Record Store Day 2014: De klanten van Sounds Tilburg
Nu platenzaken het overal moeilijk hebben, is de klant misschien wel belangrijker dan ooit. Deel vier in de serie bezoekers van platenzaken
"Welcome Roadburners!" roept het bord voor platenzaak Sounds. Niet alleen de Tilburgse horeca en hoteliers spinnen garen bij het uitverkochte festival; de vaak internationale bezoekers weten de zaak van Maarten Koehorst aan de Nieuwlandstraat ook goed te vinden. Hoewel er net een Zwitser met 340 euro aan cd's de zaak verlaat, is Roadburn geen goudmijn. "Daar heb ik me wel eens op verkeken; had ik allemaal extra vinyl ingeslagen, maar dat kopen ze liever op de Roadburn-markt van de bands zelf." Zevende eindigde Koehorst in 2013 in de 3voor12 verkiezing van grootste platenzaakicoon en aangezien Mr. Roadburn Walter Hoeijmakers fan van zijn zaak is, zoeken we die graag tijdens het festival op.
Vinyl aan een touwtje en signeren met Steve Vai
Sounds is een mooie, ruime zaak met veel hout, niet van dat donkerbruine en versleten spul maar meer de moderne vintage look. Binnen staan veel bakken met cd's en platen, onder meer op omgekeerde flightcases, posters en zeefdrukken van Kurt Cobain tot Elvis en op tv-schermen draait een documentaire over de drummer van Zappa. Genres zijn te herkennen aan de tekst op een plak vinyl die aan een touwtje boven de bakken bungelt en achterin vind je - na een trapje omhoog - het ware vinylparadijs. Onderweg kom je trouwens ook genoeg vinyl tegen.
Sinds platenzaak Tommy, even verderop in dezelfde straat, verdween is de zaak van Koehorst voor veel Tilburgers een laatste toevluchtsoord. Een plek om een bakkie en een praatje te doen met de razendenthousiaste eigenaar en vooral eindeloos rond te snuffelen. Op Record Store Day speelt Hallo Venray hier, vertelt de uitbater trots terwijl de nieuwe War On Drugs door de ruimte schalt. Sounds is zeven dagen per week geopend en host regelmatig optredens en signeersessies. De recente van All Time Low leidde tot Beatlesque taferelen inclusief flauwvallende meisjes en de band die door de achterdeur het pand moest verlaten. De barkruk met het opschrift 'Hier zat Steve Vai op' spreekt boekdelen en anders doet Koehorst dat wel.
Tjeerd van Erve: "Ik moet alles van Jason Molina hebben"
Vaste klant Tjeerd van Erve is ondertussen met twee zonen aan komen fietsen. De geboren Tilburger is kind aan huis in de winkel en verdwijnt achter de balie om koffie te zetten. De 37-jarige onderwijzer komt al 27 jaar in Tilburgse platenzaken. "Op mijn 10e ging ik al naar Tommy." Voor zijn 8-jarige zoon Iker is het een speciale dag: hij komt zijn eerste album van Kiss kopen. "Want ik vind Kiss nu heel leuk. Ik heb het van een shirt leren kennen." Van Erve geeft hem wat geld mee en Iker sluit keurig aan in de rij. Zijn 6-jarige broertje luistert ondertussen naar Delain op de Luisterpaal in de winkel. Het begon met een cassettebandje van Glenn Miller op z'n achtste, maar Van Erve zal nooit vergeten hoe de eigenaar van Tommy hem de eerste plaat van Sigur Ros meegaf. "Iron Maiden kreeg ik van Sinterklaas." Zijn oudste luistert ondertussen diezelfde Maiden en Psycroptic. Ook die extreme death metal-band behoort niet tot de beoogde muzikale opvoeding, maar wel tot de invloed van de verkoper. "Prima, ik hoef het niet te horen. Mijn eerste cd was Mental Floss For The Globe. Ik was 12, zat in de burgklas en had Urban Dance Squad bij de VPRO op tv gezien. Die kocht ik tegelijk met Under A Blood Red Sky van U2."
Een à twee keer per week komt de Tilburger met de karakteristieke hoornen bril bij Sounds. Soms om wat te kopen of bestellen, maar ook voor een bak koffie. Van Erve heeft als muziekrecensent voor Nu.nl, Gonzo Magazine, The Post Online en Luifabriek een kort lijntje met distributeur Konkurrent en plaagt Koehorst dat hij de meeste muziek toch eerder hoort. Het meubilairstuk doopt de pen ook in de inkt voor het Sounds-blog: "Maarten vroeg mij of ik voor zijn blog wilde schrijven, 'dan krijg jij een beetje korting'. De laatste plaat die ik hier kocht was de heruitgave van Magnolia Electric Co. Ik had de eerste persing al, maar deze kwam in december uit met extra nummers erbij en moest ik hebben. Ik heb alles van Jason Molina." Hét doel op Record Store Day is dan ook de singlescollectie van Songs: Ohia. Van Erve vindt de platenzaak ook belangrijk voor de stad. "Ik denk dat het een zeker bindend geheel geeft. Je kunt op internet alles kopen, maar de platenzaak zorgt ervoor dat er een scene is en kan zijn. Er ligt hier ook veel lokaals in de schappen." Sounds heeft ook een band met festivals in de regio. Er is een een Neurotic Deathfest stand en er zitten stickers op de hoezen van bands die op Best Kept Secret spelen. Daar vallen geen rechten aan te ontlenen: "Bands plakken die stickers ook weleens op hun eigen hoes en ik zag er laatst eentje op een cd van The Beatles."
Robert Haagsma: "Platenzaak ook voor bands belangrijke ontmoetingsplaats"
Schot in de roos! Muziekjournalist Robert Haagsma is in de winkel. Dankzij Roadburn, waar de auteur van het boek Vinylfanaten zaterdag een panel over vinyl voorzat. De Noord-Hollander is een vaste klant bij vele, onder meer Amsterdamse platenzaken. "Ik heb mijn halve leven in platenzaken gespendeerd, heb 25 jaar in Rotterdam gewoond waar je heel veel hebt. De Plaatboef is nog altijd geweldig en Concerto in Amsterdam ook. Vroeger kwam ik ook veel in Da Capo in Utrecht." De waarde van de winkels is voor hem onomstreden. "Ik heb op Roadburn net Lenny Kaye geïnterviewd, de gitarist van Patti Smith, en hij vertelde hoe hij haar is tegengekomen in een platenzaak. Dat geldt voor heel veel muzikanten. Daarom moeten dit soort zaken blijven; anders verdwijnt er een belangrijke ontmoetingsplaats. Een plek waar je mensen ontmoet die met dezelfde gekte opgezadeld zijn, een troostrijke ervaring zou ik haast zeggen."
Haagsma heeft net op aanraden van Koehorst de plaat van Dario Mars and the Guillotines aangeschaft, een Belgische black soul-band die op Roadburn speelt. "Dat is het leuke van een platenzaak met een goede overkoper en dat overkomt me al zo lang als ik kom." De 50-jarige becijfert dat hij toch al 35 jaar muziekwinkels afstruint en zo bands ontdekt. Dat begon destijds in Delft. "Een zaak die er nu niet meer is, waar mannen van 35 rondliepen die de hele hippietijd hadden meegemaakt en ontzettend veel wisten over artiesten als Janis Joplin en Led Zeppelin. Op dat fundament bouw ik nog steeds voort." In Nederland gaat het volgens Haagsma helemaal zo slecht nog niet met de platenzaken. "Je hebt hier best veel. In Londen zijn nog maar vier of vijf zaken die de moeite waard zijn. Amoeba in LA is een paradijs, maar verder heb je daar niet veel en in New York ook niet."
"The Afghan Whigs was beter dan Nirvana"
Marc Geerts is verguld met de nieuwe plaat van The Afghan Whigs: "Beter dan Nirvana", meldt de Tilburger zelfverzekerd. Geerts (51) is al sinds de opening van Sounds in 2001 vaste klant. "Ik kom sinds 1979 in platenzaken, ging vroeger naar Tommy of de reguliere platenzaak. Mijn muziek leerde ik daar kennen of tijdens het uitgaan. Dat was destijds vooral Engelse new wave, Joy Division en The Cure en Amerikaanse gitaarmuziek. Meestal had ik ergens een naam opgepikt en kwam naar de zaak om meer te horen. Ondanks internet doe ik dat nog steeds. Van The Afghan Whigs had ik al één nummer gehoord, een vriend mailde me dat die uitkwam en dan ga ik toch hier luisteren. Dat klinkt beter dan thuis achter mijn computer." De frequentie van zijn bezoeken is wel wat afgenomen van twee tot drie keer per week naar eens per maand. "Het aanbod van platenzaken is natuurlijk ook veranderd. Meestal heb ik wat meer geduld, maar die Afghan Whigs moest ik echt snel horen. Dat is toch mijn favoriete 90's band. Nirvana was leuk en was overrompelender, maar Afghan Whigs was muzikaal beter en ook qua zang." Ook de platen van Sun Kil Moon en The Hold Steady gaan mee naar huis.
"De nieuwe Steel Panther heeft hij dan weer niet"
Emiel is ook een vaste klant van Sounds. Hij houdt zijn achternaam en portret liever verborgen, maar wil wel kwijt dat we de muziek van zijn band Stone & Motion (en vroeger Witte Veder) moeten luisteren. Hij is vijf jaar terug vanuit Breda naar Tilburg verhuisd. "Meestal haal ik mijn platen nu wel hier, hoewel ik ook nog wel eens in Breda vinyl haal. Ik kijk hier altijd in de tweedehands bakken en tussen de soul en funk. Daar is wel genoeg roulatie in. De laatste platen die ik kocht waren twee stuks van van Sharon Jones, eentje van Wilco en een van Marvin Gaye. Maarten zorgt altijd wel dat er wat moois in huis is. Ik denk wel dat dat de reden is dat deze zaak nog bestaat. Maar ja, de nieuwe Steel Panther heeft hij dan weer niet op vinyl." "Wel op cd", reageert de eigenaar direct. "Altijd leuk om hem te stangen", grinnikt Emiel. Hij koopt niet alleen vinyl en houdt ter bewijs de laatste cd van de Zweedse Nina Persson (ex-Cardigans) omhoog. "Saai man", grapt Koehorst. Emiel komt zo eens in de anderhalve week bij hem binnen lopen, maar lokale beroemdheden komen ook over de vloer. "Marc-Marie Huijbregts komt weleens en Guus Meeuwis ook, die woont hier aan de overkant. Youp van 't Hek kwam pas op zondag bij hem op bezoek en nam hier Searching For Sugar Man voor hem mee. En Dione de Graaff was hier", glundert de eigenaar. "Dan staat Maarten te soppen achter de toonbank", verklapt Emiel met een knipoog.