Placebo treedt op de Pinkpopzondag aan met al weer de derde drummer. Steve Hewitt werd vervangen door Steve Forrest (21). Maar de basis, bestaande uit Brian Molko (36) en Stefan Olsdal (35) zegt er alleen maar sterker van te worden. 'Elke keer hebben we het lef gehad om afscheid te nemen en niet bij elkaar te blijven voor de kinderen.' In Amsterdam vertellen de twee over hun strijd op weg naar het zesde album Battle For The Sun; een warm en hoopvol album na de zware voorganger Meds.


Brian: 'Battle For The Sun is de soundtrack van een band die zijn vrijheid hervindt; het geluid van een band die weer muziek maakt zonder een constant zelfbewustzijn.'

Hoe hervonden jullie die vrijheid?
B: 'We hebben een nieuwe drummer.'
Stefan: 'Tijdens de Meds-tour was de band er slecht aan toe. Het was simpelweg niet leuk meer. Er werd niet meer gecommuniceerd en de vonk; de inspiratie was volledig kwijt. Er moest iets veranderen om door te kunnen gaan en om er als band beter uit te komen.'

Wat is je verklaring voor die scheefgegroeide situatie binnen de band?
B: 'We hebben niet echt gezocht naar een verklaring, maar een vrij filosofische benadering gekozen. Een band is als een huwelijk en niet alle huwelijken houden nu eenmaal stand. We hebben tien mooie jaren mogen genieten, maar mensen veranderen, prioriteiten veranderen en ook relaties veranderen in de loop der tijd. We zochten opnieuw naar de vrijheid van de beginjaren'

Hoe verhoudt Battle For The Sun zich ten opzichte van de voorganger Meds?
B: 'Emotioneel gezien als een tegenstelling. Het is een reactie op de voorganger. Meds was een geslaagd album, maar ook erg unheimisch en claustrofobisch. Het zit vol pijn en kent weinig hoop. Nu wilden we iets optimistischer en kleurrijker album maken. Hiervoor waren we drie mannen van dertig plus die elkaar nog wel eens naar beneden konden halen. Met onze nieuwe drummer verdween ineens elk cynisme. Voor hem is alles nieuw. Steve Forrest is 21, heeft nog nooit een plaat opgenomen en is nog nooit op televisie geweest: allemaal zaken waar wij in de loop der tijd blasé over zijn gaan doen.'

Was hij een fan van Placebo?
B: 'Hij speelde met zijn band Evaline in ons voorprogramma en heeft ons door het touren leren kennen. Daarna is hij in onze platen gedoken en een liefhebber geworden.'

Wat is de grootste uitdaging gebleken in de afgelopen twee jaar? S: 'Toen we eenmaal besloten hadden dat de formatie moest veranderen, was het was niet heel moeilijk meer. Brian en ik namen beiden een pauze. Hierna voelde het weer als in de begintijd van de band. We kwamen er opnieuw achter waarom ons muzikale partnerschap zo goed werkt. Tegelijkertijd wilden we niet in de comfortabele Placebo-sofa ploffen en hebben we lang geëxperimenteerd met geluiden en nieuwe muzikale invalshoeken...'
B: '...zo veel mogelijk S.H.I.T. tegen de muur gooien en kijken wat blijft plakken.'

Hebben jullie getwijfeld of je 'het nog had'?
B: 'Aan de basis van onze beslissingen ligt het feit dat we niets anders kunnen, dat er geen andere uitweg is. Dat was al zo in 1994, voordat we een platencontract aangeboden kregen en ik van een uitkering leefde. Dat maakte me toen niet uit en ik weigerde elke baan, omdat ik wist dat ik ooit een contract aangeboden zou krijgen. Die noodzaak zit nog steeds in ons systeem: we zullen door moeten. Zie het als een blind vertrouwen in onszelf waarbij angst geen optie is. Daar ben ik best trots op.'

Kun je met die basisgedachte nog wel kritisch naar jezelf toe zijn? Is ergens angst niet ook nodig om jezelf te blijven vernieuwen?
B: 'Die gedachte leeft bij veel artiesten. Op tekstueel vlak heb ik nog steeds het idee dat ik met elke plaat vooruit ga. We hebben die existentiële twijfel nog niet ervaren en deze band is nog steeds vitaal. Dat komt wederom voort uit dat idee van 'er is geen andere optie'. Ik heb geen rijbewijs en ben onhandig met computers dus ik vind tegenwoordig niet zo gemakkelijk een nieuwe baan. Kortom: dit moet slagen anders heb ik een probleem. De keuzes die ik in mijn tienerjaren maakte, hebben nog steeds gevolgen.'

Het onderwerp gender en seksualiteit heeft een belangrijke rol gespeeld in jullie begintijd, maar lijkt minder belangrijk in de nieuwe teksten, wat is er veranderd?
B: 'In het begin wilden we vooral een statement van vrijheid maken, over tolerantie en acceptatie. Dit deden we door bijvoorbeeld jurken aan te trekken tijdens televisieoptredens. Ik heb genoten van het spelletje met de gedachten van andere mannen. Ik was destijds heel vrouwelijk en het gebeurde vaak dat iemand dacht dat ik een vrouw was. Dan vond iemand me leuk, kwam er achter dat ik een man ben en werd gedwongen nog eens goed naar zichzelf te kijken. Hiermee wilden we laten zien dat seksualiteit niet vast staat, dat je er mee kunt spelen om zo vooroordelen tegen te gaan. Maar op een gegeven moment overschaduwde onze boodschap de muziek en werden we slachtoffer van ons eigen engagement.'

Door het uitdragen van vrijheid verloren jullie je eigen vrijheid?
B: 'Inderdaad. De intimiteit, eigenheid en nuance in de liedjes verdwenen hierdoor. Maar ook in de boodschap wordt je genuanceerder en slimmer. Neem bijvoorbeeld het onderscheid tussen travestie en androgynie, het is veel krachtiger om een androgyn spel te spelen dan per se in die jurk het podium op te stappen. Uiteindelijk besloten we de aandacht te verschuiven van de politieke confrontatietactiek terug naar de kunst.'

Wat zie je wanneer je tijdens een optreden naar je publiek kijkt? Het zijn vaak nog erg jonge mensen.
B: 'Ondanks dat er een groot leeftijdsverschil is, zie ik gelijkgestemden. Elke keer wanneer we een nieuwe plaat uitbrengen, staan er weer vijftienjarigen vooraan bij de shows. Er moet iets universeels zijn in onze muziek, maar wanneer je bewust daar naar op zoek gaat, verval je in clichés. Placebo zal nooit voor stadionmuziek gaan; meebrullen omdat het kan, als bij Coldplay. Ik kies er voor om de teksten heel persoonlijk te houden. Wanneer dat lukt wordt het pas werkelijk universeel. Dan kunnen mensen pas werkelijk die band met je muziek opbouwen. Ik ervaarde dat zelf heel heftig als kind in Luxemburg, waar ik opgroeide. Ik had een cassettebandje van Leonard Cohen's Greatest Hits. In mijn kinderkamer zingt een veertigjarige Canadees Hey That's No Way To Say Goodbye en deze verwrongen tiener huilde tot zijn ogen rood waren.'

Wat hoop je dat die vijftienjarigen voelen wanneer ze de nieuwe plaat luisteren?
B: 'Ik hoop dat na al het donker van Meds, dit voelt als een boodschap van hoop. Dat het voelt als een vorm van zingeving. Maar tegelijkertijd heet het album niet voor niets Battle For The Sun. Optimisme en hoop is iets waar je voor zult moeten vechten of waar in ieder geval moeilijke keuzes aan de basis liggen. Het is heel makkelijk om te zwelgen in misère, het wordt snel een gewoonte. Maar je zult zelf op moeten staan en de mooie dingen in het leven omarmen. Dat is toch wel de basisgedachte van deze plaat.'

Je vergeleek de band zojuist met een huwelijk. De band heeft veranderingen ondergaan, in hoeverre is het huwelijk veranderd? Is jullie relatie veranderd?
B: 'Goede vraag'
S: 'Oeh'
(Stilte)

S: 'Wanneer 1 iemand uit een trio niet meer op dezelfde lijn zit als de rest heeft dat gevolg voor de gehele band. Tijdens het opnemen van Meds begon de eenheid uit elkaar te vallen. Het was een moeilijke periode waarin de relatie tussen mij en Brian flinke deuken op liep. Maar we voelden dat wat we hadden te belangrijk was om te stoppen.'

Dat klinkt toch een beetje als: bij elkaar blijven voor de kinderen.
(Stilte)
B: 'Zo moet je het niet zien. Stefan en ik zijn als een eenheid.  Wanneer je er achter komt dat de alternatieve werkplek die je hebt weten te creëren wel erg begint te lijken op een ordinair kantoor, zul je in moeten grijpen. Dit is ons derde huwelijk met een drummer. Elke keer hebben we juist het lef gehad om afscheid te nemen en niet bij elkaar te blijven voor de kinderen.