Plato

Platenzaak

In 1998 neemt Plato Groningen de platenzaak De Cirkel aan de Oude Ebbingestraat over. De Plato-keten groeit sinds begin 1975 in Rotterdam uit. Ondertussen zijn er al een paar verdwenen doordat deze het niet vol konden houden. Plato Groningen verkoopt geluidsdragers in de breedste zin, van cd’ s tot dvd’s en van lp’s tot singles. Daarnaast verkoopt Plato boeken en koptelefoons, maar ook platenspelers en toebehoren. Ze beschikken over een breed aanbod aan genres zoals metal, blues, country, america, hiphop en elektronica. Sinds een paar jaar verkoopt de platenzaak ook klassieke muziek en tweedehands lp’s, cd’s en dvd’s. 3voor12groningen interviewt Michiel Weber, medewerker bij Plato Groningen.

Record Store Day

Voor Plato Groningen is Record Store Day “één van de hoogtepunten van het jaar, samen met Sinterklaas en Kerst.” Ze vinden het een bijzondere dag met speciale uitgaves. “Het wordt hartstikke druk altijd. Het is de hele dag door een gekkenhuis.” Het is duidelijk dat Weber niet alleen platen verkoopt, maar ze zelf ook graag verzamelt. “Ten eerste is Record Store Day een dag voor de liefhebbers, wat we zelf allemaal ook zijn, er komen natuurlijk hele lekkere hapjes tevoorschijn. Dingen die lange tijd niet verkrijgbaar waren of hele mooie uitgaves van artiesten die verzameld worden. Op die manier kun je iets leuks aan je collectie toevoegen.”

Weber vindt dat releases van Record Store Day hoog geprijsd zijn, maar hij kan dat voor een deel verklaren. “De releases zijn zeer gelimiteerd waardoor de productiekosten hoger zijn. Daarnaast zijn het vaak picture disks of het is gekleurd vinyl. Maar soms zijn de prijzen wel wat aan de te hoge kant.”

Van tevoren weet Plato niet wat ze krijgen en is het soms dringen voor releases. “Er zijn heel veel liefhebbers die ’s ochtends voor de deur staan te wachten voor bepaalde releases.”

Vinyl

Weber verklaart de populariteit van het vinyl als volgt: “Ik denk dat er een groep mensen flauw is van de mp3. Het is handig om te luisteren, maar je hebt niks concreets. Ik denk dat er veel liefhebbers zijn die toch iets tastbaars willen hebben.” Deze liefhebbers willen dus een mooi product hebben. “Een mooie lp met een klaphoes met mooie foto’s en teksten erin, iets speciaals.” De groei van het aanbod van vinyl wordt voor een deel verklaard door de houding van nieuwe bands. “Er zijn veel nieuwe (Groningse) bands, bijvoorbeeld Sexton Creeps, die brengen een album zowel op cd als op lp uit.” Verder merkt Weber op dat niet alleen de 40-plussers platen kopen. “Er zijn veel mensen rond de twintig jaar die een platenspeler en lp’s kopen, dat is mooi om te zien.”

Toekomst Platenzaken

“Ik heb natuurlijk geen kristallenbol, maar we doen er alles aan om te overleven. Daarbij helpen vinyl en tweedehands platen. Verder hopen we dat er voldoende liefhebbers blijven om die mooie dingen te kopen.” Over het voortbestaan van de verschillende geluidsdragers is Weber positief. “Ik denk dat alles naast elkaar blijft bestaan, de cd gaat ook niet weg.” Verder heeft hij vertrouwen in Groningen. “Een stad als Groningen is levendig genoeg en heeft zoveel aantrekkingskracht op de omgeving (Drenthe, Friesland, maar ook Duitsland) dat mensen ons weten te vinden.”

Elpee

Platenzaak

Elpee opende zijn deuren midden jaren ’70 voor het eerst. De platenzaak was onderdeel van de keten Elpee die op zijn hoogtepunt 31 winkels door Nederland kende. In 1983 hield het Elpee-concern op te bestaan. Een aantal winkels, waaronder Elpee Groningen, werd verkocht en ging als zelfstandige onderneming verder onder dezelfde naam. Sinds 2004 zitten de huidige eigenaren in de Elpee. Hun specialisatie is dat ze de muziek verkopen die ze zelf ook leuk vinden. Verder is de platenzaak gespecialiseerd in alternatief, metal, re-issues en jaren ’60 garagepunk. 3voor12groningen sprak met Jan Kooi, mede-eigenaar van Elpee.

Record Store Day

Kooi vindt Record Store Day “een mooi fenomeen, want het achterliggende doel is om de mensen die niet meer naar platenzaken gaan, te laten zien dat deze nog wel bestaan.” Op die dag verkopen ze niet meer dan normaal, maar ze vinden het wel een leuke dag. “De drukte concentreert zich vooral op de ochtend als iedereen in de rij staat voor de speciale dingen.” Kooi vindt het goed dat de platenzaak hierdoor veel aandacht krijgt, maar is kritisch over de methode van de grote labels. “Ik vind wel dat Record Store Day de laatste jaren gekaapt wordt door de grote platenmaatschappijen, omdat ze denken dat mensen het toch wel kopen en er daarom een tientje bovenop doen. Op die manier is het eerder iets negatiefs dan iets positiefs.”

De kwaliteit van de lijst ziet Kooi elk jaar achteruit gaan. "Ik vind dat er betrekkelijk weinig verrassingen in zitten. Er zit een Black Lips single tussen en ik ben een Black Lips fan, maar voor de rest valt het tegen."

 Vinyl

“Het vinyl is sowieso nooit weg geweest. Wel bij de Mediamarkt, maar alle goede platenzaken hebben altijd wel vinyl verkocht.” Volgens Kooi is het enige nieuwe dat de grote platenmaatschappijen weer zijn begonnen met het persen van vinyl. “Die hebben het een tijd niet gedaan.” Kooi onderscheidt drie groepen. “Een groep mensen die graag vinyl heeft, een groep die meedoet aan de hype, en een groep die het wel cool vindt en die groepen helpen samen tot de populariteit van vinyl.” Kooi gelooft in de waarde van vinyl. “Vinyl is een mooi product in het algemeen. Er is een groep mensen die wel waarde hecht aan het fysieke product.” Ook als de vergelijking wordt getrokken tussen een cd of lp is "een plaat toch een mooier product om te hebben dan een cd." Een voorbeeld die Kooi noemt is dat er “zelfs jongeren zijn die de cd hebben overgeslagen en meteen zijn begonnen met het verzamelen van lp’s”.

Toekomst Platenzaken

Over de toekomst wil Kooi geen uitspraken doen. “Ik weet het niet en niemand weet wat er gaat gebeuren en ik durf daar niets over te zeggen. We kijken van maand tot maand, van kwartaal tot kwartaal.” Het faillissement van Free Record Shop doet Kooi niet zoveel. “Ik ken veel mensen die de Free Record Shop al 15-20 jaar niet meer serieus nemen. Daar stond wel muziek, maar ook andere spullen, het was geen muziekzaak.” Ze zijn er wel van overtuigd dat er interesse in platen blijft. De vraag is of er mensen blijven die er geld voor (over) hebben om platen te kopen. “We zien vaak genoeg dat mensen wel meerdere platen willen kopen, maar alleen geld voor één plaat hebben.”

De Jongens van Hemmes

Platenzaak

De geschiedenis van De Jongens van Hemmes gaat terug naar mei 1940 wanneer de heer Hemmes zijn muziekhandel in de Steentilstraat in Groningen begint. De winkel is gespecialiseerd in bladmuziek en accordeons. Roel Hemmes neemt de zaak in het begin van de jaren ’60 over en richt zich op pop- en jazzplaten. De huidige eigenaren John en Eric hebben het systeem van Hemmes overgenomen. In 2003 zijn ze de platenzaak De Jongens van Hemmes begonnen. Het aanbod van de platenzaak is breed, maar de zaak staat bekend om elektronica en zwarte muziek. Er is zelfs een tijd geweest dat De Jongens van Hemmes de enige zaak in het Noorden waren die dance muziek verkochten.

Record Store Day

Record Store Day betekent voor de Jongens van Hemmes verschillende dingen. Eric: “Over het algemeen kijken we uit naar live muziek in de winkel, zoals met Eurosonic en Record Store Day.” Ze vinden het een mooie promotie naar buiten toe om te laten zien dat zoiets als een platenzaak nog bestaat en dat het vinyl er nog steeds is. De mannen concluderen dat de dag zelf helaas geen nieuwe vaste klanten oplevert. Eric: “Dat is wel grappig om te zien. Het zijn toch andere mensen die tijdens Record Store Day komen.”

Een dag als Record Store Day is volgens hun lastig voor kleinere platenzaken, omdat ze minder aandacht kunnen besteden voor het organiseren van instore optredens. John: “Daarnaast is het moeilijk om de releases naar een kleine platenzaak als De Jongens van Hemmes te krijgen, omdat het in zulke kleine oplages wordt uitgebracht. Daarnaast is de prijs zo hoog dat het niet meer leuk is om in de winkel te zetten.”

Persoonlijk worden de mannen niet erg warm van de releases op Record Store Day. Eric kan bepaalde releases wel waarderen: “Ik ben een soul en jazz man en vaak zit er wel een bijzonder dingetje tussen waar ik blij van word.”

Vinyl

De meningen zijn verdeeld over de populariteit van vinyl. John: “Ik denk dat het een hype is, vinyl heeft veel persaandacht gekregen en mensen er warm voor geworden zijn. Het verdwijnt waarschijnlijk net zo snel weer als dat het gekomen is.” Eric is het daar niet mee eens: “Ik denk dat mensen altijd wel muziek blijven verzamelen op een fysieke schijf, en hoe die schijf eruit ziet is een tweede. Ik denk juist dat de cd niet zoveel waarde heeft voor de nieuwe generatie, omdat ze deze al branden in de computer en dat heeft minder verzamelwaarde. Daarnaast is de lp het enige dat naast de cd leverbaar is.”

Toekomst Platenzaken

Zowel John als Eric zijn overwegend positief over de toekomst van de platenzaak. Eric: “Het is te zien hoe dat gaat, maar ik ben er wel van overtuigd dat mensen muziek blijven sparen.” John: “De muziekindustrie moet eens een keer wakker worden en op de lange termijn na te gaan denken over de toekomst. Je moet de mensen belonen die je product nog kopen. Mensen zijn niet te beroerd om een cdtje te kopen, maar pas de prijs aan.” Hierbij doelt Jan op de grote prijsverschillen tussen een cd in de winkel en digitaal via iTunes. Zelf weet de platenzaak goed wat ze willen: “We gaan zeker mee in de trends, maar we blijven bij goeie muziek te verkopen. Dingen die wij goed vinden, waar wij voor staan en dat kan van alles zijn.”

De lijst met releases is te vinden via Record Store Day. Het programma van de instore optredens zijn te vinden op de site van de desbetreffende platenzaak.