Verslag The Hague Jazz 2010; de vrijdag

Relaxte en geslaagde eerste avond

Jessica de Korte, Frank Veldkamp en Remco van der Ham | Foto’s: Peter de Hoog, Ron van Varik, Michella Kuijkhoven en Milan Tettero ,

Hoe ziet de jazzliefhebber eruit? Een vijftiger met baard, zwarte jas en hoed? Een chick in strak paars jurkje? Een dame met chique blouse en broche? Bij The Hague Jazz kom je ze allemaal tegen. Tijdens het festival wordt jazz zo breed mogelijk getoond, met artiesten als Toots Thielemans, Candy Dulfer, Wallace Roney en Wayne Shorter. Iedereen vindt op zijn minst wel één band naar zijn smaak in het enorme congrescentrum.

Relaxte en geslaagde eerste avond

Hoe ziet de jazzliefhebber eruit? Een vijftiger met baard, zwarte jas en hoed? Een chick in strak paars jurkje? Een dame met chique blouse en broche? Bij The Hague Jazz kom je ze allemaal tegen. Tijdens het festival wordt jazz zo breed mogelijk getoond, met artiesten als Toots Thielemans, Candy Dulfer, Wallace Roney en Wayne Shorter. Iedereen vindt op zijn minst wel één band naar zijn smaak in het enorme congrescentrum.

Op twee manieren valt van het jazzfestival te genieten: een nauwkeurig schema maken met je favoriete bands of gewoon als een kip zonder kop rondstekkeren. Een concert van begin tot eind zien hoeft helemaal niet. Je kunt overal even proeven. Kalmeren bij improvisatiejazz, dan naar een swingend kwartet of een popachtige act. Van de ene naar de andere zaal lopend, komen de bezoekers allerlei geuren tegemoet. Broodjes haring, kroketten, wijn met asperges, sushi, champagne; vooraf een maaltijd nuttigen had niet gehoeven.

Eén van de allereerste optredende acts op het festival is de Haagse singer-songwriter Robin Brock. De Mariska’s, de zaal waar hij optreedt, ligt vlakbij de ingang, wat er voor zorgt dat er lekker veel publiek bij het optreden aanwezig is. Robin zelf zit achter zijn keyboard, vooraan het podium, met achter hem zijn bandleden Wojtek Justyna (gitaar), Daniel Lottersberger (bas) en Alex Bernath (drums). Muzikaal tapt Robin Brock uit de soul en funk, waar hij ook een uitstekende stem voor heeft. Het is alleen wel jammer dat hij het grootste deel van het optreden achter zijn keyboard zit, waardoor het optreden erg statisch wordt. Ook zijn begeleiders blijven namelijk braaf op hun plek staan. Op zich is dat geen probleem, als het songmateriaal op zich al interessant genoeg is om te blijven boeien, maar dat is helaas niet altijd het geval. (RH)

Hagenees Casey (Cees) Schrama (1936) is behalve veelzijdig pianist en fervent jazzmuzikant ook bekend als presentator van het TROS jazzprogramma Sesjun wat hij 30 jaar lang presenteerde, producent van, om maar eens iets te noemen, 'O, o Den Haag' en als sessiemuzikant te horen op menig Haagse beatklassieker. Op The Hague Jazz treedt hij op met Casey's Tenor Madness, een bont gezelschap van ouwe rotten in het jazzvak, met Boris van der Lek, Hans Dulfer en Alexander Beets als tenorsax trio op de voorgrond. Het optreden is een aaneenschakeling van solo's waarbij Dulfer wild gebarend aangeeft wie next in line is. Cees zelf heeft last van rondzingend geluid van te dichtbij staande monitoren, maar eenmaal aangekomen bij een fijne versie van 'Doxy' van Sonny Rollins heeft iedereen zijn vorm gevonden. Alle bandleden krijgen ruimschoots de ruimte voor hun eigen momentjes en het optreden is een lekkere stevige binnenkomer in een voor het tijdstip al goed gevulde zaal. (FV)

Mdungu is een opvallend gezelschap. Het begint al met de outfits op het podium. De bandleden zijn in de meest uiteenlopende stijlen gekleed. Zo is de percussionist gekleed in traditioneel Afrikaans, heeft de bassist een nette stropdas om, is de saxofonist een echte rasta en staat de gitarist in een sporthesje. Muzikaal zijn de Amsterdammers minstens zo divers. West-Afrikaanse muziek met invloeden uit de jazz, soul en funk wordt tot een flink groovende show gesmeed. De muziek van Mdungu is zeer dansbaar en des te jammer is het dat een groot deel van het publiek voor het podium op zitzakken zit. Er wordt door de band nog grappig op ingespeeld door te vragen naar een ‘zitzakwave’, maar dit is toch echt een band om bij te bewegen. (RH)

Voorafgaand aan het concert van Jean 'Toots' Thielemans in een afgeladen Chez Ella zaal opent burgemeester Jozias van Aartsen de lustrumeditie van The Hague Jazz en wijst op het belang van het festival voor de stad. Na een dankwoord van de organisatie is het tijd voor de grootste levende legende die het festival dit jaar aandoet. Op The Hague Jazz laat Toots zich begeleiden door zijn vaste muzikanten Karel Boehlee op piano, Hans van Oosterhout op drums en Hein van de Geyn op bas. De Belg in black wordt onthaald met een staande ovatie voordat hij ook maar een noot op zijn mondharmonica geblazen heeft. Het hele optreden zit hij, omringt door zijn muzikanten, op een stoel midden op het podium. De muzikanten zijn perfect op elkaar ingespeeld, iedere noot en tempowisseling komt op het juiste moment en te midden van dit alles zit Toots tevreden en op zijn gemak koning in zijn eigen koninkrijk te zijn. Met subtiele mimiek en gebaartjes naar het publiek en zijn muzikanten voegt Toots een droogkomische noot toe aan wat muzikaal niet het meest avontuurlijke optreden van het festival is, maar zeker tot de meest indrukwekkende behoort. (FV)

Op de gang groeten net een paar bekenden elkaar. Ook al is het World Forum behoorlijk groot, lijkt het net een gezellige ontmoetingsplek, waar op iedere hoek wel iets te beleven valt. In het knusse Chet House speelt violist Florin Niculescu de sterren van de hemel. In snelvaart beweegt hij zijn vingers over het instrument; zo snel dat het met de ogen bijna niet bij te houden is. Niculescu is een van de weinige violisten op het festival. Al gingen artiesten als Stéphane Grappelli en Jean-Luc Ponty hem voor in de jazzwereld, lijkt de viool toch niet helemaal geïntegreerd te zijn. Zo zonde, want de klank kan geweldig dynamisch zijn, en emotionerend. Niculescu gebruikt alle facetten, van vrolijk tot diep bedroevend, van harde streek tot pizzicato (tokkelen). (JK)

Candy Dulfer lijkt voor een groot deel haar eigen publiek mee te hebben gebracht. Bij het spelen van de eerste noot, is het al nauwelijks meer mogelijk op het (buiten)terrein Billie Holliday’s Inn te komen. Propjevol. Dulfer geeft, gekleed in een glitterjurk, een spetterende show. Ongelofelijk wat een uithoudingsvermogen die meid heeft; het ene moment leeft ze zich uit op de saxofoon en abrupt zingt ze met evenveel energie in de microfoon. Het is wel even een hele omslag, van de knusse jazzmuziek naar een act vol felle lichten, glitter, gedans en popliedjes. Slim van de organisatie om Dulfer te programmeren. Niet alleen voor het opkrikken van de kaartverkoop, maar ook voor het laagdrempeliger maken van jazz. Veel bezoekers die hier staan te juichen en springen, vangen straks vast een glimp op van een band waar ze normaliter niet naartoe zouden gaan. En misschien raken ze direct verliefd op hun nieuwe ontdekking. (JK)

In de Chez Ella staat één van de laatste nog levende jazzlegendes op het podium. Saxofonist Wayne Shorter maakte deel uit van het Miles Davis Quintet en speelde met grootheden als Art Blakey, Herbie Hancock en Horace Silver. In 1970 richtte hij de fusion/jazzrockformatie Weather Report op, waar ook bassist Jaco Pastorius en toetsenist Joe Zawinul deel van uitmaakten. Vanavond treedt Shorter op met zijn kwartet. Grote blikvanger is drummer Brian Blade, die met veel intentie en passie aan het werk is. Zijn gehele lichaam beweegt mee op de ritmes en zijn drumstel beweegt regelmatig alle kanten op. Blade eist door zijn spel dusdanig de aandacht op, dat je bijna zou vergeten om wie het eigenlijk gaat. Shorter bespeelt zowel tenor- als sopraansaxofoon, en laat horen (ondanks zijn leeftijd van 76) nog steeds een zeer begenadigd muzikant te zijn. Opvallend is dat de gehele set achter elkaar door wordt gespeeld, zonder tijd te nemen voor een aankondiging of applaus van het publiek. Desondanks weet het kwartet moeiteloos de aandacht van het publiek vast te houden, dat volledig wordt meegevoerd op de klanken van Wayne Shorter. (RH)

Dit jaar is op The Hague Jazz een podium vrijgemaakt voor Pure Jazz Movement. Jazztrompettist en artistiek directeur van Pure Jazz Michael Varekamp programmeert zichzelf enkele malen tijdens het festival en speelt met zijn New Heritage Band. Voor de voorstelling The Obama Suite verzorgen Varekamp en consorten een geïmproviseerde soundtrack voor indrukwekkende filmbeelden die zijn gemonteerd door Job Geheniau. Het optreden wordt ingeleid door een speech van wethouder Rabin Baldewsingh die zijn betoog over de verbindende werking van jazz onder het motto "diversity is our strenght" besluit met een traditioneel lied. Wat volgt zijn afschuwelijke beelden van rassenhaat in de Verenigde Staten en flarden van speeches van Martin Luther King, Nelson Mandela en Barack Obama die voorzien worden van een door Varekamp gecomponeerde soundtrack. Beeld en geluid versterken elkaar en vormen een dreigend geheel wat veel indruk maakt op de bezoekers. Politieke boodschappen en muziek gaan zelden goed samen, maar met name door de samenwerking met Baldewsingh komt The Obama Suite oprecht over en wordt een moeilijk te missen statement gemaakt. (FV)

In de Nina’s Overnight, in de kelder van het World Forum, speelt de Oostenrijkse formatie Parov Stelar Band, één van de verrassingen van The Hague Jazz. Waar veel acts op het programma wel heel erg safe zijn, is dit weer net even iets onverwachts. De band maakt elektronische muziek met invloeden uit de jazz, soul, funk en hiphop. Een dj, drummer, bassist, saxofonist en zangeres is de bezetting op het podium, waarbij vooral de saxofonist de show steelt. Hij improviseert er lustig op los en beweegt daarbij wild over het podium. En niet alleen op het podium is het feest, de zaal is compleet op handen van de vijf Oostenrijkers en springt, joelt, klapt en schreeuwt er op los. Als je even niet oplet waan je jezelf ergens in de late uurtjes van een willekeurige Lowlands-tent, in plaats van in een kelder bij een jazzfestival. (RH)

De organisatie blijkt wel een calculatiefoutje gemaakt te hebben. De enige ingang/uitgang van The Hague Jazz ligt pal naast die van het Billie-terrein. Dus als dat terrein een enorm publiek trekt, zoals bij Dulfer, is het vrijwel onmogelijk bij de uitgang te komen. Een klein beetje claustrofobisch. Verrassinkje in het Chez Ella theater; Candy Dulfer schuift aan bij Trijntje Oosterhuis. Samen klinken ze extra schitterend.

Het Zuid-Hollandse vijftal Zwardsick speelt in Mariska's, een zaal die in het dagelijks leven dienst doet als de lobby van het Novotel. Tussen de vitrine met souvenirs, de hotelbar en de balie met verveeld hotelpersoneel staat in weinig sfeervolle verlichting en voor een publiek wat amper de ruimte durft te betreden een band te spelen die onder andere omstandigheden veel meer indruk kan maken. Muzikaal bewandeld Zwardsick paden waar eerder Beefheart, Waits en Seasick Steve met hun huifkarren op gebarsten wielen overheen trokken en hier en daar passeert het gezelschap vervallen hutjes waar 'Stuurbaard Bakkebaard was here' op geschilderd staat. Zanger Paul Eckersley zingt nonchalant zijn teksten, rauw en soms door een minimegafoon en de rest begeleid hem op gepaste wijze met een mix van stijlen en invloeden. Muzikaal niet in een hokje te plaatsen (laten we het op postrock 'n' blues houden), maar erg lekker om naar te luisteren. Maar dan wel met het licht uit. (FV)

De Amerikaanse singer-songwriter/bassist/zangeres Meshell Ndegeocello is in Nederland nog niet echt bekend bij het grote publiek, ook getuige de vrij lege Billie Holiday’s Inn. Toch heeft de in Berlijn geboren Meshell al een indrukwekkend cv opgebouwd. Zo is ze onder andere te horen geweest op albums van de Rolling Stones, Alanis Morissette en Basement Jaxx, en heeft ze zelf inmiddels ook al acht cd’s uit, waarvan ‘Devil’s Halo’ uit 2009 de laatste is. Ndegeocello speelt vanavond een vrij intieme set, waarbij het enorme terrein van de Billie Holiday’s Inn eigenlijk veel te groot is. Hierdoor komen de nummers niet echt tot hun recht, en dat is zonde van het prachtige songmateriaal dat ze in haar repertoire heeft. Toetsenist Keefus Ciancia is er vanavond ook niet bij, wat je toch wel mist in het geheel. Desondanks weet de band wel te overtuigen met de groovende mix van soul, jazz en hiphop en de prachtige stem van Meshell die nog het best te vergelijken valt met artiesten als India.Arie en Erykah Badu. Volgende keer alleen liever op een ander podium. (RH)

Poëzie, jazz en hiphop komen samen in het laatste PureJazz optreden van de eerste avond The Hague Jazz 2010. Onder de noemen 'Ongerept' worden gesproken woord, experimentele jazz (wederom onder leiding van Michael Varekamp), grooves, r&b en hiphop gebracht door een groot aantal artiesten. Het doel is rap als poëzievorm onder de aandacht te brengen bij een literair publiek en af te rekenen met het vooroordeel dat rap alleen maar grof en oppervlakkig is. Dit alles in het kader van het vooroordeel dat jazzliefhebbers literair onderlegd zijn. De mannen van Kern Koppen nemen, als mede-initiatiefnemers, het voortouw in de sessie waar verder onder andere Typhoon, Ahabit, Phreacko Ricon, Blaxtar, Manu, Esperanza en Neo aan meedoen. De muziek blijft gedurende de sessie voornamelijk ondergeschikt aan de teksten en er ontstaat maar zelden een coherent geheel, waardoor het gewenste effect niet optimaal wordt bereikt en de stukken nogal langdradig aandoen. (FV)

Na nog wat meeswingen op de swingende, praise the lord muziek van The London Community Gospel Choir (wat een stemmen en wat een energie!) in Louis Basement, is het oversteken naar Nina’s Overnight voor Jazzanova Live! Van veraf lijkt het alsof een dj enkel wat beats afspeelt, maar dichterbij zijn alle instrumenten te zien en te horen; keyboard, gitaar, basgitaar, drums, woodwinds, trombone en conga’s. Overweldigend en retestrak. De heren brengen een combi van jazz, funk en beats en brengen al gauw de zaal plat. Om 1.30 uur is er geen tijd voor vermoeidheid. Alles vormt een geheel en stilstaan is gewoon geen optie. Heerlijk is de stem van Paul Randolph, die onder meer met The Supremes samengewerkt heeft. Daaromheen het magnifieke spel van de overige muzikanten, waarop niets aan te merken is. Kon dit maar de hele nacht doorgaan. (JK)

Helaas is de afterparty in Crowne Plaza een beetje een domper. Te witte muren, te warm bier en niemand heeft echt oog voor de act op het podium (Tabass-Co). Vooral een netwerkfeestje. Gelukkig morgen weer een dag.