Drie Iraanse muzikanten vermoord in New York: “We wilden ze naar Lowlands halen”

Uitgeverij Lebowski stond op punt boek van Ali Eskandarian uit te brengen

Timo Pisart ,

Het meest ontzettende, verschrikkelijke muzieknieuws van gisteren: de moord op twee leden van de Iraanse band The Yellow Dogs en bevriende muzikant Ali Eskandarian in hun appartement in New York, waarna de dader ook zijn eigen leven nam. Nederlands uitgever Oscar van Gelderen (Lebowski) stond op het punt een boek van Eskandarian uit te geven en de band naar Nederland te halen, zo vertelde hij vanavond in 3voor12 Radio. “Ik wil dat de wereld ziet hoe getalenteerd hij was. We hadden de droom ze naar Lowlands te halen.”

De Iraanse band The Yellow Dogs was onstaan in een kelder in Teheran – zoals vastgelegd in de uitstekende documentaire No One Knows About Persian Cats -, vluchtte naar New York en kreeg daar politiek asiel om in een appartement in Williamsburg, Brooklyn terecht te komen met vele bevriende Iraanse muzikanten en kunstenaars. Precies over dat appartement en leven tussen de kunstenaars schreef Ali Eskandarian een boek, dat de Nederlandse uitgever Lebowski uit wilde brengen, zo vertelde Oscar van Gelderen vanavond in 3voor12 Radio.

Getalenteerde gasten
“Het waren hele getalenteerde jongens”, aldus Van Gelderen. “Er werd ooit nog een documentaire gemaakt over de muziekscene van Teheran met The Yellow Dogs erin. De muziek was verboden en underground, dat betekende dat ze alleen in garages en kelders optraden, waarna ze het land moesten ontvluchten en politiek asiel aanvroegen in de VS. Weet je wat? Wij zien Johnny Rotten als punk, maar in Iran? Dat is héél anders, de consequenties daar gaan niet om drie uurtjes schoffelen. De vrijblijvendheid die in het Westen aan kunst, muziek en schrijven kleeft, die is heel anders voor dit soort gasten. En Ali, hij was een soort rocky versie van Case Mayfield. Het was een hele intense gast.”

Hoe kwam Van Gelderen ooit in contact met The Yellow Dogs en Ali Eskandarian? “Ik kwam ooit op het spoor van streetart-kunstenaars Icy en Sot (die beiden ook in het appartement wonen en zijn geraakt door de schutter, maar het hebben overleefd, red.): de Banksy’s van Iran. Mijn vrouw en ik hebben ze onder hun hoede genomen en de eerste show buiten hun land voor ze georganiseerd. Zij wilden naar Amerika, waar veel van hun vrienden naartoe zijn gevlucht. Zo ook The Yellow Dogs, die op hun expositie in New York speelden. Toen leerde ik ook Ali kennen, een ontzettend getalenteerde en bijzondere songwriter die me achteraf mailde: ‘Ik heb een boek geschreven, wil je daarnaar kijken?’ Meestal doe ik dat niet, meestal is het niets. Ik krijg ieder jaar 1000 van zulke verzoeken, op ieder feestje beweert iemand wel een meesterwerkje in de la te hebben.”

The Great Iranian Novel
Het werk van Eskandarian bleek anders, vertelt Van Gelderen. “Ik vond het verbluffend goed. Ik heb meteen besloten: ik wil het sowieso uitgeven. Het bizarre is, het boek gaat over précies het appartement waar hij tot zijn einde komt, het appartement waar ze met z’n allen woonden. Het was een grote bende met al die jonge muzikanten en kunstenaars in één huis: gasten uit Iran die hun land ontvluchtten om vrijheid te vinden. Het was, enigszins ironisch, zijn Great Iranian Novel over gasten die blowen, achter de vrouwen aan gaan en muziek maken, ze hebben allemaal artistieke aspiraties en het was waanzinnig geschreven. Ik wilde het over de hele wereld gaan verkopen. Ik heb nog een mail van hem liggen van kwart over twaalf Nederlandse tijd, waarschijnlijk maar een paar uur voor het gebeurde.”

Of dat boek nog gaat verschijnen, weet Van Gelderen nog niet. Gisteren kwamen schrijver/songwriter Eskandarian (35) en gitarist Soroush Farazmand (27) en drummer Arash Farazmand van The Yellow Dogs om toen muzikant Ali Akbar Mohammed Rafie rond middernacht met een geweer in een gitaarkoffer over de daken het huis binnenklom en het vuur opende, waarna hij ook zichzelf van zijn leven beroofde. Naar verluid werd Akbar uit de tevens in het appartement verblijvende band the Free Keys gezet nadat hij apparatuur en geld van de bands had gestolen.

Was deze verschrikkelijke gebeurtenis in de lijn der verwachting na het lezen van het boek? “Nee, helemaal niet”, denkt Van Gelderen. “Het zijn hele lieve, warme Mediterrane mensen. Af en toe een beetje heetgebakerd, wellicht, maar dat zijn Italianen ook. Wat ik denk, en dat is maar psychologie van de koude grond: als je alles achter je laat, je gaat naar New York en je zit in een band: dat voelt als familie. Toen Ahkbar uit de band is gegooid, denk ik dat hij onder spanning stond en er iets is geknapt in die gast. Het komt heel ‘Colombine’ op me over: je gaat er bewust heen met een rifle in je gitaarkist en knalt iedereen neer die je tegenkomt, om vervolgens zelfmoord te plegen.”

Lowlands
“Verschrikkelijk”, anders kan Van Gelderen het niet zeggen. “We zijn al heel lang met die jongens bezig, we wilden The Yellow Dogs naar Nederland halen, we hoopten te regelen dat ze op Lowlands konden spelen. Ali zou meekomen om op te treden, en nu? Nu weet ik niet wat ik moet doen. Ik zou het boek nog heel graag uitgeven, en die jongens moeten door.”

Lees voorpublicaties van het boek Golden Years hier en bekijk hieronder het eerste deel van No One Knows About Persian Cats: