Sander Kerkhof, zoals dj Sandeman voluit heet, heeft op het moment dat we hem spreken nog precies 32 uur om zijn jaarmix in te leveren bij de radio. Maar hij is nog lang niet klaar. ‘De losse nummers zitten wel zo’n beetje in elkaar’, vertrouwt Sander ons toe in zijn kantoortje in het Red Light Radio-gebouw op de Amsterdamse Wallen, ‘maar ik moet er nog een geheel van maken. En dan waarschijnlijk nog de helft inkorten, zo gaat het meestal.’
Na 16 jaar hoort het inmiddels net zo bij de laatste weken van het jaar als dennenaalden en familieruzies: Sandemans Song van het Jaarmix. Terwijl hij de laatste hand aan de jaarmix van 2016 legt, vragen we hem hoe hij dat nu precies doet. ‘Ik kan John Coffey uitkleden tot het minimal is, maar dat werkt niet altijd.’
Benieuwd naar welke tracks je allemaal in Sandeman's Jaarmix 2016 hoort?
Onderstaan dit artikel vind je de complete tracklist.
Gebruik je alle nummers uit de top 100 van de Song van het Jaar verkiezing dan?
‘In het begin, zo’n zestien jaar geleden, had ik de ambitie om ze er per se allemaal in te stoppen. Maar er zijn grenzen aan wat je met een track kan doen. Of althans; je kunt alles met een nummer doen, maar voor deze mix moet het wel enigszins op de radio kunnen en verrassen maar ook herkenbaar zijn voor een luisteraar. Dan wordt het pas echt leuk. Ik kan John Coffey op een 2-step garage beat zetten of helemaal uitkleden tot het minimal is, maar dat werkt niet altijd. Ik wil uiteindelijk wel een uur hebben waar ik later zelf ook nog blij van wordt. Als het niet lukt, dan moet het er helaas uit. Zo is, tipje van de sluier, ook Green Day gesneuveld dit jaar.’
Sander zet een stukje van Twenty One Pilots Heathens op waar een Nederlandse rapper overheen rapt zonder een beat te missen. Hoe bepaalt hij die verrassende combinaties?
‘Als de top 100 intern bekend is bij 3voor12, kijk ik naar alle nummers. Dan zoek ik ze op als mp3 en zet ze bij elkaar in een iTunes-folder. Dan zet ik alle nummers op volgorde van snelheid en ritme bij elkaar en zo krijg ik een idee van wat bij elkaar past. Meestal laat ik de BPM (Beats Per Minute, -red.) oplopen, maar ik twijfel nu nog of ik het dit keer om ga gooien.’
Waar twijfel je aan dan?
‘Nou, ik hou heel erg van dramatisch… Nee, dat is het verkeerde woord. Ik hou heel erg van… beginnen. En stiekem ook van steeds weer opnieuw beginnen. Als je de mixen van afgelopen jaren terugluistert dan herken je dat zeker als mijn stijl: een begin dat meteen een impact heeft. Ik merk ook dit jaar weer dat ik neig naar beginnen met een pianonummer. Dat is lekker emo en melodieus; dan zit je er meteen in. Pianonummers zitten meestal zo rond de 60-70 bpm, dus die staan ook gewoon allemaal bovenaan mijn lijstje. Maar ja, je wil niet elk jaar met hetzelfde pianootje beginnen natuurlijk.’
Luister je om dat te voorkomen nog wel eens een oude jaarmix terug?
‘Ja, alleen als ik begin aan een nieuwe jaarmix eigenlijk. Vooral om weer even te luisteren wat nu echt een goed begin was. Dat is namelijk waar mensen van zeggen ‘oh ja, een typisch Sandemannetje’. Dit jaar zette de jaarmix van 2008 me op het juiste pad. Maar zoals ik al zei twijfel ik, dus misschien gooi ik het nog om en kan dit stuk morgen in de prullenbak. Het begin komt meestal pas tegen het einde. Omdat ik dan helemaal in al die muziek zit.’
Hoe krijg je het eigenlijk voor elkaar om die rapper wiens naam we nog niet zullen noemen zo los te knippen van zijn muziek?
‘Dat doe ik dus niet. Sinds een jaar of vijf vraag ik van in ieder geval alle Nederlandse tracks in de top 100 aan de platenlabels of ze me de muziek en vocals los willen sturen. Dat werkt namelijk heel goed. Al die vocals van De Jeugd van Tegenwoordig of Sef of zo zijn iconisch en maken een nummer dus direct herkenbaar. Tot mijn grote verbazing en lol reageerden labels daar altijd heel leuk op. Soms krijg ik dan zelfs elk los kanaaltje van een nummer teruggestuurd.
Dit jaar was bijvoorbeeld Torre Florim van De Staat heel aardig voor me. Die vraag ik elk jaar wel om materiaal en hoewel ik hem persoonlijk ken, krijg ik meestal in februari pas een keer een mailtje terug. Maar nu kan ik in principe elk los gitaartje op elke plek in de mix plakken. Eefje de Visser stuurde me ook alles los en dat wordt dan ook erg interessant straks.’
Tekst loopt door onder de playlist.
Welke a-capella miste je dit jaar het meest?
‘Nou ja, één van de hits van het jaar is natuurlijk Broederliefdes ‘Jungle’. Ik hoopte dus heel erg dat ik die zou kunnen krijgen, maar ik kan me heel goed voorstellen dat Broederliefde en de mensen om hen heen het op dit moment even te druk hebben om mij wat a-capella’s te sturen. Daarvoor moet ik nu andere oplossingen bedenken.’
Zoals?
‘Voor internationale vocals zijn er wat sites die het grove werk al hebben gedaan, daar hoef ik soms nog maar een klein beetje muziek weg te filteren. Maar in de donkere krochten van Youtube en Soundcloud kun je ook een heleboel covers van liedjes vinden. Vaak is dat slecht en onbruikbaar, want het moet héél goed op het origineel lijken om het gevoel van dat nummer niet kwijt te raken. Maar er is bijvoorbeeld een cellokwartet dat Burn The Witch van Radiohead heel goed heeft gecoverd en dat is prima te gebruiken.’
Wanneer zit jij met een glimlach op het gezicht naar je jaarmix te luisteren?
‘In ieder geval niet tijdens de uitzending. Dan let ik alleen maar op of er niets fout gaat. De lol zit voor mij bij het vinden van de combinaties die niet kunnen, maar wel werken. Ik denk vaak: fans van Red Hot Chili Peppers vinden dit waarschijnlijk heel kut en de fans van Drake ook en anderen vinden misschien de tijd van mash-ups überhaupt wel helemaal voorbij, maar ik vind dit echt te gek. Als iemand op Twitter zo’n combi dan ook tof vindt, zit ik wel te glimlachen. Zoals bij Heathens met die Nederlandse rapper die we nu zo mysterieus aan het maken zijn.’
Een paar dagen geleden zette je een cover voor de jaarmix op Instagram: een gephotoshopte parodie op The Life of Pablo van Kanye West. Waarom dat album?
‘Het was maar een teaser, de echte cover wordt gemaakt door David Pino van El Pino & The Volunteers. Onder de naam Studio Pino is hij ook vormgever en ik ben fan van zijn werk. Maar het geeft wel een beetje een richting aan. The Life Of Pablo is mijn favoriete album van het jaar, Ultralight Beam is mijn Song van het Jaar, en daar laat ik het even bij: ik wil graag dat de hoofdreden nog even een verrassing blijft tot de uitzending. Voor meer hints zou je mijn jaarmix uit 2008 kunnen luisteren.’
Wat was het voor muziekjaar?
‘Zonder al te veel te willen verklappen, kan ik wel zeggen dat er ontzettend veel Nederlandse hiphopplaten in de top 100 staan. Daar is dus door 3voor12-publiek net zo hard op gestemd als op de Green Days en de Radioheads van deze wereld. Ik vind het fantastisch om te zien dat die culturen mixen en omdat dat verschillende muzieksoorten zijn, worden het natuurlijk ook heel dankbare platen om door elkaar te gooien.
Qua internationale artiesten komen de belangrijke platen dit jaar, als je naar mijn albumlijstje of die van een heleboel bladen en blogs kijkt, toch ook uit een bepaalde hoek: Kanye, Solange, Beyoncé, Chance the Rapper, Blood Orange, Kendrick Lamar. Dat vind ik allemaal heel goede albums en het werkt fijn omdat er veel statements in zitten én er altijd een beat in zit. Voor de mix ben ik blij dat de hoogtijdagen van de britpop niet zijn teruggekeerd, al ben ik groot fan van Oasis, Blur en Pulp. Het wordt dus een vrij hiphop-georiënteerde jaarmix, maar ik heb ook wel geprobeerd mijn voorliefde voor house erin te stoppen.’
Luister je gedurende het jaar nu anders naar muziek? Dat je al in mei hoopt dat een single goed doorpakt, zodat je hem kunt gebruiken in je jaarmix?
‘Soms baal ik wel als een nummer van de longlist niet in de top 100 gestemd is. Hold Up van Beyoncé vond ik dit jaar bijvoorbeeld een wereldplaat, met supertoffe productie van Diplo. Maar bijna niemand heeft erop gestemd en dat had ik echt niet verwacht. Dan denk ik wel na of ik hem er niet toch stiekem een beetje in kan schuiven. Maar echt anders luisteren, nee. Ik moet toch afwachten wat er in de top 100 staat. De lijst is leidend en ik vul hem verder aan met wat persoonlijke tinten.’
Tekst loopt door onder video.
Hoe bedoel je?
‘Soms zijn er ook nog culturele gebeurtenissen waar je iets mee moet. De Amerikaanse verkiezingen waren dit jaar bijvoorbeeld heel belangrijk, maar ook een serie als Stranger Things raakte bij mij echt een snaar. Mijn eighties-hart ging wel sneller kloppen van die soundtrack. Zo hoor je elk jaar wel dingen terug uit mijn eigen fascinatie. Vorig jaar heb ik bijvoorbeeld heel veel GTA V gespeeld. Eén van mijn favoriete stukjes uit de soundtrack is als je achtervolgd wordt door de politie. En dat gebeurt nogal vaak. Dat zit dus in mijn hoofd. Die soundtrack is gemaakt door Tangerine Dream en daar zijn de makers van de Stranger Things-soundtrack dan weer heftig door beïnvloed. Wat ik daar precies mee heb gedaan, zul je wel horen straks.’
De ideale mix is dus: een vleugje politiek, een vleugje popculturele referenties en wat combi’s waar je van gaat glimlachen?
‘Ja, dat is het precies. Dat is eigenlijk waarom ik dit al vijftien jaar doe.’
Wat is nu het hoofddoel van je jaarmix? Dansen, een overzicht van het muzikale jaar of van het hele jaar, met statements en al?
‘Je moet elastieken benen hebben als je hier op wil dansen, denk ik. Het is echt wel een luisterlijst. Dat komt doordat het op een bepaalde manier een overzicht moet zijn: ik wil me aan de top 100 houden en dus klinkt het soms wat fragmentarisch. Maar het belangrijkste is dat de luisteraar de lol herkent die ik heb gehad tijdens het maken.’
De Song van het Jaarmix is 14 december van 23:00 tot 0:00 te horen in 3voor12 Radio.
Sandeman's Jaarmix 2016 Tracklist:
KANYE WEST - ULTRALIGHT BEAM
BEYONCE - FORMATION
SEVN ALIAS - KIFESH
DAZZLED STICKS - DANS
JUSTIN TIMBERLAKE - CAN’T STOP THIS FEELING
ANDERSON.PAAK - AM I WRONG
BRUNO MARS - 24K MAGIC (DISCOTRON REMIX)
BLOSSOMS - CHARLEMAGNE (LINDSTROM REMIX)
BLAUDZUN - BETWEEN A KISS AND A SORRY GOODYBE (SANDEMAN EDIT)
SUE THE NIGHT - THE WORLD BELOW (SANDEMAN EDIT)
BROEDERLIEFDE - JUNGLE (MARTYN GREEN & JEROEN KLOEG BOOTLEG - SANDEMAN EDIT)
DRAKE & RIHANNA - TOO GOOD
BASTILLE - GOOD GRIEF (MK REMIX)
DUA LIPA - BE THE ONE (WITH YOU REMIX)
LEONARD COHEN - YOU WANT IT DARKER (PAUL KALKBRENNER REMIX)
FRENNA - MY LOVE
SFB - NU STA JE HIER
SIA - CHEAP THRILLS (CYRIL HAHN REMIX)
BAZART - GOUD
KENSINGTON - SORRY
FLUME - NEVER BE LIKE YOU
THE XX - ON HOLD
DESIIGNER - PANDA
SEVN ALIAS - KIFESH
TWENTY ONE PILOTS - HEATHENS
RONNIE FLEX - PLEK ALS DIT
KENSINGTON - DO I EVER
TWENTY ONE PILOTS - STRESSED OUT
DESIIGNER - PANDA
BEWILDER - FORZA (IT IS)
RED HOT CHILI PEPPERS - DARK NECESSITIES
RIHANNA & DRAKE - WORK
A TRIBE CALLED QUEST - WE THE PEOPLE
RIHANNA - WORK
ANDERSON. PAAK - COME DOWN
INDIAN ASKIN - REALLY WANNA TELL YOU
THE WEEKND - STARBOY
SEVN ALIAS - GASS
MAJOR LAZER - COLD WATER
CHAINSMOKERS - CLOSER
JONNA FRASER - DO OR DIE
SBMG - DANSEN
CHO - POPALIK
LIL KLEINE & RONNIE FLEX - NIET OMDAT HET MOET
DJ SNAKE - LET ME LOVE YOU
BECK - WOW
EEFJE DE VISSER - SCHEEF (SANDEMAN EDIT)
BOKOESAM - JIJ & IK
JUSTIN BIEBER - LOVE YOURSELF
DRAKE - ONE DANCE
FUEGO - UN BAILE (ONE DANCE FIREBOY REMIX)
MAJOR LAZER - COLD WATER (MO VERSE)
DE STAAT - MAKE THE CALL LEAVE IT ALL (SANDEMAN EDIT)
FRANK OCEAN - PINK + WHITE
EDITORS - ALL THE KINGS (ALBUM VERSION)