Ook de programmering van de vrijdagavond is weer gegroeid. Naast het Atrium en Amfitheater, waar live acts en dj’s elkaar afwisselen, is ook het Restaurant omgebouwd tot een dansvloer. Al vroeg op de avond revancheert Utrechtse band Figgie zich voor het optreden op Noorderslag. In Groningen leken de scherpe randjes eraf, maar hier op de Veluwe is de band scherp en dynamisch.
Maar Grasnapolsky zou Grasnapolsky niet zijn zonder paar verrassingen. Er staat namelijk een futuristische iglo op het parkeerterrein waar speciaalbier wordt geschonken en line-up geheim is. Dit jaar staat De Likt niet op het programma, maar wie dit festival kent weet dat Jordy Dijkshoorn en zijn vrienden nooit ver weg zijn. En inderdaad, iets voor middernacht staat de band op het podium en verandert de iglo al snel in een gezellige chaos. Er worden veel nieuwe tracks gespeeld, en die laten goed horen dat De Likt’s neus voor viezige rap-elektrosongs nog altijd heel goed werkt.
In de afgelopen vijf jaar heeft Grasnapolsky een specifieke plek in het festivallandschap ingenomen. De Nederlandse indie-scene is vertegenwoordigd van de nieuwste beloftes tot gevestigde namen. De selectie buitenlandse acts is altijd scherp en eigenzinnig. De allereerste optredens van de dag maken gebruik van de dan nog aanwezige rust in de Zenderzaal. Zaterdagochtend brengt pianist Matteo Myderwyk (gehuld in AC Milan-trainingspak) klassiek pianospel samen met hypnotiserende synthesizer, waarmee hij muisstille passages langzaam opbouwt tot een muzikale draaikolk waar je bij weg kan dromen. Als niet lang na het begin van het optreden de zon doorbreekt is direct weer duidelijk wat een festival op deze locatie zo magisch kan maken.
Grasnapolsky groeit, maar dat kan niet meer op Radio Kootwijk. De zalen zijn altijd vol, het nabijgelegen bungalowpark is uitverkocht, en tijdens de vijf edities zijn zowel het monumentale gebouw als de omgeving helemaal verkend. Dit jaar vindt het festival voor het laatst op deze locatie plaats. Dat gevoel van afscheid tekent ook de sfeer op het festival.
Overdag laten veel Nederlandse acts zien wat ze waard zijn. Al vroeg op de dag laat San Dollar horen dat de boeking van deze Amsterdamse band meer dan terecht is. De subtiel dansbare indiepop swingt precies goed en zit vol details. Paar schoonheidsfoutjes verraden dat deze band nog niet heel lang bij elkaar is, maar dat is snel vergeten door de prima liedjes en fijne sound. Ook Dave Budha gooit hoge ogen. De kleine zaal staat meteen vol met fans, die niet teleur worden gesteld. Want laten we eerlijk zijn, een track als ‘Tuinen van het Licht’ is toch geschreven voor een festival als Grasnapolsky? Dave zweeft soepeltjes over het podium en zingt zijn zanglijnen doeltreffend de zaal in.
Over doeltreffend gesproken: Afterpartees! Halverwege de set heeft de band al meerdere technische problemen voor de kiezen gehad. ‘Ik dacht dat we een uur nooit vol zouden gaan maken, maar zo gaat dat wel lukken’, aldus frontman Niek Nellen, die zoals altijd de grootste sfeermaker van de dag is. Dat deze geoliede machine werkt als geen ander zonder dat het als een truc aanvoelt, is gewoon knap. Afterpartees is de leukste band van Nederland, met frontman Niek nog altijd fier op kop.
En dan de hoogtepunten van de zaterdag. Je moet je wel in de tribunecirkel van het Korte Golf-podium begeven om het helemaal mee te krijgen, maar The Visual's emotioneel beladen en dynamische indie slaat in als een bom. Het aandachtige publiek in de achterzijde van de Zenderzaal is compleet stil. Deze plek is perfect voor The Visual, waardoor alles op zijn plaats valt.
Grasnapolsky is nooit echt een festival van de headliners geweest. Maar de vrijdag wordt afgesloten met Liima, en dat blijkt de hoofdact te zijn die de dag vol overtuiging af kan sluiten. De donkere elektronische sound van de Deense band is ondanks de vele details toch toegankelijk, en worden heel sterk live neergezet. Oké, het geluid staat erg hard, maar een bijkomend voordeel is dat de galm in de Zenderzaal hierdoor geen kans krijgt. Dat na de laatste song ABBA’s ‘The Winner Takes It All’ voor een feestje zorgt, inclusief alle bandleden die vooraan meedansen, zegt genoeg.
De zondag begint met een bijzonder gelegenheidsproject: Hallo Bandoeng. Bewilder en enkele Indonesische gastmuzikanten vieren de connectie tussen Nederland en Indonesië. Een connectie waar Radio Kootwijk een belangrijke rol in heeft gespeeld. En daarnaast staat Bewilder-frontman Maurits Westerik niet alleen met Indonesische muzikanten op het podium; hij heeft ook familiebanden met het land. De songteksten hebben misschien niet veel nuance, maar de uitvoering is zo puur en oprecht dat je een koele kikker moet zijn om deze emotionele lading je niet te laten raken.
Daarna is het de beurt aan Someone, de band met mysterieuze en wat verwarrende actnaam. Het was al (soort van) bekend dat dit om het nieuwe project van Tessa Rose Jackson gaat. Het is dan ook geen verrassing dat de songs heel catchy zijn. Wat opvalt is dat de tracks live een krachtige uitvoering meekrijgen. De zelf meegebrachte visuals zijn erg cool en voegen (voor het eerst dit weekend in de Garage) echt iets toe. Kijk niet raar op als Someone binnenkort overal op de radio en festivals te horen is.
Op Noorderslag was het nog spannend of Pitou de zaal in zou pakken, maar op Radio Kootwijk was al snel duidelijk dat dit wel gaat gebeuren. Pitou verontschuldigt zich al snel, ze is namelijk ziek. ‘Het is nu allemaal een septiem lager en meer Tom Waits dan de bedoeling is, maar dat is ook wel eens leuk voor een keer.’ Deze droogkomische benadering geeft het optreden een losse sfeer mee, wat in contrast staat met de emotionele muziek met vaak serieuze teksten. Dat muzikaal alles helemaal in orde is en Pitou alweer veel indruk maakt, begint bijna te vervelen. Ook nu was Pitou niets minder dan indrukwekkend.
Sinds vorig jaar projecteert collectief Het Blauwe Uur de gevel van het iconische gebouw, en dit jaar hebben zij hun eigen moment in het blokkenschema gekregen. Met een korte animatie wordt vijf jaar Grasnapolsky op Radio Kootwijk herinnerd. Dit vormt voor veel festivalbezoekers het begin van het laatste deel van het festival.
Het Amerikaanse Sextile gooit hun machinale postpunk meteen vol in overdrive. Met hun staande drumster, bas uit twee analoge synthesizers en scherpe noisy gitaren wrikken ze het brave publiek los. Knap, want dat is niet alle harde bands dit weekend gelukt. Wie Sextile toch iets te serieus vindt, komt in de andere Annex-zaal prima aan zijn trekken bij Shht. Dit vijftal is zonder twijfel de meest gestoorde band van het festival. Niet alleen is hun digitale autotune hardrock extreem in your face, frontman Michiel is ook behoorlijk irritant. Op het ene moment vraagt hij iedereen dichterbij te komen, om vervolgens een groep mensen te vangen in de microfoonkabel. Oh ja, er komt ook een schizofrene cover van ‘Bohemian Rhapsody’ voorbij en later speelt de gitarist de Super Mario-tune terwijl twee bandleden midden in de zaal aan het worstelen zijn. En wat wordt er drie seconden later gevraagd? Precies, of we weer dichterbij willen komen. Nee, saai is het niet. Is het meer vorm dan inhoud? Absoluut!
Oceanic heeft de eer om Grasnapolsky's laatste editie op Radio Kootwijk af te sluiten. Op een festival waar dj's nauwelijks op de grote podia staan, krijgt Job Oberman de belangrijkste taak van het festival toebedeeld. Deze laatste anderhalf uur vult hij met lichtvoetige tracks met fijne disco en elektro-elementen erdoorheen, met in het laatste halfuur meer stevige keuzes. De aanwezige festivalgangers zijn zich bewust van de laatste momenten van Grasnapolsky op deze legendarische festivallocatie, en dat bewustzijn zorgt voor een speciale sfeer. Positieve melancholie komt nog het beste in de buurt. Met mooie festivalherinneringen in het achterhoofd, wordt afscheid genomen van deze editie en van de locatie zelf.
Het is lastig deze set van Oceanic te zien als slechts een dj-set. De locatie, het moment, en de kennis dat dit de laatste keer in deze setting zal zijn zorgen voor die magie waar je als festivalorganisatie naar op zoek bent. Dit afscheid is bitterzoet, maar smaakt wel naar meer. Het altijd veranderende en verrassende Grasnapolsky kan alleen maar blij zijn met wat het festival in vijf jaar Radio Kootwijk voor elkaar gekregen heeft. De vraag is nu waar deze creativiteit de volgende keer neer gaat strijken.