Meer mensen kennen Spike Jonze van gezicht dan ze denken. In de video van Fatboy Slim's Praise You speelt hij zelf de hoofdrol als Richard Coufey, de ietwat nichterige choreograaf van de Torrance Community Dance Group. Hij is de man die het bioscoopgaande publiek op straat lastig valt met de meest stuntelige danspassen ooit. De clip bij Praise You werd een hit en Coufey schopte het met zijn niet bestaande dansgroep zelfs tot de live uitzending van de MTV Awards. De 34-jarige Amerikaan houdt er van om een spelletje te spelen met de realiteit. Hij heet niet eens echt Spike Jonze, maar Adam Spiegel, en is de zoon van een steenrijke postorderkoning uit Maryland (Spiegel is de Amerikaanse Wehkamp, zeg maar). Dankzij de vermommingen en toneelspelen heeft hij de lachers op zijn hand. Ze werken ook als een schild voor de verlegen jongen die hij eigenlijk is. "Eh, ehm, ja.. ik hou gewoon van dansen", probeert Jonze het idee achter de video voor Praise You te verklaren. Aan de telefoon vanuit Los Angeles is hij een schuchtere prater met een hoge stem, die zichzelf voortdurend in de rede valt en zijn zinnen eindigt met 'eh, but I don't know..' Hij noemt zichzelf meerdere malen een 'dork' (sukkel), 'nerd' en weigert op te scheppen over zijn werk. Jonze spreekt vooral zijn bewondering uit voor collega's, zoals clipmaker Michel Gondry: "Ik ben vaak heel erg jaloers op zijn ideeën." De dubbele DVD biedt een mooi overzicht van Jonze's werk, inclusief gesprekken met Björk, Fatboy Slim, Chemical Brothers en Daft Punk. Een goede wisselwerking tussen artiest en video maker is voor hem belangrijk. "Meestal kom ik met een idee, maar het werkt bij elke video weer anders. Bij Björk zijn deadlines minder belangrijk dan ideeën. Ze neemt echt de tijd voor een goede video en weet welke regisseur ze wil. Maar vaak wordt door een platenmaatschappij een aantal regisseurs gevraagd een idee te 'pitchen', waar er daarna eentje van wordt uitgekozen." Het uitgangspunt is altijd het liedje. "Ik zet de cd op repeat en probeer er achter te komen waar het nummer me aan doet denken. Gewoon een beetje vrij associëren en ideeën opschrijven en na een paar uur heb je allemaal van die losse eindjes. Ik hou er van om te fantaseren over de wie de mensen zijn die het gemaakt hebben. Door naar de muziek te luisteren en de teksten bouw je een soort relatie op met iemand. Toen ik jong was hoorde je vaak Cindy Lauper op de radio. Ik begon te fantaseren over hoe ze in het echte leven was, dat ik haar ontmoette, dat ze geïnteresseerd in me was en dat we een leuk gesprek hadden. En dat doe ik nu nog steeds graag. Een verhaal bedenken rond de band en dat gebruiken." De laatste tijd denkt Jonze veel aan Conor Oberst van Bright Eyes. "Door naar de plaat te luisteren krijg ik een idee over hoe hij denkt, z'n songs schrijft en hoe hij probeert de wereld te snappen. Hoewel ik hem helemaal niet ken. Maar het is bijna alsof je met hem in gesprek bent." De bekendste muziekvideo van Jonze is misschien wel Sabotage van de Beastie Boys, de met snorren bezaaide Starsky & Hutch parodie. Jonze: "Je gaat steeds vaker terug naar dingen die je in jeugd hebt gedaan of meegemaakt. Ik heb thuis nog video's die ik met vrienden heb opgenomen toen we veertien waren, waarin we met grote zonnebrillen en 'trenchcoats' undercover detectives spelen. Heel slecht, zonder verhaal, met alleen maar serieuze blikken. Maar heel erg Sabotage." Jonze neemt soms de stap om zichzelf aan te bieden aan mensen die hij bewondert. "Het nieuwe Outkast album draai ik non stop. Ik heb ze een brief geschreven, dat ik graag een video voor ze wil maken. Je voelt je dan wel een beetje 'dorky', je stelt je kwetsbaar op. Zo van: 'Hé ik vind jullie te gek, jullie zijn cool!' En dat zij dan denken: 'Ik wil niet met die sukkel werken!' Maar ik neem liever wel het risico een 'dork' te zijn en dan uiteindelijk misschien wel een video met Outkast te maken." Ondanks het succes van zijn twee bioscoopfilms Being John Malkovich en Adaptation blijft Jonze ook in de toekomst video's maken. "Ik wil beide dingen blijven doen. Ik heb nu voor de DVD van Beck's album Sea Change een homemade video gemaakt. Gewoon met z'n tweeën in één dag geschoten met een 16mm-camera. Het is veel moeilijker om bij een twee uur lange film het grote verhaal in je hoofd te houden, omdat je je op hetzelfde moment ook moet verliezen in de kleinste details." Luister naar het complete telefonische interview met Spike Jonze (matige geluidskwaliteit).