Er is geen festival dat zoveel genres, zoveel bands, zoveel locaties op de vierkante meter hanteert als het ZXZW festival in Tilburg. En daar slechts een tientje voor vraagt. Goed, de namen zullen je misschien niet allemaal wat zeggen, maar dat is juist de bedoeling van ZXZW, dat dit weekend plaatsvindt (23-24 september).
Omdat 3VOOR12 graag de breedte op zoekt maar het soms ook niet altijd even goed weet, vroegen we drie kenners van muzikale niches welke acts je niet mag missen. Rutger ‘Machinefabriek’ Zuyderveldt, Marcel Hermans van het Amsterdamse Transformed Dreams label (Persil, Zea) en Walter Hoeijmakers van het stonerfestival Roadburn schijnen hun licht op de zaak.
Machinefabriek treedt zelf ook op tijdens ZXZW, maar dat is niet wat hij zal tippen, bescheiden als Rutger Zuyderveldt is. “Ik zou naar The Julie Mittens gaan kijken. Freejazz met gitaren, een soort rockversie van John Coltrane. Ook niet te missen: Soccer Committee, en dat is weer het tegenovergestelde. Breekbare singer-songwritersmuziek. En tot slot Uw Hypotheekadvies. Een hele goede naam, ook. Het heeft ook een beetje wat van The Julie Mittens weg, het is ontsporend lekker.” Rutger zelf weet nog niet precies wat hij gaat doen op het ZXZW podium. “Er komt iemand anders bij, Robert Peters. Hij vervormt geluid van zijn minidiscspeler en doet geloof ik ook iets met zijn zang. We weten allebei niet wat we kunnen verwachten, we gaan niet oefenen. Misschien breekt het wel los of blijft het juist verstild.”
Walter Hoeijmakers, medewerker van 013 en initiator / organisator van Roadburn, hét stonerfestival van Europa, wedt op de paarden van Causa Sui, de Deense stonerformatie die met moeite uit haar eigen contreien is te halen. Maar Hoeijmakers prijst het talent van de ZXZW organisatie. Hoeijmakers: “Causa Sui is een combinatie van het geluid van Blue Cheer, Jimi Hendrix, Can en Neu. Bladen als Mojo en Rolling Stone roepen al een tijd dat na Dungen deze band het belangrijkste nieuwe uit Denemarken is. Verder denk ik aan Amen Ra. Voor de liefhebbers van Neurosis en Sunn O))). Echt goede Postrock met veel drones. Maar mijn favoriet is Volt. Die maakt muziek die je al heel lang niet meer hoort; in de hoek van Jesus Lizard, Victims Family en The Melvins. Ik zag ze live op een festival en was vijftig minuten lang overrompeld. Ze maken muziek die je totaal niet in de stonerhoek verwacht, maar op dit stonerfestival bliezen ze de hele boel weg. Het was een grote loutering, bijna een religieuze ervaring.”
Transformed Dreams is het label uit Amsterdam dat grossiert in alles wat lijnrecht tegenover de geijkte rockband staat. 1-speed bike, Melt Banana, Jason Forrest a.k.a. Donna Summer, Felix Kubin, Suicidal Birds, Zea, Zoppo, Seedling – is er eigenlijk één avantgardistische band geweest die niét door Transformed Dreams onder handen is genomen? Marcel Hermans scrollt vanuit zijn vakantieadres in Barbados langs het scherm van de ZXZW site en constateert dat er maar liefst tien Transformed Dreams op het schema staan. “Maar die zal ik niet allemaal kiezen, hoor.” Toch schroomt Hermans niet om er in elk geval vijf te tippen: “Zea, dat is één van onze paradepaardjes. Wat moet ik daar nog aan toevoegen? Verder The Bent Moustache, indierock in de beste traditie. Het blaast het genre nieuw leven in. En de presentatie is natuurlijk heel goed, ook volgens de heren van Persil en Zea. En verder: Gieskes maakt 8-bitmuziek, met een gameboy en zijn zelfgebouwde apparatuur. De eerste keer dat ik het zag, dacht ik: hè, wat is dit? Hij had me te pakken. Het past in geen enkel hokje. Technofans en EBM-liefhebbers zullen er van onder de indruk zijn. Van een ander kaliber is Charly & Gallus. Dit duo maakt diepe dubstep, ik kan het niet anders noemen. Ze zitten nog los in hun jasje, kunnen nog alle kanten op, of het nu downtempo Mo Wax of reggae is. Ten slotte Shitmat, hele gestoorde ripcore. Die haalt overal zijn geluiden vandaan. Balkanmuziek gemixt met Amerikaans commentaar bij een Thaise boxwedstrijd, onregelmatige Roemeense volksmuziek… ik heb gehoord dat hij behoorlijk snel is met z’n laptop.”
De audio van bepaalde podia tijdens ZXZW zal later online te beluisteren zijn op 3VOOR12.