Earthworks; jazz voor de drum-liefhebbers

Bill's verjaardag

Twan Bakker, ,

Bill Bruford is bekend als drummer van onder andere King Crimson en Yes. Als tegenhanger van het zwaar, experimentele en de heavy sound van King Crimson is zijn solowerk bij het jazz-kwartet 'Eartworks' een stuk rustiger; pure jazz van technisch zeer hoog niveau. Op een doordeweekse dinsdagavond speelde Earthworks in Perron55 te Venlo.

Bill's verjaardag

In eerste instantie durfde ik het niet hardop te zeggen dat ik eigenlijk naar Earthworks ben gaan kijken omdat ik gek ben van King Crimson. Maar het blijkt dat ik niet de enige in het publiek ben die via het zoeken naar Bill Bruford’s solowerk bij deze jazzband terecht is gekomen. Ze doen twee shows in Nederland deze tour, waarvan deze avond in Perron55 in Venlo. De zaal was voor de gelegenheid ingericht als een authentiek jazzcafé, wat het verlangen opwekt dat er een dergelijk café in de buurt zou zijn, waar je ieder weekend met je vrienden een biertje kunt drinken met deze rustgevende muziek op de achtergrond. De helft van de zaal was gevuld met stoelen en zitjes en de sfeer kwam je bij binnenkomst al tegemoet; gemoedelijk doch gedistingeerd. Op het podium staat het instrumentarium van de muzikanten al opgesteld. De band bestaat al bijna 20 jaar met een variabele bezetting. Vanavond bestaat de band uit Tim Garland (basklarinet, dwarsfluit, barriton- en sopraansaxofoon), Mark Hodgson (basgitaar), Gwilym Simcock (piano) en Bill Bruford (drums). De man wiens verjaardagsviering we allemaal bij hebben mogen wonen en waar de avond eigenlijk om scheen te draaien is de Brit Bill Bruford; Ook wel bekend als de drummer van Yes en King Crimson. Ditmaal zonder te worden overschaduwd door meestergitarist Robert Fripp. Voordat Bruford begint te spelen is het aan zijn rode, sparkling setup al duidelijk dat hij een aantal decennia ervaring in zijn rugzak heeft; zijn kit is volledig horizontaal opgesteld. De vier toms en snare staan in één rechte lijn vrijwel zonder kanteling. De basdrum is een 16” Tama met een gecontroleerd laag waar menige kit een puntje aan zou kunnen zuigen. De kit klinkt kurkdroog, hoe we van Bill bij KC ook wel enigszins gewend waren. De Paiste bekkens zijn een perfecte mengeling van een droge ride, zware China en sprankelende, maar dragende crashes. Dit alles voor de kenners onder ons, voor de leken: Dit betekent zoveel als dat Bill een leuke opstelling van trommels en deksels gebruikt. Het was in een vroeg stadium bij KC al te horen aan zijn spel dat de man zich niet graag wilde herhalen en constant experimenteerde met ritmes en de meest bizarre breaks. Het werd voor mij helemaal duidelijk dat er jazzbloed stroomt door zijn aderen toen KC in deelprojecten tourden en het 4-CD album “ProjeKCt 1 t/m 4” uitbracht. De stijl die we vanavond te horen krijgen van Bill doet in de verte denken aan het ‘Discipline’-tijdperk, maar dan met een vrijere inslag. Zelfs op het album ‘Red’ zijn enkele kleine foutjes in de drumpartijen te horen en zo ook vanavond horen we hoe Bill soms de rand of een stok raakt. Maar het is een drummer bij wie je het oogluikend toestaat en van harte vergeeft, want zijn spel is van een dergelijk technisch hoog niveau dat een incidenteel foutje er niet toe doet. Alleen al de stokhouding is perfect hoe het hoort; hier zou de drummer van dEUS eigenlijk een week non-stop naar moeten kijken (zonder geluid) om dan pas zijn eigen stok weer ter hand te mogen nemen. Tussen de waanzinnige ritmes worden breaks gemaakt die onder andere bestaan uit de meest vreemde combinaties van paradiddles; om je vingers bij af te likken. Gene Hoglan (SYL) heeft als doelstelling mensen het gevoel te geven dat ze beter van voren af aan opnieuw kunnen beginnen, in deze categorie komt Bill Bruford echter ook terecht. De band speelt twee sets van elk ongeveer driekwartier tot een uur, met een pauze van 20 minuten. De eerste set bestaat uit iets kortere nummers (is ook maar relatief in dit genre) met meer pit. De tweede set bevat langere nummers met enkele ballads. Helaas is Bill’s favoriete nummer van de avond niet mijn favoriet, omdat ik toch meer geniet van het snellere en intensievere werk. Hoe dan ook, de band is perfect op elkaar ingespeeld en vult elkaar perfect aan. Het is heerlijk om de communicatie en wisselwerking tussen de vier muzikanten te zien; zo sluiten de solo’s naadloos aan op de melodielijnen die het nummer herkenning geven. Ze genieten er zelf van gedurende het hele concert, zo ook het gulzige en extreem dankbare publiek. Wat moet het heerlijk zijn om met een dergelijke band door Europa te touren; de heerlijke ongedwongen sfeer, de topmuzikanten en de professionaliteit waar je mee werkt en uiteraard een geïnteresseerd publiek. Want ik denk dat het op geen andere plaats anders zal worden ontvangen dan met het enthousiasme van het publiek van Perron55 op deze avond. Met deze set is het iedere dag Bill’s verjaardag. Gezien: dinsdag 17 mei – Perron55, Venlo tekst & foto's: Twan Bakker