Na een uur rijden, prop ik me in Rotterdam samen met drie studenten van rond de twintig in een zwarte Volkswagen. Mijn benen zwemmen in een bad van lege frisdankflesjes en McDonalds verpakkingen. Zodra we het centrum uit zijn, rijden we langs verschillende afgelegen viaducten. “Hierachter is echt een vet goede locatie in de bossen, daar moeten we een keer naartoe” roept een van de meiden op de achterbank. De studente van negentien, gekleed in een nette zwarte broek met en simpel grijs shirt, heeft de hele dag op school gezeten en is klaar voor een avondje uit.
We komen aan op een straat die parallel loopt aan de snelweg. Langs de weg van onze eindbestemming staan drie boerderijen, waarvan er maar één bewoond is. De ramen van de auto staan open. Van harde muziek is geen sprake, tot we de oprijlaan van het juiste huisnummer oprijden. We parkeren de wagen voor een schattig stenen boerderijtje uit de jaren zestig. Bruine portiekjes, glas-en-loodraampjes boven de deur en omringd door weilanden en schuren. Eenmaal uitgestapt komen de rammende basdreunen door het enkele glas van de woning ons tegemoed.
Coördinaten, sms’jes en organisaties met idealen
Afgelopen week kwam ik via-via in contact met Cera. Een dertigjarige levensgenieter die sinds een paar jaar illegale raves organiseert in de bossen rondom Breda. De feesten worden bezocht door liefhebbers van tekno - de spijkerharde tegenhanger van techno - uit heel Europa. Wat begon als een klein initiatief is binnen vijf edities uitgegroeid tot een feest met negen zelfgebouwde podia en ruim 300 bezoekers.
Krakers, aggregaten en boormachines: een rondleiding in de wereld van illegale raves
Maand van de Underground: mensen die willen feesten in totale vrijheid
Wie de underground in wil duiken, hoeft niet per se te zoeken in kroegen of clubs. Sommige feestgangers verdwijnen het liefst helemaal van de radar tijdens raves in kraakpanden of het bos. Makkelijk te vinden zijn die feesten niet, want ze bevinden zich ver buiten het zicht van de gemiddelde feestganger. 3voor12 nam met een organisator en de politie een kijkje in de wereld van aggregaten, kraakpanden en geheimzinnige locaties.
“Er komt veel bij kijken, maar het principe is simpel. Je kiest een goede locatie uit, regelt vervoer voor je geluidsinstallatie en aggregaten en nodigt zoveel mogelijk leuke mensen uit. De rest regelt zichzelf. De afgelopen editie hadden we negen soundsystems in het bos en 60 ‘handjes’ die meehielpen met het opbouwen en opruimen van de rommel. Helaas stond de politie na twee uur al voor mijn neus,” vertelt Cera.
Het hele verhaal draait voor de organisaties – en ravers – om de idealen achter de feesten. Waarom hebben clubeigenaren het recht om zoveel te verdienen op feestjes? Waarom mogen bepaalde mensen wel naar binnen en sommigen niet? Dit is dan ook de reden dat Cera liever het heft in eigen handen neemt, zonder dat hij rekening hoeft te houden met regels, wetten en commerciële belangen.
In de wintermaanden is het een stuk moeilijker om een illegale buitenrave te vinden. Uiteraard zijn er doorzetters, maar over het algemeen staat niemand graag in de kou te feesten. Cera heeft een evenement gevonden en vertelt over een illegale rave in het bos die drie dagen duurt. De line-up telt 20 DJ’s verspreid over drie verschillende podia. Het vervoer wordt geregeld.
“Het zijn over het algemeen mensen die zich niet echt thuis voelen in het reguliere uitgaansleven”
De avond van de buitenrave wacht Cera bij de bushalte voor zijn woning. Terwijl we door het trappenhuis naar zijn appartement wandelen vertelt hij dat het feest is afgelast. Een teleurstelling, maar hij heeft een goed alternatief gevonden zo’n 10 minuten van het centrum van Rotterdam. “Normaal zit het hele huis vol voor we vertrekken, maar iedereen heeft het vandaag af laten weten. Voor we naar de locatie gaan, halen we nog wat mensen op.”
Het vinden van een rave als buitenstaander is zo makkelijk nog niet, want je moet de juiste connecties hebben om op deze feesten te komen. Cera weet verder niet waar we vanavond terecht komen. Hij heeft het via-via doorgekregen en geen flauw benul hoeveel mensen er komen of wat voor soort locatie het is. Na een biertje vertrekken we rond tienen naar het Rotterdam om zijn vrienden op te halen.
Onderweg vertelt hij trots over het succes van zijn feesten: “Letterlijk iedereen is welkom: jong, oud, liefhebber, nieuwkomer. Je kunt er alles doen en laten zonder dat je raar wordt aangekeken. Natuurlijk zijn er grenzen. Je gaat geen dingen slopen of ruzie maken. Als iemand zich misdraagt, word je aangesproken. Het zijn over het algemeen mensen die zich niet echt thuis voelen in het reguliere uitgaansleven, dat ook niet per se willen en elkaar opzoeken.”
De illegale raves – in het wereldje ook wel free party genoemd – worden georganiseerd door netwerken van organisatoren, feestgangers en muziekfanaten uit binnen en buitenland. “Steeds meer feesten vinden in het buitenland plaats, omdat de politie daar iets toleranter is. Zo was ik met nieuwjaar op een rave in Calais. Een locatie net naast het vliegveld, maar geen agent die is komen opdagen. Via vrienden die je tegenkomt op feesten krijg je te horen waar het precies is. Vroeger werden de coördinaten verstuurd per sms of kon je die via een voicemail beluisteren, tegenwoordig gebeurt het ook via Facebook” vertelt Cera.
Een kraakpand vol vrije geesten
“We moeten achterom,” oppert Cera. En we lopen achter het huis langs naar binnen. Bij het betreden van de bijkeuken ontstaat direct een hevig contrast met het plattelandsgevoel van buiten. Twee jongens staan voorovergebogen richting het kozijn een wit goedje van hun iPhone te snuiven. De volgende deur brengt ons in de keuken, waar mannen van middelbare leeftijd – gekleed in trainingspak of verweerde spijkerbroek en zwart shirt - zich verzamelen rond de ‘dj-booth’: een oude computer, een klein thuisdraai-setje en twee platenspelers pronken op het aanrecht.
De benodigde bekabeling loopt richting de woonkamer. Een kleine stikhete ruimte vol rook- en zweetdampen. Dankzij een flinke laag graffiti zijn de muren niet meer zichtbaar. Voor speakers zo groot als deuren staan mensen wild te dansen. Bezoekers kijken me een beetje argwanend aan. Na een paar knikjes naar de juiste personen weten ze wat voor volk er hun huis is binnengekomen. Ik blijf bij Cera in de buurt en vraag hem van wie dit huis is. “Het is waarschijnlijk gekraakt. Ik denk dat ze hier ook wonen. Niet al te lang, want dan had hier al vol gestaan met meubilair. Krakers zijn echte verzamelaars,” lacht Cera.
Krakers, geluidsfanaten en bezoekers
Het publiek is te verdelen in drie groepen. De kleinste groep bestaat uit krakers met hun wijde zwarte kleding en nerveuze pitbull terriër. Zij hebben duidelijk het laatste woord op het feest, aangezien zij het pand gekraakt hebben. De gastvrijheid houdt op bij het faciliteren van de locatie, contact maken is nagenoeg onmogelijk.
Iets beter vertegenwoordigd zijn de dj en zijn vrienden die het geluid verzorgen. Mannen van rond de veertig met gladgeschoren hoofden lopen constant heen en weer tussen de versterker en speakers. Ze streven naar het zuiverste geluid en een bas die je ingewanden binnenstebuiten keert. Deze geluidsmannen nemen het grootste risico vanavond, aangezien agenten de apparatuur tijdens een inval zonder pardon in beslag kunnen nemen.
De grootste en meest diverse groep zijn de bezoekers. Van een oudere gezette vrouw met kort en pittig kapsel tot een 17-jarige jongen, die bij wijze van spreken het zoontje van de hiervoor genoemde vrouw kan zijn. De meeste bezoekers zijn studenten van rond de twintig die opvallend vaak blijven herhalen dat het nu weer goed gaat op school. Ik knoop een gesprek aan met de studente die eerder bij me in de auto zat. Ze vertelt trots dat ze net uit een afkickkliniek komt en eindelijk weer aan school begonnen is. Versnelde havo, om zo snel mogelijk aan een studie criminologie te beginnen.
Aangezien er, vanwege de geluidsoverlast, geen ramen of deuren open mogen van de krakers wordt het akelig warm in het huis. Vrienden lopen op en neer richting de bijkeuken of buitenplaats voor een sigaret, jointje of wat frisse lucht en verkoeling. Op de binnenplaats komt een gabber om de hoek met slecht nieuws: “Die ratten staan voor de deur,” vertelt hij gevolgd door een authentiek Rotterdamse scheldkanonnade.
Met zijn vrienden neemt de gabber een kijkje bij het hek, waar de zwaailichten van twee politiebusjes zichtbaar zijn. Het nieuws is binnen al bekend, de muziek in de woonkamer staat inmiddels uit. De spanning is duidelijk voelbaar. Mensen lopen gehaast rond met boormachines en doeken om het geluid te dempen. In de bijkeuken verschijnt een man die de achterdeur afsluit om de binnenplaats rustig te houden. Ondertussen gaan heren van de muziek ongestoord verder met een speaker in de keuken.
19 podia en duizend bezoekers vanuit heel Europa
Op de meldkamers van politie-eenheden zijn meldingen van dit soort illegale raves geen onbekend verschijnsel. Koen Verhoeven, Officier van Dienst en commandant van de ME in Zeeland-West-Brabant, heeft verschillende keren opgetreden tijdens free parties. “In de zomermaanden komen er soms wel drie meldingen per week binnen. Dit verschilt van feesten thuis tot grote evenementen in leegstaande gebouwen en bossen. Het is altijd improviseren, want je weet nooit wat je aantreft.”
De meeste feesten worden rustig beëindigd, maar zeker bij de grotere feesten kan het nog knap lastig zijn om de feestgangers weg te sturen. “Meestal wordt er een melding gemaakt van geluidsoverlast door omwonenden. Bij een melding willen we eerst in contact komen met de organisatie. We gaan een kijkje nemen, voelen de sfeer aan en vragen direct naar de organisatoren. Die beginnen in de meeste gevallen direct met opruimen en dan stellen we een tijd waarop ze vertrokken moeten zijn,” vertelt Verhoeven.
Opschalen is volgens Verhoeven soms onvermijdelijk. “Een paar jaar terug moesten we met de ME naar een rave in een natuurgebied in Zeeland. Daar troffen we 19 podia en wel duizend bezoekers vanuit heel Europa aan. De meeste kwamen uit België, Frankrijk en Oost-Europa. Organisaties beseffen niet wat voor gevaren en verantwoordelijkheden bij zo’n evenement komen kijken. Los van de schade aan het natuurgebied, zijn ook de locaties slecht bereikbaar in noodgevallen. Als wij er al lastig kunnen komen, geldt dat voor de brandweer en ambulance al helemaal.”
Naast de risico’s voor de ravers mengen ook de agenten zich in onvoorspelbare situaties. “De mensen die we aantreffen zijn meestal niet erg opstandig, maar wel erg onberekenbaar. Als er drugs en alcohol in het spel zijn, kan de sfeer snel omslaan. Maar als de ME wordt opgeroepen, zijn ze vaak zo onder de indruk dat de meeste direct vertrekken. Organisaties willen hun apparatuur niet verliezen. In de meeste gevallen krijgen ze die terug van de Officier van Justitie, maar recidivisten kunnen hun apparatuur wel vergeten.”
“Je moet op jezelf letten, net als op ieder feest”
De politie op de Rotterdamse rave grijpt helemaal niet in. Nadat een van de krakers heeft gesproken met de agenten kan het feest weer gewoon doorgaan. Geen controles en geen onderzoek op locatie. Een kwestie van de muziek dimmen voor een half uurtje en de deur goed in de gaten blijven houden. Want de krakers willen zeker geen agenten binnen.
Cera vertelt dat iedereen lekker zijn gang moet gaan. “Je moet uiteindelijk goed op jezelf letten, net als op ieder feest. Op een rave natuurlijk helemaal. Iedereen moet zichzelf gewoon in de hand houden. Gedraag je jezelf niet, dan word je dat gewoon gezegd. Op mijn feesten geldt de regel: Heb je een probleem, dan regel je dat maar lekker ergens anders.”
Ik maak mij klaar om te vertrekken en dank Cera voor zijn tijd en gastvrijheid. Die blijft nog even. Zoals ik meestal doe op de feesten waar ik kom, klop ik de DJ op zijn schouder om hem te bedanken voor zijn dienst vanavond. Die bevindt zich in een ander universum en kijkt me nogal schaapachtig aan. Alsof hij nog nooit een compliment heeft gehad. Cera vertelde me eerder die avond: “De muziek is minder belangrijk dan de sfeer. Het gaat erom dat we met z’n allen een mooie avond kunnen hebben.”
Ik maak nog even een kort rondje door het huis voor ik wegga. Op een stoel zit de scholiere waarmee ik in de auto zat. Ze zit op een stoel in de gang en staart suf en dromerig voor zich uit. Als ik richting de deur loop, zie ik haar in mijn ooghoeken wegzakken. Langzaam wordt haar lichaam naar de grond getrokken en ze belandt op pijnlijke wijze op een bierflesje dat onder haar been uit elkaar spat.