag.nl
Nieuwe release: The Howl Ensemble: Patina 2017/2018
Tour dates: 21 oktober Castricum Cultureel Podium de Bakkerij

Tourdates The Hazzah

20 Oktober Popronde Venlo - Poppodium Grenswerk
21 Oktober Popronde Amersfoort - Café van Zanten
26 Oktober Popronde Leiden - Bad Habits
28 Oktober Support Mooon - OJC Niks, Horst
4 November Popronde Rotterdam – Rotown
9 November Popronde Middelburg - Kaffee t Hof
30 November Support Mooon – Sugarfactory, Amsterdam