De gemeente Amsterdam wil organisatoren tijdens ADE ontheffing geven van sluitingstijden, maar in ruil daarvoor moeten ze zich houden aan afspraken die zijn vastgelegd in het nieuwe ‘Beleidskader Dance’ (opgesteld in samenwerking met OM, politie, GGD, Jellinek, het Adviesburo Drugs en dance-organisatoren). De achterliggende gedachte is dat “drugs niet thuishoren op feesten, maar dat het gebruik in de praktijk niet uit te bannen is”.

Tijdelijke testlocatie
Daarom ligt de focus op beperking van de risico’s. Er komt bijvoorbeeld een tijdelijke testlocatie van Jellinek aan de Keizersgracht 572, woensdag tot en met vrijdag geopend van 17:00 tot 20:30 uur en zaterdag van 14:00 tot 17:30 uur. Particulieren kunnen daar anoniem hun drugs laten testen. Dat kan op twee manieren, de zogeheten Marquis-test - om te checken wat erin zit, wordt gedaan terwijl je wacht - of een labtest, waarbij ook achterhaald kan worden hoeveel van elke stof in de pil zit. Je krijgt je drugs dan niet terug en hoort de resultaten in principe binnen een week. Ook kunnen particulieren extra voorlichting krijgen.

Organisatoren primair verantwoordelijk
De gemeente legt grote verantwoordelijkheid bij de organisatoren: “Organisatoren zijn primair verantwoordelijk voor het tegengaan van het bezit, handel en gebruik van drugs op feesten. De gemeente controleert, samen met de GGD en de politie of de organisator zich aan de voorschriften houdt en dus voldoende doet om risico’s te beperken.”

Het Beleidskader Dance legt bijvoorbeeld de nadruk op de toegankelijkheid van gratis drinkwater waar de laatste tijd veel “spraakverwarring” over is. “Zo is het onvoldoende als bezoekers alleen onder een kraantje in de toiletten kunnen hangen, maar dienen zij bijvoorbeeld in de gelegenheid gesteld te worden om een beker of flesje bij te vullen.” Maar: “Tegelijkertijd is het van belang te realiseren dat er ook een keerzijde is aan watergebruik (…) Omdat oververhitting en waterintoxicatie belangrijke oorzaken zijn van incidenten op evenementen dient hier in de voorlichting over het gebruik van uitgaansdrugs nadrukkelijk aandacht voor te zijn.”

Focus is aanpak drugshandel
De politie wordt volgens de gemeente vooral ingezet om dealers op te sporen en niet zozeer individuele gebruikers. “De focus van politie en OM bij dance events is niet primair het opsporen en vervolgen van drugsgebruikers, maar de aanpak van drugshandel.” Wel wijst de gemeente erop dat gebruik van harddrugs verboden is. “Als er drugs worden aangetroffen, worden de bezitters door de beveiliging verwijderd en die dag ook niet meer toegelaten. De drugs wordt inbeslaggenomen. Als sprake is van een hoeveelheid drugs boven de vervolgingsgrens, dan wordt de bezoeker door de politie aangehouden. Hij wordt dan gewezen op de mogelijkheid een advocaat in te schakelen.”

Strafrechtstraat
In de praktijk komt dat neer op een strafrechtstraat bij de Amsterdam Arena. Feestgangers die drugs in bezit hebben, worden direct beboet en krijgen behalve een geldboete ook een strafblad. Bezoekers van de zalen rond de Arena die meer dan vijf pillen of 0,5 gram harddrugs op zak hebben worden direct naar de strafrechtstraat gebracht. Bezoekers van ADE-events in andere gebieden moeten hun spullen afgeven. Hen wacht in een later stadium dezelfde vervolging.

Volgens de landelijke richtlijn van het OM wordt overigens sinds begin dit jaar één pil gezien als 'gemiddelde comsumptie-eenheid', en kan bij een grotere hoeveelheid overgegaan worden tot vervolging. Het OM in Amsterdam bevestigt hier bewust van af te wijken: door "jarenlange ervaring met feesten en toerisme" is het OM gekomen tot een maximum van vijf pillen. In de praktijk neemt in een vriendengroep bijvoorbeeld één iemand het risico door alles mee naar binnen te nemen. "Vijf pillen zien we nog als een gebruikershoeveelheid, niet als een handelshoeveelheid. De drugs worden wel afgenomen, maar bezoekers worden niet vervolgd. Dit is in lijn met het Amsterdamse beleid om vooral de drugshandel aan te pakken en niet de gebruiker." 

Op Lowlands was in 2014 nog veel om te doen om een dergelijke strafrechtstraat, mede dankzij de nogal opmerkelijke reportage die het OM er zelf over schreef (een citaat over een aangehouden bezoeker: "Deze narigheid moet maar zo snel mogelijk achter de rug zijn, zie je hem denken: hij wil graag pinnen."). Kritiek was met name dat de officier van justitie en rechter wel aanwezig waren op de strafrechtstraat, maar geen advocaat. “De drugscontrole op festivals deugt niet”, stelde strafrechtadvocaat Juriaan de Vries toen in 3voor12 Radio. Net als op Lowlands dit jaar, is er op ADE daarom nu wél een advocaat aanwezig. Zo wordt voorkomen dat bezoekers zonder tussenkomst van een advocaat een strafblad krijgen - met “vaak veel hogere consequenties dan een bezoeker denkt”, zoals De Vries stelde.

Richard Zijlma: “voorlichting is heel belangrijk”
Eind vorige week waarschuwde het Trimbos nog voor een “levensgevaarlijke” pil, die gemaakt zou zijn om op ADE te gebruiken. Op ADE komen er posters te hangen met uitleg over de risico’s van de pil. ADE-directeur Richard Zijlma ging in een diezelfde dag gepubliceerd interview in op de trend dat pillen steeds sterker worden. 

“Het enige dat je kunt doen is kijken welke maatregelen je hebt genomen, en welke je zou kunnen nemen. Kijk, geen enkele promotor of organisator wil dit. Ik ben het afgelopen jaar langs heel wat loketten geweest, onder andere bij het Ministerie van Volksgezondheid. De drugsdiscussie is van bredere maatschappelijke aard, en de laatste jaren was het onderwerp in het verdomhoekje terecht gekomen. De realiteit is dat we er iets mee moeten, en dat besef is wel ingeslagen (…) suggesties dat er vervuilde drugs in het spel waren doen geen recht aan de situatie. Dat is gewoon niet aan de hand geweest. De sterkte van drugs is wel een ding, net als misverstanden over het drinken van water. Voorlichting is heel belangrijk.”

De gemeente stelt in het vandaag gepubliceerde persbericht: “Na de tragische sterfgevallen van drie bezoekers van het Amsterdam Dance Event in 2014 hopen alle betrokken partijen dat deze editie van het evenement zonder incidenten verloopt en dat de bezoekers van het evenement zelf verantwoordelijkheid nemen voor hun eigen gezondheid.”