#SD13: "Gothic muziek" voor beginners

Inleiding tot de stromingen voorbij Within Temptation

Tekst: Annelotte de Graaf / Foto: Herre Vermeer ,

Toen ik me als tienermeisje nog strikt beperkte tot het luisteren van muziek die als 'gothic verantwoord' kon worden aangemerkt, had ik altijd een beetje medelijden met hiphoppers die alleen naar 'rapmuziek' luisterden. Met de verschillende stromingen binnen de gothic-muziek was deze in mijn ogen de breedste van alle subculturen. Tegenwoordig luister ik ontzettend breed en dwars door allerlei genres heen, dus heb ik mijn tiener-opvattingen wel iets moeten bijstellen. Desondanks blijft de gothic-cultuur een ontzettend brede muziekcultuur. Daarom heb in dit stuk een beknopt overzicht gemaakt van enkele genres die binnen het gothic-label vallen, waar mogelijk voorzien van een voorbeeld uit het Summer Darkness-programma.

Gothic metal
We beginnen de lijst met met gothic metal, niet omdat dit het meest relevante genre is, maar wel omdat het voor de meeste goth-leken het eerste is waar ze aan denken bij 'gothic muziek'. Meestal gaat het om female-fronted bands die opera-achtige zang combineren met wat mid-stevig meeslepend gitaarwerk. In Nederland is dit genre vooral bekend geworden door Within Temptation.

Gothic rock
Al lijkt de naam van dit genre voor de leek wellicht op bovenstaande, de muziek doet dat een stuk minder. Gothic rock komt voort uit de punkbeweging en is wellicht het best te omschrijven als duistere post-punk met veel reverb en eensnarige gitaarpartijen. Bands als Siouxsie & the Banshees en Sisters of Mercy maakten het genre groot in de jaren tachtig. Op Summer Darkness laat Sweet Ergemgarde zien hoe het er heden ten dage aan toe gaat.

Darkwave
Darkwave kan gezien worden als een elektronische vorm van gothic rock. Bands in dit genre zijn vaak geïnspireerd door bovengenoemde grote namen uit de gothic rock, en hun duistere, door synthesizers gedomineerde muziek. De hoogtijdagen waren de jaren negentig toen bands als Deine Lakaien, Diorama en Clan of Xymox opkwamen. Deze laatste twee zijn nog steeds op volle gang en staan deze editie ook op Summer Darkness.

Synthpop & electropop
Even als de darkwave is synthpop voornamelijk elektronisch, maar bij de synthpop is het popgevoel belangrijker dan bij het duisterdere darkwave. Dit resulteert in melodieuze, luchtigere liedjes met catchy zanglijnen. Het op Summer Darkness te bekijken Welle:Erdball vormt hier met zijn hysterische bliepjesmuziek een goed voorbeeld van.
Electropop deelt de poppy vibes met synthpop, maar heeft vaak ook een koud, robotachtig gevoel. Apoptygma Berzerk is als electropop-grootheid zeker een bezoekje waard dit festival!

Electronic body music (EBM)
Eveneens elektronisch maar weer net even een andere smaak is EBM. Deze muziek is meer op dancemuziek gebaseerd dan op pop en wordt dan ook gekenmerkt door een harde en dansbare 4/4 beat, aangevuld met heldere (niet vervormde) zang en synthesizers. Ook binnen de EBM bestaan weer vele subgenres die al dan niet elementen van bijvoorbeeld synthpop of industrial lenen. Ga op Summer Darkness bijvoorbeeld Covenant zien voor fijne synthpop/EBM-mix.

Industrial
Net als EBM is industrial eigenlijk ook weer een kapstok waaraan vele sub-vormen hangen. In de basis is industrial te omschrijven als een provocerend genre. Teksten gaan vaak over controversiële onderwerpen als facisme of seriemoordenaars. Muzikaal wordt deze boodschap gebracht door percussieve beats en loops, met zoveel distortion erover heen dat het een brij van noise wordt. Tegenwoordig is industrial in vele smaken verkrijgbaar, waaronder ook industrial rock en electro-industrial. Extinction Front vormt op dit festival een schoolvoorbeeld van dat laatste.

Neofolk & paganfolk
Een wellicht vreemd aandoende eend in de gothic bijt zijn de verschillende op folk gebaseerde stijlen. Gelukkig is Neofolk helemaal niet zo folky als de naam doet vermoeden. Hoewel het gespeeld wordt op hetzelfde instrumentarium als 'gewone' folk ligt de klank dichter bij industrial dan bij folk. :Of the Wand & the Moon: vormt het levende dit festival te aanschouwen voorbeeld. Paganfolk is al heel wat meer folky, maar denk dan niet aan de in de jaren zestig ontstane Amerikaanse folk. Gebaseerd op middeleeuwse (volks)muziek en vaak uitgevoerd op ongewone en oude instrumenten is het in ieder geval eens wat anders dan al het elektronische geweld. Op Summer Darkness zijn Finvarra, Lirio en Orfeo present.

Volledigheid gaat de pet van dit artikel ver te boven. Tussen alle bovengenoemde genres in zijn weer allerlei kruisingen aan te wijzen zoals dark ambient, minimal wave, electro-rock, darkfolk en dark electro. Wat de leken-lezers hopelijk wel hebben meegekregen, is dat 'gothic muziek' heel wat meer behelst dan depressieve vrouwenstemmen en harde gitaren. En nu, hop! Dat festival op! En ontdek alle subgenres, invloeden, kruisbestuivingen en rariteiten.