Burgemeester Jozias van Aartsen opende deze editie van Crossing Border: “Ik ben uiteraard al vaker bij Crossing Border geweest. Het is heel fijn om hier af en toe een beetje anoniem langs te komen en ik kom hier ook echt voor de mix van literatuur en muziek. Dat is volgens mij ook de sterkte van het festival. Het zijn boeken en literatuur en het is vaak innoverende muziek. Later zie je die allemaal weer op allerlei andere podia terug. Ik blijf nog heel even vanavond want ik moet nog naar iets anders toe. Ik probeer nog even naar Arc Iris te luisteren en naar Laura Starink te kijken maar dan moet ik echt weg.”
Crossing Border 2014 volgens de bezoekers
Met ook Hennie Vrienten, Thé Lau, Anna Drijver en Tim Knol
Ook tijdens de 22e editie van Crossing Border zochten onze verslaggevers het festival af naar bezoekers die iets leuks, grappigs, opvallends of kritisch te melden hebben. Over de bands, de sfeer of het festival in het algemeen. Dat leverde ook dit jaar weer mooie verhalen op die we in dit artikel voor je hebben gebundeld. Ook Hennie Vrienten, Thé Lau, Anna Drijver, Tim Knol en de burgemeester komen nog even aan het woord.
Rachida, Jip en Salou treffen we aan in de foyer van het NTG-gebouw. Ze zijn druk het bekende blokkenschema aan het bestuderen. Is de route al bekend? Salou: “Magnus is een must!” Maar ook Henny Vrienten, The Felice Brothers en Oorlog en Terpentijn staan op de planning. Rachida is speciaal uit Eindhoven gekomen om samen met haar vrienden het festival te bezoeken. De rest van de groep zijn Crossing Border veteranen. Salou: “Het hoogtepunt van alle edities was Carolina Chocolate Drops. En Ed Sheeran natuurlijk. Door de rolstoel goed uit te spelen stonden we daar zelfs op het podium. Er zijn geen specifieke acts op het verlanglijstje van het drietal voor volgende edities. Jip: “Voor mij is het festival gewoon een avontuur en ik zie wel wat er komt en welk pareltje er weer boven komt drijven. Dan is mijn avond goed.”
Tim Knol is vanavond niet 'in dienst'. Samen met nog veel meer andere bezoekers heeft de zanger zich door één bepaalde act naar Den Haag laten lokken. “Ik kom eigenlijk maar voor één ding en dat is Jeff Tweedy. Daar moet ik altijd heen. Ik kon niet naar andere shows van hem in de Benelux dus ik moest deze pakken. Het is een te gekke zaal dus dat komt helemaal goed. Ik ben ook wel benieuwd naar Iron and Wine en ik heb net Beginners gezien. Dat was echt een super goede show.” De zanger heeft zelf nog nooit op Crossing Border gestaan. “Ik snap wel waarom dat nog niet is gebeurd maar misschien komt dat nog wel in de toekomst.”
In de foyer van de Koninklijke Schouwburg lopen we de Haagse singer-songwriter Geert van Emden en zijn manager Luca Sarsanszky tegen het lijf. Geert: “We vinden het een beetje jammer dat Iron and Wine net tegelijk met Intergalactic Lovers speelt. Die heb ik al eens vaker gezien en ik had ze nu ook best weer willen zien maar we kiezen toch voor Iron and Wine.”
Voor Frank en Cathelijne uit Drenthe is het de eerste keer dat ze het festival bezoeken. De ervaring is tot nu toe heel erg positief. Frank: “We hebben net een schrijver gezien die werd begeleid door een harmonica. Dat was schitterend. De meneer die de Crossing Border poster heeft ontworpen was er ook bij. Geweldig! Morgen zijn we er ook. Mijn vrouw heeft een heel lijstje gemaakt van wat we allemaal willen bezoeken.”
Als er één Haagse muzikant is die je op Crossing Border verwacht tegen het lijf te lopen, dan is het Melle de Boer wel. Hij is net binnen maar weet al goed waar hij vanavond naartoe gaat. “Als eerste wil ik The Felice Brothers zien. Daar heb ik een paar dingen van gehoord en dat lijkt me heel mooi. En Iron and Wine! Ik heb ze al vaker gezien maar hij is vanavond solo dus dat is misschien wel even leuk.” Net als zoveel festivalgangers is Melle vaste klant van het festival. “De eerste keer dat ik op Crossing Border was, was het nog in het Congresgebouw en toen speelden echt alle dingen die ik hartstikke goed vond. Jim White en Loudon Wainwright. Toen dacht ik: als ik hier toch eens een keer kon spelen. Ik vond het zo'n leuk festival en zo goed passen bij hoe ik denk dat een festival zou moeten zijn. Ik heb er nu een aantal keer mogen spelen en het was precies zoals ik me had voorgesteld. Het is het meest geweldige festival wat er is.”
Net nadat hij in de Spiegeltent is geïnterviewd door Leon Verdonschot krijgen we de kans om Thé Lau naar zijn festivalervaring te vragen. “Het is niet de eerste keer dat ik het doe en ik vind het wel een leuke manier van interviewen. Het was wel een beetje donker in de zaal dus ik kon alleen de eerste rij zien. Maar dat is misschien maar goed ook, want anders ga je daar ook weer rekening mee houden. Dan ga je er op letten of je de aandacht hebt of niet. Het verandert een interview toch in een soort performance met iemand die aangeeft en dan moet je een balans maken. Ik ken Leon al lang en ik vind hem een goede interviewer. Ik denk dat dit de achtste keer is dat we dit hebben gedaan maar de vragen die hij me nu gesteld heeft, heeft hij me nooit eerder gesteld.” Veel tijd om op het festival te blijven hangen heeft de zanger niet. “Ik ga straks weer naar huis. Morgen vier ik het 30-jarig samenzijn met mijn vrouw. Mijn zus is daarvoor overgekomen uit Marokko. Die is bijna 80 maar dat is een soort Annie M.G. Schmidt. Ze is nu drie dagen bij me in huis en ik ben bijna volledig uitgewoond. Je kunt zeggen dat ik onder de tafel ben gezopen door een bejaarde. En morgen gaat het gewoon weer verder.”
Casper uit Amsterdam is hier speciaal voor Jeff Tweedy. “Ik ben een groot fan van hem en van Wilco. Zo vaak krijg je de kans niet om hem live te horen zingen dus ik wilde daar naartoe. Ik heb hem wel vaker live gezien met Wilco.” De Amsterdammer laat zich verder verrassen en dat bevalt tot nu toe goed. “Wat ontzettend goed beviel, was dat we de avond vandaag gestart zijn in de spiegeltent waar we vergast zijn op een voorleessessie van Delphine Lecompte. Ze begon in een buitengewoon traag tempo haar gedichten voor te dragen. Mijn eerste reactie was dat ik daar geen zin in had. Toen bleef het zo wonderlijk lang stil en begon ze vervolgens te bekennen dat het voor het eerst van haar schrijversbestaan was dat ze ging voordragen terwijl ze dronken was. Ik geloof dat ze zelf ook oprecht verrast was door haar dronkenschap en dat maakte dat ik toch nog even bleef zitten. Ik was heel benieuwd hoe dat zich zou gaan ontwikkelen en daardoor hebben we toch geluisterd naar haar gedichten. Die vonden we ongelooflijk mooi en geestig en zo pakkend dat we twee boeken gekocht hebben. We hebben Thé Lau ook gezien en ook zijn boek hebben we gekocht, met een tekening van John Lennon erin. Het was de bedoeling dat hij tekenaar zou worden. Wat nu nog van zijn tekenaarschap over is, is dat hij nog steeds in staat is om met vijf lijntjes John Lennon te tekenen. Aangezien ik erg van The Beatles houd heb ik maar meteen gevraagd of hij dat in mijn boek wilde doen.”
De Italiaanse Flavia en Haagse Sacha zijn voor het eerst op Crossing Border. Sacha: “We komen vanavond voor Iron and Wine en Low Roar. De eerste hebben we net gezien en het was awesome. Dat kwam onder andere door de zangeres die hij had meegenomen en het samenspel van hun stemmen.” Flavia bezoekt alleen de vrijdag, maar Sacha is morgen ook op het festival te vinden. Dan ligt zijn focus niet alleen op muziek. “Ik ga naar Ian McEwan!”
Hennie Vrienten zit zich op de trappen van het NTG-gebouw voor te bereiden op zijn rol vanavond. “Ik ben hier voor uitgeverij De Harmonie. Dat brengt een boekje uit met tekeningen van Peter van Straaten en een keuze van gedichten door mij gemaakt. Dat boekje heet 'Aan de laatste roker' en daar ga ik een paar gedichten uit voorlezen. Ik heb dus maar een nederige taak hier. Het zijn niet mijn gedichten, ik hoef ze alleen maar te lezen. Gelukkig zijn de meeste dichters dood dus die kunnen er niet zoveel meer van zeggen of vinden.” Voor Vrienten is dit zijn eerste Crossing Border ervaring. “Ik hou van muziek en literatuur. Ik hou erg van muziek, dat is wel duidelijk, en ik houd ook van literatuur. Ik ben helaas heel erg moe dus als ik mijn drie gedichten heb voorgelezen stap ik weer in de trein. Misschien kom ik volgend jaar terug. Het ziet er uit als een heel fijn festival met veel leuke mensen.”
Anna Drijver heeft net Paolo Giordano geïnterviewd. “Ik vind het heel erg fijn om zelf te kunnen interviewen. Ik word best veel geïnterviewd voor mijn werk en ik vind het heel leuk om zelf een keer te interviewen. Het voelt veilig. Hij praat heel makkelijk en hij heeft heel veel verteld over zijn boek, maar ook over zijn leven in Italië. Ik vond het een heel leuk gesprek. Ik ben ook best wel een beetje fan van zijn boeken.” Een voorbeeld wil Drijver hem echter niet noemen. “Ik heb niet echt voorbeelden. Ik lees echt van alles en ik heb ook niet echt schrijvers waarvan ik denk dat ik ook zoiets zou willen schrijven. Mij inspireren mensen op straat of dingen die ik tegenkom. Verhalen die ik hoor of dingen die ik meemaak. Ik had echt net mijn arm gebroken toen ik door een leeg kantoorgebouw liep. Dat vond ik ook echt iets voor een film of een boek. Dat ik in mijn eentje met mijn gebroken arm door een verlaten kantoor loop wat te huur staat, maar wat niemand wil huren omdat het crisis is. Het dagelijks leven. Daar haal ik het uit.” Door haar gebroken arm heeft de actrice/schrijfster niet de kans om echt van het festival te genieten. “Ik heb verder niets kunnen zien. Er zijn echt superveel leuke dingen maar ik moet het vanwege mijn arm echt rustig aan doen. Doctors orders!”
Vroeg op de zaterdagavond komen we Maria tegen. Al meer dan tien jaar komt zij helemaal vanuit Duitsland naar Nederland speciaal voor Crossing Border. “Ik heb net King Dalton gezien, dat was enorm goed. Ze gebruikten interessante instrumenten en het deed mij denken aan Russische polka gemixt met rock.” Vrijdag liet zij zich verrassen door Trampled by Turtles. “Ik kende de band niet maar het was wel het hoogtepunt van de dag. De rest van de bands waren wat minder.” Vanavond gaat Maria net als velen anderen nog naar Dry the River. “Verder zie ik wel waar ik nog meer naartoe ga, ik volg de rest van de groep.”
Zittend in een luxe stoel in de Koninklijke Schouwburg zien we Sjef de Heij, een man die eruit ziet alsof hij van zowel muziek als literatuur verstand heeft. En dat blijkt ook als we hem aanspreken, want hij gaat ook nog steeds naar festivals als Lowlands. Crossing Border is voor hem toch een van de leukste festivals die er bestaan door de sfeer op het festival. De Heij is als we met hem praten nog steeds onder de indruk van Mirel Wagner. “Ik kom daar net vandaan. Ik heb haar plaat al maar nu heb ik het live gezien en dat was gewoon kippenvel. Het is ineens een op een, bij het album zit er toch iets tussen en nu zit zij daar, een heel klein meisje die helemaal in de muziek opgaat. Ja, echt heel goed.” De energie die Courtney Barnett gisteren in haar optreden gooide staat ook nog vers in zijn geheugen gegrift: “Ze was voor mij een jonge, vrouwelijke versie van Bob Dylan: boos over van alles met prachtige teksten die er ook heel lekker uit kwamen.” Ook al kent De Heij al zo veel bands die vanavond spelen, toch was hij erg verrast door The Delines, eentje die hij nog niet kende. “De harmonieën waren erg mooi. De zanger vertelde dat hij altijd in barretjes en cafeetjes speelt en dan staat hij ineens in de The Royal. Op de een of andere manier had dat ook effect op de band, ze hebben er echt een special van gemaakt.” De Heij twijfelt nog of hij vanavond naar Daryll-Ann gaat: “Ik was bij de reünie in Paradiso en het begint een beetje de Heintje Davids van de popmuziek te worden. Ik ben er eigenlijk wel een beetje klaar mee, maar ik las in een interview dat ze een andere setlist spelen dus dan wil ik mij nog wel laten verrassen. Anders ga ik snel naar de tent om Greylag mee te pakken.”
Even verderop komen we Rachel en Hanneke tegen, moeder en dochter. Hanneke heeft zoals ieder jaar een kaartje voor de zaterdag van Crossing Border als verjaardagscadeau gekregen. Rachel: “De zaterdag kwam beter uit maar ik denk ook dat er dan de beste acts staan… hoop ik. We zijn in ieder geval niet speciaal voor een act gekomen. We gingen er blind in en het is tot nu toe goed bevallen.” Hanneke versterkt die uitspraak nog: “Echt héél goed bevallen.” De twee waren vooral onder de indruk van Kwabs en Yellow Grass. Rachel: “Ze waren verrassend. Yellow Grass is natuurlijk een semi Haags bandje maar ik kende het nog niet zo goed maar dat beviel me wel. Kwabs herkende ik een paar nummers van, maar dat was live heel erg goed. De klankkleur van zijn stem was vooral erg mooi.” De twee hebben verder nog op de planning staan om naar Mirel Wagner en Horse Thief te gaan en verder laten ze zich verrassen. “Crossing Border is heel erg van het open minded ergens naartoe gaan en genieten.”
Rob Vonk heeft net wat te eten gekocht als we hem aanspreken. “Ik ben hier alleen vanavond. Er zit voor mij niet veel bekends tussen dus één avond is wel genoeg. Ik kwam zonder voorbereiding hier dus ik luister overal twee nummers van mee en als het goed is blijf ik hangen. Ik ben begonnen bij King Dalton, toen Yellow Grass, Kwabs, Mirel Wagner en ik kom net bij Sharon van Etten vandaan.” En wat is dan het leukste dat je tot nu toe hebt gezien? “Eigenlijk het Haagse bandje Yellow Grass, lekker vrolijke muziek. Kwabs klink heel goed maar ik stond achterin en het geluid was daar slecht, de bas was daar te hard.” Als hij de rest van de groep ook zover krijgt wil Vonk vanavond nog Greylag zien.
De Spaanse Antonio en zijn vrouw Mercedes (“the cultural manager of the couple”) staan in de drukke foyer van het Nationaal Toneel Gebouw gezellig wat te eten en te drinken. De twee wonen in Den Haag en zijn vanavond voor de tweede keer op Crossing Border. Antonio: “Iedere keer is het fantastisch. Het is erg modern, een beetje chaotisch, maar heel leuk.” Antonio wordt een beetje op sleeptouw genomen door zijn vrouw en laat zich verrassen door alles wat hij tegenkomt. Mercedes: “We hebben Sharon van Etten gezien die was wel goed, Kwabs was ook goed maar niet helemaal mijn ding, Mirel Wagner was super.” “Mirel Wagner is muziek dat je wilt luisteren vlak voordat je sterft.” “Voor mij niet, ik was meer aan het zweven dan dood aan het gaan. Straks gaan we nog naar Thurston Moore omdat wij grote fans zijn van Sonic Youth en daarna moeten we naar huis om de babysitter af te lossen.”
Jurgen de Waart, eigenaar van Velvet in Delft, vertelt met enthousiasme over de nieuwe Velvet in Den Haag. “Er zijn veel platenzaken weg in Den Haag dus mensen komen nu naar ons.” Maar ook vanavond loopt het goed in de Koninklijke Schouwburg. “Magnus sloeg gister goed aan, vooral omdat ze ook kwamen signeren. Vanavond kan Sharon van Etten ook nog wel goed gaan verkopen, maar ik denk dat Thurston Moore toch het best gaat lopen als hij heeft gespeeld. Maar dat kan ik pas aan het eind van de avond zeggen.” De Waart moet natuurlijk vooral lp’s en cd’s verkopen maar soms pakt hij ook stiekem kleine stukjes mee van de acts die spelen. “Af en toe ga ik snel ergens naar binnen. Ik ben net even bij Sharon van Etten geweest en The Delines heb ik ook een stukje van gezien. Vanavond ga ik zeker ook een stukje van Thurtston Moore meepakken.”
Even verderop staat Benjamin Lampe (The Black Veins) die alleen vandaag naar Crossing Border is gekomen. “Ik was niet van plan om hierheen te gaan, maar besloot last minute toch wel te gaan omdat het gewoon een super leuk festival is. Ik heb net Dry the River gezien en die waren super. Ze hadden een goede vibe en het was heel rauw. Het waren kleine liedjes in een rauwe uitvoering. Dat is dan tot nu toe mijn hoogtepunt, maar daar moet ik wel eerlijk bij zeggen dat het de enige act is die ik tot nu toe volledig heb gezien.” Lampe is zonder verwachtingen vanavond gekomen. “Ik ken bijna niets van het programma maar ik heb gehoord dat Horse Thief erg goed is dus daar ga ik nog wel even een kijkje nemen. Verder laat ik het over mij heen komen.”
Aan het eind van de avond, als alles al is afgelopen, stappen Paul en Frank de Spiegeltent uit. Ze hebben net Greylag gezien. Paul: “Leuk bandje maar niet het beste dat ik gezien heb. Dat was Thurston Moore van Sonic Youth en die volg ik al heel lang. Hij is een poosje experimenteel geweest met andere bands, wat ik minder leuk vond, maar vandaag kwam alles terug. Het was waanzinnig. Het staat voor mij in de top tien van de beste concerten van de laatste tien jaar en ik ga er naar veel.” Het valt de twee op dat er dit jaar meer afwisseling in het programma is. Frank: “Ik ben een paar jaar geleden geweest en toen was het wat meer easy listening, maar ik vind het ruige dat er tussendoor komt dit jaar leuker.”
Julie Scott - bekend van de band Knotwilg - heeft ook naar Greylag gekeken. “Ik vond dit een van de leukste acts van vandaag. Gisteren was Stu Larsen ook erg goed en Dry the River. Verder heb ik niet echt hoogtepunten. Ik vind Crossing Border een te gek festival en ik koop ook altijd blind kaartjes, maar ik vond het wat tammer dan voorgaande jaren. De nadruk lag vooral heel erg op de americana muziek. Maar dat maakt niet uit want ik vind de sfeer nog steeds fantastisch en het verplaatsen van de Spiegeltent is ook een goede zet. Er mogen wel wat dixies bij, maar dat is een tip voor later.” Terugkomend op Stu Larsen vertelt Scott dat het haar deed herinneren aan een tijd dat zij veel op reis was en op een eilandje zat. “Er waren een hoop goede muzikanten op dat moment en ik werd weer teruggezogen in die sfeer. Hij was super persoonlijk en super oprecht.”