Love Buzz en Venus zijn twee nummers waar je in het buitenland bij popliefhebbers mee kunt aankomen (naast Hocus Pocus van Focus, Radar Love van Golden Earring en Little Green Bag van de George Baker Selection). Ze werden geschreven door Robbie van Leeuwen en ze staan allebei op de elpee At Home. Een album zonder status, al merkt Cees van Leeuwen, destijds manager van Shocking Blue op dat er een miljoen stuks van verkocht zijn.

Dat is nieuw voor me, zoals er meer nieuw is in deze zeer fraaie aflevering van Classic Albums. En classic of niet, alleen Love Buzz en Venus rechtvaardigen al een documentaire van vijftig minuten en als dan ook nog het grootste levende enigma uit de nederbeat, Robbie van Leeuwen voor het eerst in decennia zijn verhaal wil doen dan is dat helemaal bijzonder.

De medewerking van de gitarist, componist, songschrijver is uniek. Nooit is hij ingegaan op welk verzoek dan ook om te vertellen over zijn verleden met Shocking Blue. Dat hij dit nu wel doet is geheel en al op het conto te schrijven van regisseur Dirk Jan Roeleven die de publiciteitsschuwe Van Leeuwen voor Classic Albums heeft weten te strikken.

Waarom nu wel? Waarschijnlijk omdat het plan dat Roeleven hem voorlegde, vijftig minuten alle ruimte op televisie voor die ene plaat met die ene grote hit, precies goed was. Van Leeuwen hoefde niet bang te zijn over vragen over hoe hij de afgelopen decennia heeft doorgebracht,  over waarom hij alle publiciteit gemeden heeft en zich in grote afzondering van de popwereld heeft gehouden. Ook hoefde hij niet uit te leggen hoezeer het floppen van de bands die hij na Shocking Blue (1974) nog in de jaren zeventig begon, Galaxy Lin en Mistral, hem hebben gefrustreerd. Niet omdat Roeleven dat niet zou interesseren, maar omdat het format van Classic Albums dit nu eenmaal niet toestaat.

Het gaat om de muziek op die elpee, At Home, en hoe die tot stand kwam. Niet over wat er daarna met alle betrokkenen gebeurd is. Mogelijk heeft Van Leeuwen beseft dat dit de ideale gelegenheid was om goed zijn verhaal over zijn muziek te doen. Mooi, want er zat wel degelijk een grote gedachte achter At Home. De plaat wilde ‘volksmuziek uit alle windstreken’ laten horen. Folk, Indiase raga, Griekse volkswijsjes: alles is terug te horen, en Van Leeuwen demonstreert er op gitaar lustig op los. Fascinerende man. Goed in het understatement ook. Zo zegt hij heel bescheiden, maar met veelbetekenende blik in de ogen dat Venus ‘toch een hit is geworden’, ondanks het feit dat zangeres Mariska Veres ‘Godness’ zong in plaats van ‘Goddess’. Echt toegeven dat ze dat verkeerd zong omdat hij dat verkeerd had opgeschreven doet hij overigens niet, maar Van Leeuwen is niet de enige die aan het woord komt. Dus de kijker weet beter.

Platenbaas Willem van Kooten, opnametechnicus Dick Bakker, bassist Klaasje van der Wal (drummer Cor van Beek en Mariska Veres zijn beiden overleden), pianist Cees Schrama en vooral manager Cees van Leeuwen vertellen samen het verhaal. Een verhaal dat prachtig wordt geïllustreerd met allerhande bijzonder archiefmateriaal van de band op tournee en op het podium. Mariska Veres zong niet alleen prachtig, diep, soulvol en sensueel. Ze zag er al even betoverend uit.
Alle heren die aan het woord komen geven ook toe dat ze het met haar bijzonder getroffen hadden, en allemaal lijken ze iets van spijt in hun stem dan wel blik te hebben: alsof ze van die bewondering destijds te weinig aan haar hebben laten merken.

Als Robbie van Leeuwen haar indeelt bij de echt bijzondere zangeressen uit de popgeschiedenis zoals Amy Winehouse is dit ook bijzonder omdat voor het eerst blijkt dat Van Leeuwen in ieder geval wel op de hoogte is van de muziek die er na zijn jaren als actief muzikant is gemaakt. O, wat zouden we graag willen weten waar hij nu naar luistert, wat hij vindt van de hedendaagse muziek. Wat er moet gebeuren om hem nog op het podium te krijgen (‘ik ben geen buhne-mens, applaus zegt me niet zoveel’).

Wat we dankzij manager Van Leeuwen wel weten is dat hij Bleach, de plaat van Nirvana waar Love Buzz opstond, niks aan vond. Al is er bij dat verhaal nog wel een kanttekening te plaatsen. Van Leeuwen doet voorkomen alsof hij toen Bleach verscheen (1989) al wist dat Cobain zelf grote hits kon schrijven. Maar die kwamen pas een paar jaar later. Zo gek vind ik het niet dat Robbie van Leeuwen de plaat in een Hilversumse platenzaak luisterde en niet kocht. (Terzijde: De platenzaak in Hilversum waar Cees van Leeuwen Robbie naar toe stuurt, daar werkte ik zelf in die tijd. Mogelijk heb ik Bleach voor hem opgezet en gedacht: wat moet die man daarmee? Niks dus.)

Prachtig nummer, Love Buzz maar veel van de liedjes op At Home klinken toch te veel als ‘fillers’ waar ook niet zo bar veel over te melden valt. Terecht dat Roeleven steeds weer terugkeert naar dat ene nummer Venus. Wist u bijvoorbeeld dat het Amerikaanse succes ervan in de gay scene begon en waarom? Nooit geweten dat Cees Schrama, jazzpianist en presentator van Sesjun verantwoordelijk was voor die meesterlijke Fender-partijen, en ook niet dat het nummer wellicht niet geschreven was als de band geen grote Duitse discotheek had bezocht. Van Leeuwen wilde ineens zelf een dansbaar nummer componeren.

Met een prangende vraag blijf je wel achter. Hoe zit het met The Banjo Song van The Big 3 (met Mama Cass), uit 1963? Een paar jaar geleden leek toch vrij duidelijk aangetoond (check het maar op Spotify) door onder meer Leo Blokhuis dat Van Leeuwen voor zijn Venus toch op zijn minst iets van dit nummer geleend heeft. Toch gek dat als er nog niet zo heel lang geleden met het zware wordt ‘plagiaat’ wordt geschermd en de kwestie in De Wereld Draait Door zelfs ter sprake komt, er nu, ook in diezelfde DWDD niks meer over vernomen wordt.

We kunnen het Robbie zelf niet meer vragen.
‘Mag ik nu naar huis?’, vraagt hij aan het slot van deze prachtdocu.
Eigenlijk niet Robbie, ben je geneigd te roepen. Er is nog zoveel dat we van je willen weten.

Classic Albums over Shocking Blue wordt zaterdag 21 april uitgezonden op Nederland 3.