In de Sphæræ is het, met een half uur vertraging, tijd voor de ‘Sonata for Convolution and Feedback’ van visueel kunstenaar Nenad Popov. De opblaasiglo loopt vol en nadat de toeschouwers op hun rug zijn gaan liggen, of een andere ongemakkelijke houding aannemen, stuurt Popov via een beamer en gekromde spiegel zijn mathematische patronen de tent in. Alles draait en het gevoel bekruipt je dat je in een enorme caleidoscoop terecht bent gekomen. Een krap half uurtje later wordt de Rus met een luid applaus bedankt voor het schouwspel, waarna de bezoekers wankelend de tent uitkruipen.
TodaysArt 2013 zaterdag: Alternatieve afsluiting van 2013 editie
Intense deephouse van Saschienne hoogtepunt van tweede dag
De tweede dag TodaysArt begint al vroeg in de symposiumruimten in het voormalig ministerie van Binnenlandse Zaken. Het muzikale deel van het programma vindt in de avond en nacht plaats, waarbij de nachtprogrammering aanzienlijk toegankelijker is dan alles wat zich in de avond afspeelt.
Van negen uur tot middernacht is er enkel iets te zien en te horen in het Atrium. Club 01 houdt de deuren voorlopig gesloten en Club 02 doet enkel dienst als bar en toegang tot de BZK-toren. Met drie relatief bekende namen achter elkaar vormen de optredens van Lustmord, Oneohtrix Point Never en Ryoiji Ikeda de hoofdmoot van TodaysArt vandaag. Een gewaagde programmering, want geen van de drie acts brengen iets wat je tot gezellig zaterdagavondvermaak kunt rekenen.
Lustmord ziet er even kil en angstaanjagend uit als de naam doet vermoeden. Brian Williams draait al flink wat jaren mee in de darkambientscene en als Lustmord brengt hij sinds begin jaren tachtig diepe soundscapes met verwrongen samples en ondefinieerbare geluidscollages met duistere symboliek uit. Tegen een geprojecteerde film vol rook, geometrische figuren en symbolen, bouwt Williams trage geluidscollages op. Diepe bastonen vormen de basis waarop de gelaagde waanzin drie kwartier lang gedijt. Lustmord is zwaar en intens, en maakt diepe indruk.
Een festival zonder obligate presentatoren is een verademing, maar binnen de context van TodaysArt kan het dan gebeuren dat je de overgang tussen opbouw, soundcheck en start van een optreden mist, zoals bij Oneohtrix Point Never het geval is. De als buitendienst techneut geklede Daniel Lopatin (petje, winterjas) die de boel staat aan te sluiten blijkt de act te zijn en de tonen die uit de laptop komen is wat hij komt laten horen. Ook cgi-kunstenaar Nate Boyce wekt niet de indruk over zijn podiumpresentatie te hebben nagedacht. Dat Oneohtrix Point Never’s nieuwe album ‘R Plus Seven’ een dezer dagen op Warp uitkomt is een mooie opsteker en doet de reputatie ongetwijfeld goed, maar op TodaysArt is het een hele kluif om het optreden uit te zitten. De saaiheid zit niet in een gebrek aan afwisseling, maar juist in een overdaad aan half uitgewerkte ideetjes. Flarden ambient, klassieke muziek, psychedelica a la Goblin, themaatjes van Vangelis en beats in alle soorten en maten maken het optreden een ratjetoe zonder kop en staart. Een steeds groter deel van het publiek haakt af, gaat zitten en neemt de smartphone ter hand om de tijd te doden - inclusief de vier heren die van achter in de zaal het licht en geluid zitten te regelen.
Het optreden van de Japanner Ryoji Ikeda kan op verschillende manieren beschreven worden. Maar of je er nou vijf woorden (“het ruist en het flikkert”) of een essay van vijfduizend woorden aan wijdt, de conclusie kan alleen maar zijn dat het onbeschrijfelijk is. Snelle, flitsende zwart-wit patronen lopen synchroon met de snel wisselende frequenties uit Ikedas laptop. Er is verstoring, er is ruis, er zijn hoge tonen die letterlijk pijn doen en er zijn lage tonen die alles doen trillen. Waar wij stervelingen bij muziek nog denken aan primitieve concepten als ritme en melodie, is Ikeda ons een paar lichtjaren voor met een bonte mix van frequenties en patronen. Als analogie voor de duizelingwekkende digitale datastromen die ons dagelijks bereiken, is het optreden van Ikeda een angstaanjagende confrontatie met de realiteit. (FV)
Clubben tot in de vroege uurtjes
Twee platenmaatschappijen mogen de clubavond van TodaysArt 2013 kleur geven: Kompakt uit Keulen en Comeme uit Berlijn. Barnt en Gorbachev namens Comeme brengen techno met een experimenteel en percussierijk randje. Namens Kompakt, een van de belangrijkste technolabels van de afgelopen vijftien jaar, zijn Justus Kohncke, Saschienne en Jennifer Cardini de aanwezigen.
TodaysArt omschrijft Barnt, die vanaf 00.00 uur mag draaien, als een producer die buitenaardse muziek maakt. Zijn set is inderdaad buitenaards in de zin van dat het uniek is. Waar veel producers geneigd zijn om een stukje muziek rijk te vullen, is het bij Barnt allemaal vrij simpel en daarmee ook gedurfd. Onder begeleiding van een simpele bassline en een systematische toevoeging van subtiele geluidjes gaat zijn set naar een climax toe. Tracks als ‘Tunsten’ en ‘Ariola’ zijn typerend zijn voor Barnt die groot werd dankzij ‘Geffen’ uit 2011. Voor de een is het een eentonige set zonder een duidelijke climax, voor de ander een geniaal opgebouwde set met doordachte melodieën.
Daarna is de jonge labelgenoot Philipp Gorbachev aan de beurt. Met zijn opvallende verschijning (oranje overall en witte bandana) en opzwepende muziek brengt hij wat leven in de zaal. Met een elektrische drummachine en een microfoon begeleidt Gorbachev de bezoekers door een pop/synth-achtige house set. Met zijn EP ‘Hero of Tomorrow’ uit januari 2013 heeft de Moskoviet zichzelf neergezet als een onderscheidende naam, precies wat TodaysArt nodig heeft.
Justus Kohncke, een veteraan in de techno scene, mag namens Kompakt een uurtje draaien. De man die inmiddels vele compilatiealbums op zijn naam heeft, levert een set af vol popinvloeden. Saschienne levert vervolgens misschien wel de beste set van de avond. Het opvallende duo, bestaande uit Sacha Funke en zijn vrouw Julienne Dessagne, staat bekend om de verzorgde sets met intense deephouse producties. De Franse Jennifer Cardini mag een geslaagde festival afsluiten. Haar set bestaat uit een selectie rauwe sounds en zorgt ervoor dat het laatste beetje energie uit de festivalgangers geperst wordt.
Al met al heeft de organisatie van TodaysArt 2013 een afwisselend line-up neergezet die, in tegenstelling tot vorige editie met onder andere Ben Frost, breder en toegankelijker was. Hopelijk overtreft de organisatie zicht komend jaar weer. (AN)