Het leven als een loop

TokTek: "Hoe meer controle, hoe meer Tom, zeg maar"

Wouter van Dam, ,

Tom Verbruggen. Beroep: geluidskunstenaar. Artiestennaam: TokTek. Heb je hem één keer zien optreden, vergeet je dat nooit meer. Met een laptop, twee joysticks, een draaitafel en een stel moeilijk te begrijpen elektronische apparaten maakt hij onwaarschijnlijke muziek.

TokTek: "Hoe meer controle, hoe meer Tom, zeg maar"

TokTek is tegenwoordig niet alleen meer live te aanschouwen. Onlangs verscheen LOMEK#4, het vierde deel van de serie van elektronicacollectief Lomechanik. Twee nummers op dat album zijn van hem. Daarnaast heeft hij de K-kant van de hoes ontworpen. Hij woonde eerst in Boxmeer. Hij ging achtereenvolgens naar de grafische opleiding in Boxtel, de kunstacademie in Breda en St. Joost voor een masterclass. Nu geniet hij een kunstenaarsbeurs. Hierdoor heeft hij de mogelijkheid al zijn tijd aan zijn kunst te besteden. Dat betekent niet alleen muziek - hij houdt zich ook bezig met beeldende kunst. TokTeks muziek is elektronisch, maar het is allemaal begonnen met impro-rock. Vanaf daar werd het langzaam steeds elektronischer. De wortels zitten dus niet in de dance en dat is nu nog te merken. Het publiek verwacht vaak dansbare muziek en dan krijgt het zowaar iets heel anders. "Het is de bedoeling om zoveel mogelijk controle te hebben over de muziek", vertelt Tom Verbruggen. "Ook na een aantal jaren krijg ik nog steeds elke dag meer grip op het geheel. Daarom wordt het langzaam maar zeker mogelijk om in één keer de hele sound om te gooien. Je hoort eerst harde, stampende noise, en dat kan dan opeens omslaan in abstracte soundscapes. Hoe meer controle, hoe meer Tom, zeg maar." De manier waarop de muziek tot stand komt is heel bijzonder. Normaal gesproken is een live set opgebouwd uit van tevoren gemaakte sounds, die samen een muziekstuk maken. TokTek werkt anders. Zijn computer is leeg, alle geluiden moeten nog tot stand komen. Hij creëert en bewerkt de geluiden on stage. Met de joysticks kan hij bewerken, opnemen en aan- en uitzetten. De geluiden komen uit de platenspeler, maar ook uit kraakdozen. (Een kraakdoos? Maak een 'verkeerde' schakeling op een printplaat en stuur daar elektriciteit door. Voeg wat variabele weerstanden toe om het signaal te vervormen en zo geluiden te maken en te veranderen.) Naarmate het optreden vordert, zijn er steeds meer bruikbare geluiden die hij kan samenvoegen tot een muziekstuk. TokTek werkt vooral met zelfgemaakte apparatuur, waardoor hij een zeer karakteristiek geluid kan maken. TokTeks muzikale kunst is op vele manieren in te zetten. Hij speelt niet alleen op feesten en concerten, maar ook op exposities. Een tijdje terug gaf hij een optreden met zijn moeder. Die bakte on stage een cake. TokTek nam het muzikale gedeelte voor zijn rekening. Hij samplede en bewerkte alle geluiden van het cake bakken en maakte ze tot muziek. Zo ontstond een stuk waarin het publiek niet alleen zag en rook dat er een cake gemaakt werd, maar het ook op een heel bijzondere manier hoorde. Om het geheel compleet te maken kon iedereen tot slot een stuk cake proeven. Een stukje levensfilosofie van TokTek? "Eigenlijk is mijn hele leven een loop. Iedere dag opstaan, aan de slag met de muziek, koffie drinken, eten en tot slot weer slapen. Altijd zo'n beetje diezelfde loop, maar elke dag toch een beetje anders. En dan is het de kunst er zoveel mogelijk controle over te krijgen, zodat ik de loop zo kan buigen als ik zelf wil."