Flat Earth Society brengt humor en avant-garde samen

'Terms of Embarrassment'-tour ode aan lichtend voorbeeld Frank Zappa

Maarten de Waal ,

Flat Earth Society, het vijftienkoppig muzikaal-anarchistisch gezelschap uit Vlaanderen, is weer eens in het land, en de liefhebber van vrolijke vooruitstrevende klanken weet dat dit garant staat voor een avond vol hoogintelligent vertier. Dit keer staan ze er ter gelegenheid van hun ´Terms of Embarrassment´-tour, een hommage aan Zappa waar normaal gezien ook Mauro Pawlowski een bijdrage aan levert. Die moeten we vanavond helaas missen, maar dat laat onverlet dat de avond zich weer ontpopt tot een onvervalst notenfeest voor elke liefhebber van maffe ontspoorde bigbandklanken.

Wie jaarlijks veel concerten meemaakt, wil nog wel eens een orkestje vergeten, maar van dit ensemble weten we nog vrij zeker dat we ze voor de eerste keer zagen in het voorprogramma van Mike Patton´s cartooneske ´metal´-outfit Fantômas – een heel andere band, maar ook eentje die met humor schijnbaar moeilijk doordringbare klanken voor een wat breder publiek toegankelijk weet te maken (Patton zag deze overeenkomst blijkbaar ook, want toentertijd stond FES onder contract van zijn eigen label Ipecac). Ze maakten blijkbaar voldoende indruk om de bandnaam in ons geheugen te doen kleven en toen ze begin vorig jaar ter presentatie van hun nieuwe album ´13´ in Parodox verschenen, waren we wederom van de partij. Sommige nummers die ze anderhalf jaar geleden speelden staan ook nu op de setlist (komische titels als ´Me Standard, You Poor´ en ´Rich Man´s Blues´ vergeet je niet zo snel); andere komen ons niet meteen bekend voor, maar worden mede door de introductie meteen onvergetelijk (zo ´Smoke On Fire, The King Is Burning´, die wat de bandleider betreft nu beter ´The Queen Is Burning´ had kunnen heten, verwijzend naar de pas overleden Belgische koningin Fabiola). Zoals beloofd komt voor de pauze ook nog een Zappa-medley voorbij, maar eigenlijk is de directe invloed van deze held van de na-oorlogse muziek kleiner dan we op basis van de aankondiging hadden verwacht. Wie maalt daar echter om, wanneer de sporen van de besnorde Amerikaan met Italiaanse roots zo duidelijk terug te horen zijn in composities als ´Ffwd' en 'Apes, Apps & Spies'.

Het in redelijk groten getale opgekomen publiek geeft aanvankelijk voornamelijk de gebruikelijke handklapondersteuning, maar gaandeweg de tweede set wordt men duidelijk enthousiaster en aan het einde gaat men zelfs voor een groot deel staan en is het gejoel niet van de lucht. Uiteraard geeft dit de muzikanten de gelegenheid nog een keer de individuele en collectieve kwaliteiten met de aanwezigen te delen (knap, hoe bandleider Vermeersch er in slaagt binnen het kader van hecht samenspel vrijwel iedereen de gelegenheid te geven zijn persoonlijke spotlichtmoment te nemen, zonder bij dit alles de losse en informele indruk van het geheel geweld aan te doen), waarna we met een brede glimlach de nacht in kunnen. Het is slechts weinig formaties gegeven tegelijkertijd zo complex en zo lichtvoetig enthousiasmerend te musiceren, maar met de hulp van zijn komisch talent doet Vermeersch beide schijnbaar moeiteloos samenkomen in zijn Flat Earth Society. Een vrolijke bende van grote muzikale klasse.