De Oefenbunker: sterker dan ooit tevoren De Oefenbunker: sterker dan ooit tevoren

Projectleider van de Oefenbunker Jan Sluijsmans is al 11 jaar betrokken bij het poppodium. Deze 42e editie van Bunkerpop heeft hij zich wat meer op de achtergrond gehouden, langzaam geeft hij van alles uit handen. Naast een fulltimebaan bij de gemeente Roerdalen is Mandy Römkens sinds 2,5 jaar vrijwilliger bij de Oefenbunker in een bestuursfunctie en sinds een jaar is zij projectleider van het festival Bunkerpop. Mandy weet het nog goed: “Twee jaar geleden kwam ik eens kijken en nu ben ik projectleider. Dat kost heel veel tijd, maar die stop ik er heel graag in. Jan rent me soms wat voorbij en dan moet ik hem wat afremmen”, lacht ze. “Maar ik omarm dit mooie project volledig en neem mijn taak serieus. De afgelopen maanden was het al redelijk druk, deze maand in aanloop naar het festival natuurlijk nog meer.”

Jan vertelt: “Het is natuurlijk verschrikkelijk wat er gebeurd is, maar op wat afwikkelingen na zijn we daar niet meer mee bezig. Gelukkig zijn nog best veel spullen en instrumenten verrassend goed uit de brand gekomen en hebben we al heel snel de knop omgezet naar vooruit kijken. Sinds vorig jaar juli waren we al met de gemeente Landgraaf de mogelijkheden van een nieuw pand aan het verkennen, dat was een voordeel. We konden het huidige tijdelijke pand aan de Voltastraat redelijk snel intrekken en hier bouwen we met hulp van vrijwilligers drie repetitieruimtes.  De eerste van de drie is nu klaar, naast een kantoor en een ontmoetingsplek met wat meubels. Voor de komende drie jaar zijn we hier gehuisvest, tot het nieuwe gebouw klaar is.” Mandy vervolgt: “Geen vaste optredens wekelijks of tweewekelijks op vrijdag- en/of zaterdagavond in je eigen honk. Wel nog optredens in bijvoorbeeld de Nieuwe Nor en Outpoet, waar we heel blij mee zijn, maar het is natuurlijk niet de Bunker.”

Jan duikt kort in de geschiedenis: “De Bunker is ooit ontstaan doordat een aantal mensen is begonnen met timmeren en muziek maken, en dat werkte gewoon goed. Dat doen we nu weer: bouwen. Sinds 3 juli is het officieel dat we een nieuw gebouw krijgen. Vóór januari 2027 wordt gestart met de bouw van het definitieve nieuwe gebouw waar drie partijen in gehuisvest zijn. Muziekschool SMK en dansschool Slide zijn de twee andere partijen. Op de eerste verdieping komen twee grote danszalen, alle leslokalen, een studio en kantoren. Op de begane grond repetitieruimtes en een zaal met apart cafégedeelte. We zijn begonnen met 1300 vierkante meter en dat is nu uitgegroeid tot 2700. Het plan is om de aankleding aan de binnenkant van het gebouw voor een gedeelte zelf te realiseren. We willen elementen uit ons oude pand laten terugkomen om de sfeer, de betrokkenheid, de ziel van dat gebouw een beetje mee te nemen.” Mandy vult aan: “Dat soort dingen gaan we met Bunkerpop ook doen. Zoals we deze loods vanaf niets opbouwen, geldt dat natuurlijk ook voor Bunkerpop. Het is nu nog een leeg terrein, maar op 6 september staat daar gewoon Bunkerpop 2.0 en hopen we nog meer mensen een mooi festival voor te schotelen. Vorig jaar stond ik meer aan de zijlijn, nu wordt het een flinke uitdaging. Worden we genoeg gezien? Wat zal de opkomst zijn? We verwachten dat het ‘oude, vaste’ publiek wel gaat komen en richten ons met social media ook op het jongere publiek. Maar het is dit jaar ook een gratis festival, dus hebben we geen zicht op kaartverkoop zoals voorafgaande jaren.”

Jan: “We zochten een manier om alle mensen te bedanken die gedoneerd hebben. Alle muzikanten die op de benefietfestivals hebben gespeeld en al die mensen die ons op wat voor manier dan ook gesteund hebben. Maar je bereikt nooit alle mensen en daarom is de entree dit jaar gratis. Dat financiële risico was het ons echt waard en rond die tijd is de tijdelijke locatie ook ver klaar. Dan hebben we een nieuw startpunt waar alles samenvalt. We hebben een nieuwe locatie waar we de komende drie jaar aan kunnen werken. Bunkerpop 2025 is het ijkpunt en hét moment waarop we zeggen: We zijn weer terug. Ook voor het festival komt van alle kanten hulp, en sponsors uit onverwachte hoek. Het productieteam en de harde kern werken aan de voorbereiding. Iedereen doet zijn ding en dat loopt eigenlijk helemaal vanzelf. Die kern van vrijwilligers is echt onmisbaar.”

Dit jaar markeert een nieuwe fase voor Bunkerpop, maar Bunkerpop blijft zijn roots als ’underground-ontdekfestival’ trouw. Jan programmeert het festival nu tien jaar en de lokale en euregionale scene krijgen daar altijd een vaste plek in. “Je wil mensen nieuwe muziek laten ontdekken en je hebt een paar headliners nodig. Die zijn belangrijk, maar niet het belangrijkst! Het gaat ook vooral om muzikanten bij elkaar brengen. We hebben dit jaar twee Duitse bands en iets meer Belgische bands. Op mijn wensenlijst stond dit jaar Mojo & The Kitchen Brothers met stip bovenaan, echt fantastisch. Dit jaar was de keuze ook niet zo moeilijk om weer voor een tweedaags festival te gaan. In twee dagen kun je niet alleen meer bands kwijt maar kunnen we ook veel lokale acts een plek geven, alsook de talenten van Muziekschool SMK en het Vista College.” Mandy’s favoriet: “Maria Iskariot. Jan en ik zagen hen in de DB’s Utrecht, een podium vergelijkbaar met de Oefenbunker. Ik dacht, die timmeren lekker aan de weg, die moeten we gewoon naar Bunkerpop halen en dat is gelukt. Daar ben ik heel blij mee.”

“Bunkerpop is ook voor de bands en muzikanten die weinig andere plekken hebben om hun muziek te laten horen,” vervolgt Jan. “De Euregionale bands, die normaal gesproken niet veel kansen krijgen, verdienen een podium. Bunkerpop is daarom ook dat underground-ontdekfestival. Je probeert altijd te zoeken naar nieuwe bands. Daarnaast ook de iets grotere bands, die net een stapje verder zijn. Je probeert iedereen een plek te geven, ook een aantal bands die op de benefietfestivals gespeeld hebben. Er spelen dit jaar op twee dagen 11 á 12 lokale acts. De Bunkerpop zaterdag biedt verschillende alternatieve stijlen, de zondag is meer punk, hardcore en metal. Er spelen regionale bands als Konstepaasje en Outkraaij, en punkbands van boven de rivieren zoals het Arnhemse Rotzorg, Coalmine Canary uit Eindhoven en Kram uit Amsterdam.”

Bunkerpop blijft de komende drie jaar en wellicht ook in de toekomst op de nieuwe locatie. Jan en Mandy kijken uit naar het moment dat Bunkerpop weer in de voor- of achtertuin van de Oefenbunker kan plaatsvinden, met alle voordelen en zoals het in het verleden was.

Jan: “De Oefenbunker is een culturele organisatie geworden en sinds een jaar of vijf hebben we structurele subsidie waarmee we de tent draaiende kunnen houden. Mijn missie is altijd geweest ervoor te zorgen dat de Oefenbunker over 50 jaar nog bestaat. Nu we dit nieuwe gebouw krijgen, is dat voortbestaan meer en meer een zekerheid. Het is niet alleen een concertzaal, maar veel meer dan dat. De Oefenbunker heeft ook een sociaal-maatschappelijke functie voor bijvoorbeeld vrijwilligers, bands, artiesten, Vista College-studenten, studenten van SMK, enzovoorts. Ook in het nieuwe gebouw is de laagdrempeligheid het allerbelangrijkst. Wanneer wij 25 euro entree gaan vragen schieten we ons doel voorbij. We gaan ervan uit dat de lokale overheid kan waarborgen dat die laagdrempeligheid blijft bestaan.” Mandy onderstreept dat: “Er komen mensen bij ons die geen andere plek hebben om naartoe te gaan.” Ze hoopt dat bijvoorbeeld ook het jongerenwerk gebruik gaat maken van het nieuwe gebouw en er een verbinding ontstaat met de wijk.

“Natuurlijk denk je in eerste instantie niet weg te gaan uit een oud en vertrouwd gebouw”, vervolgt Jan. “Wanneer je er meer over nadenkt, besef je dat dat gebouw al 100 jaar oud was. Je gaat dan nadenken over de mogelijkheden en stuit altijd wel op voor- en tegenstanders. Er liggen evenveel uitdagingen als kansen. Naast popconcerten in de zaal kun je pianoconcerten geven, muziekschoolpresentaties doen, een film draaien, een podium neerzetten in het café, noem maar op. We kunnen samen met SMK en Slide jaarlijks een fantastisch festival neerzetten waarbij we al die ruimtes kunnen gebruiken. Iedereen kan zijn of haar kunsten tonen. Alle partijen hebben raakvlakken, en daarom denk ik gewoon dat het kan. Het imago van vroeger was dan wel een donker hol, en dat was het ook, maar wel een verbindend donker hol. Jules Deelder is twee keer in de oude Oefenbunker geweest en die noemde het 'het mooiste oldschool-zaaltje van Nederland.' Daar zijn er niet zo veel meer van. Ook de nieuwe zaal wordt weer ‘oldschool’ en heel muziek makend Parkstad wordt hier beter van, door de ruimte om te groeien.”

Afsluitend voegt hij toe: “Dit festival zal dan ook meer zijn dan zomaar een festival. Het is de comeback van een gemeenschap”. Jan en Mandy zijn vastberaden. “Bunkerpop 2025 is bij uitstek de manier om te laten zien dat we er nog zijn en sterker dan ooit tevoren.”