ITGWO14: Het drijvende zebrapad van Shawn Buckles

Activist en kunstenaar presenteert De Oversteek

Tekst: Bente Hout | Foto's: Anna Span ,

Wanneer je de haven binnenrijdt of –loopt en aan de kade gaat zitten met een zonnebril op en een versnapering in je hand, zou je tijdens het tevreden in de rondte turen ineens iets op kunnen vallen. Een aantal meter verderop, in het water, drijft een zebrapad. Ja, een zebrapad. Angst is onnodig, van hallucinatie is geen sprake. Dit is De Oversteek, een installatie van Shawn Buckles.

Het gezicht van de activist en kunstenaar komt je misschien bekend voor. Eerder dit jaar verkocht hij zijn dataziel per opbod en daarmee wierp hij kritische vragen op over de commercialisatie van data en ons privacybeleid. Met deze actie verscheen Buckles wereldwijd in verschillende media, waaronder de BBC.

De Oversteek sluit aan op mijn dataproject, maar is een meer beeldend project”, legt hij uit. “Als kunstenaar onderzoek ik middelen, in allerlei soorten en maten, en onze verhouding tot die middelen.” Het zebrapad vormt in het algemeen, volgens Buckles, een visueel gedragskader waar iedereen zich dagelijks onbewust naar voegt. We maken geen autonome keuze, maar voegen ons naar wat het zebrapad van ons vraagt. Met De Oversteek wil hij een situatie creëren waarin dat middel wordt uitvergroot en uit de context getrokken wordt. “Ik creëer een situatie waarin mensen het zebrapad zouden kunnen volgen zoals ze gewend zijn, maar dan zouden ze verdrinken, dus kunnen ze het beter niet doen. Ik dwing ze tot het maken van een autonome keuze.”

Privacy vormt de basis van de werken van Buckles, maar dat is volgens hem enkel een klein onderdeel van een groter probleem waaraan het zich voegen naar middelen ten grondslag ligt. “We laten ons leiden door technologie en voegen ons er in steeds grotere mate naar. We kijken een hele dag naar minstens één scherm, stappen in de auto en schakelen het navigatiesysteem in, stappen uit de auto en kijken thuis nog even TV voor het slapen gaan. Misschien omdat we in een tijd leven waarin we ons als mens zo bewust zijn dat we het niet kunnen bolwerken en dus op zoek gaan naar externe sturing.”

Deze sturing zoeken we in onder andere de overheid en de technologie, maar volgens Buckles komen daar problemen van. Al geruime tijd filosofeert hij over de binaire wereld waarin we ons vandaag de dag begeven en wat onze verhouding tot die wereld is. Ook zijn toekomstige projecten zullen hier hoogstwaarschijnlijk op verder borduren. “De privacyproblematiek is niet van technische aard, maar van politieke”, vertelt hij. “Ik denk dat het voor mij een volgende stap wordt om een project op te zetten waarin ik een kleine politieke verandering probeer te bewerkstelligen. Mensen klagen, benoemen en herhalen hetzelfde probleem, maar doen er niets aan. Daar ben ik zelf ook schuldig aan. Maar ik hoop in de toekomst die problemen beter te kunnen bestrijden.”