Alsof de kerkorgels van de hel vuurspuugden naar de hemel bij elke klank, zo zou je de muziekkunst van Anna von Hausswolff het best kunnen omschrijven. 3voor12 Den Haag was aanwezig in het Paard bij deze gotische hemel- en duivelsbezwering.

© Ruben Verheul

Haar vader Carl Michael von Hausswolff is een bekend Zweedse (audiovisueel) kunstenaar, die graag met de doden communiceert via electronic voice phenomena (EVP) een techniek waarbij je overleden stemmen kunt horen in radio statisch geluid. Haar moeder is psychologe en is een stabiele factor in het gezin waarin Anna opgroeide. Als jonge tiener bezocht Anna vaak kerken en was ze verwonderd over de prachtige kerkorgels. Wat voor een geluid zou daar uitkomen als men deze niet voor traditionele kerkliederen zou gebruiken? Met een voorliefde voor experimentele muziek, leerde ze de kerkorgels bespelen en naar haar hand te zetten.

Toch bleef er voor haar altijd één probleem, ze kon zo'n groot kerkorgel niet mee naar huis nemen of in haar studio neerzetten. Daarom nam ze elke klank van deze orgels digitaal op en zette ze deze over op haar keyboard. Nu zoveel jaar later staat ze op het hoogste podium om haar soundscapes hiervan te presenteren en dat gaan wij vanavond in het Paard beleven.

De grote zaal in het Paard is redelijk gevuld, het zal geen concert worden waarin je kunt meezingen of dansen. Dit is een muzikaal kunstwerk rond haar nieuwe album “Dead Magic," deze is begin maart uitgekomen. Op het album word je als toeschouwer muzikaal meegenomen, bezweerd en in trance gebracht.

Het Zweedse multi-talent is 31 jaar oud en betreedt lachend het podium en neemt plaats achter haar keyboard, ze straalt een soort onschuld uit waarmee ze van engel tot duivelskunstenaar gaat. Haar band bestaat uit Filip Leyman (synthesizers), Ulrik Ording (drums), Karl Vento (gitaar), Joel Fabiansson (gitaar), David Sabel (bass). We volgen haar vanaf nu met als leidraad haar setlist van deze tour.

© Ruben Verheul

Setlist

De openingstrack van haar nieuwe album is tevens de openingstrack van deze avond The Truth, the Glow and, the Fall. Een nummer waarbij de orgelklanken rustig worden opgebouwd met haar bijhorende engelachtige zangstem zingt ze “it haunts you”, de bezwering van haar publiek is begonnen.

Er wordt een dromerig gothic harmonisch ritme opgebouwd met klokjes, regengeluiden, lange en vrolijke korte orgelnoten, langzamerhand komen er meer duistere lange orgeltonen in haar spel. Haar gezang wordt langzaam en hypnotiserend als ze de woorden “The Fall” uitspreekt, het is geen gemakkelijke kost waarover ze zingt de drie stadia van het leven; de geboorte, het bewuste leven en dood.

Het nummer vloeit na tien minuten over in “The Marble Eye” wat solo wordt gespeeld door Anna,  het schept een zeer kerkelijk sfeer. Het lijkt nu net of je onverwachts een kerkelijke mis bent binnengelopen en je afvraagt wat voor ceremonie hier wordt gehouden. Het zijn repetitieve orgelklanken die de schimmen op de kerkmuur laten dansen.

© Ruben Verheul

“Pomperipossa” wordt ingezet, een nummer van haar vorig album dat hierop perfect aansluit. Je hoort hier meer synthesizer, drum en het publiek wordt bevangen door een soort hemelse aankondiging, het wordt spannend opgebouwd met het gevoel dat er iets staat te gebeuren.

En dan een 16 minuten lang spektakel genaamd “Ugly Vengeful” wat rustig hypnotiserend wordt opgebouwd, met de klokslagen van een verre kerktoren in dit diepe soundscape landschap. Je voelt een mist van onheil naderen door de lange lage synthesizer tonen. De bezwerende stem van Anna gaat er als magie doorheen, het is onverstaanbaar wie of wat ze bezweert maar het is van een supernatuurlijke schoonheid. In de achtergrond horen we diepe trillingen, donkere tonen en structuren die we kennen van de band Sunn O))). Deze klanken komen langzaam op de voorgrond om weer verbroken te worden door de stem van Anna. Het ritme van de drums en de belichting gaan steeds sneller van licht naar donker waarbij het geluid steeds harder wordt. De zang en cymbalen klinken als wolkbreuken in deze muzikale hemel die tot uitbarsting komt, de kerkorgels van de hel vuurspugen naar de hemel als apocalyptisch eind van dit spektakel. Prachtig. De zaal is stil en wat blijft zijn de hartkloppingen van de drums die je zojuist gehoord hebt van angst en kracht in een wervelwind van ogelklanken die de hemel aan het bestormen waren.

“Källans återuppståndels” begint onheilspellend alsof je beland bent in het diepste van de aarde, een magische plek. Anna speelt bezwerend op haar mondharmonica en wordt begeleid door haar accordeonist, de rust is helend op deze magische plek. Haar zangpartij lijkt nu sterk op “death can dance” met klassieke vioolmuziek en noise in de achtergrond die steeds sterker wordt laat ze uiteindelijk het nummer uitdoven.

Hierna is het even stil en ze spreekt het publiek toe en vertelt dat ze koorts heeft en bang is dat ze gaat flauwvallen. Ze vraagt "mocht dit gebeuren vangen jullie mij dan op?", ze lacht het weg,  "de show gaat verder tot dat dit moment aanbreekt."

Bij “The Mysterious Vanishing of Electra” speelt ze akoestisch gitaar tussen haar twee elektrische gitaar-spelende bandleden en bassist in. Gezamenlijk staan ze te headbangen op het ritme van het lichtspel wat al de gehele avond zorgt of we getroffen worden door de bliksem. Muzikaal lijkt het op een trein die steeds sneller gaat rijden en dendert op de rails in de duisternis. Waarbij Anna haar hoofd uit het raam heeft gestoken van deze losgeslagen trein en hysterisch lacht en schreeuwt. 

© Ruben Verheul

Het wordt weer vervolgd door “Come Wander with Me” het beste nummer van haar vorige LP. Solistische kerkorgel geluiden met drones in de achtergrond wat  opbouwt tot een climax met drums en gitaar. Ze zingt “come wonder with me” om je uit deze gehele muzikale bezwering te halen en weer met de voetjes op de aarde te belanden en te laten voelen dat we weer in het Paard staan.

 

© Ruben Verheul

De toegift is “Gösta” een kerkelijke ballade, een smeekbede aan de liefde, melancholisch zoals een kaars in een kerk staat te flikkeren op verlossing. Anna heeft het podium verlaten en loopt tussen het publiek wat zich keurig netjes in tweeën splitst. De Zweedse loopt predikend en zingend naar het einde van de zaal (tot aan de geluidstafel), draait zich om en loopt weer terug naar het podium waar deze mantra eindigt, de lichtjes gaan weer aan in het paard. 

Koortsachtig goed

Haar optreden was koortsachtig goed. Als je zo met koorts en griep kan performen, dan heb je de magie gevonden. Het studio-album is goed maar live klinkt het vele malen beter. Haar kunstwerk en thema Death Magic gaat over de up en downs in het leven, een verbroken relatie, een dal waar je inzit om er alleen achter te komen dat de magie dood is maar dat jij uiteindelijk de magie zelf bezit en deze weer tot leven kan brengen. Zoals ze het zelf zegt “Guard your magic or it will die with you”

Maar wij eindigen met de woorden van Iggy Pop...

“I'm a fan of Anna von Hausswolff"

-Iggy Pop

© Ruben Verheul