Het zesde State-X New Forms festival huist komend weekend in beide zalen van Paard van Troje en het Koorenhuis in Den Haag. Vrijdag 11 december biedt het festival headliners als Battles, The Melvins en Gary Numan en zaterdag zijn Peaches en Rolo Tomassi de belangrijkste troeven. Maar het festival voor vernieuwende, experimentele muziek zet ook nadrukkelijk in op minder bekende artiesten. "Opkomende bands zorgen vaak voor een zekere opwinding", vindt Henk Koolen, programmeur van Paard van Troje en een van de drie festivalprogrammeurs. Hij meent dat groepen ten tijde van het eerste album vaak het meeste zeggingskracht hebben.

De uitgangspunten voor het festival zijn onveranderd, volgens Koolen. "We houden X-plore, X-plain en X-pect er nog steeds in. We kijken altijd naar bands die er op dit moment toe doen (X-plore), naar bands waarvan we verwachten dat ze er toe gaan doen (X-pect) en naar acts uit het verleden (X-plain)." Onder X-pect vallen ook acts, waarvan Koolen verwacht dat ze volgend jaar een stuk groter zullen zijn. "Zoals The Invisible. Het verbaast me dat die plaat - in Engeland genomineerd voor een Mercury Prize - in Nederland niet is opgepikt. En ook van Kurt Vile verwacht ik veel, zijn plaat is écht heel goed. En verder Three Trapped Tigers, een combinatie van dance en rock met een hele eigen draai. Die kunnen als ze hun debuutplaat uit hebben, heel groot worden."

State-X New Forms is een initiatief van Paard van Troje en het Haags Pop Centrum (HPC). Na drie losse edities zijn de evenementen State-X (uit de koker van het HPC) en New Forms (Paard) samengevoegd tot het festival, dat dit weekend de zesde en tot nu toe grootste editie beleeft. "Qua namen en bezetting wel ja. Qua locatie zijn we, na een eerste editie verspreid over de binnenstad, juist steeds centraler gaan zitten. Mensen moeten niet de hele tijd van de ene naar de andere zaal onderweg zijn, dat komt het festivalgevoel niet ten goede", vindt programmeur Koolen.

Het festival kiest dus voor beide zalen van Paard van Troje en breidde vorig jaar wel uit naar het direct aan de overkant van de Prinsegracht gelegen Koorenhuis. "Dat is echt een aanwinst", betoogt Koolen. "De hardere acts springen waarschijnlijk het meest in het oog. Maar we hebben ook een flink segment acts, die beter tot hun recht komen in enige rust. Het Koorenhuis heeft een echte theatersetting en in een zaal van zittende mensen ga je er toch niet doorheen zitten lullen."

Koolen wil ook de nationale en lokale underground belichten. "Ik had het gevoel dat we daar niet diep genoeg in zaten. Daarom zijn we op zoek gegaan naar 'the act least likely to succeed'." De oproep voor deze X-Vektor leverde een heel traject met wedstrijden op. Daar rolden twee winnaars uit: de Rotterdamse acts Boom Boom du Terre en Machinist staan vrijdag op het festival. "Dat zijn de acts waar wij het beste gevoel bij hadden." Met behulp van muzikale coaches zijn opnames gemaakt, die deze vrijdag worden uitgebracht op een split 10#. "Dat wordt State-X New Forms release nummer 1. Vanaf morgen eerst te koop op het festival en alleen op vinyl."

De kaartverkoop loopt volgens Koolen goed. "Het wordt kielekiele of we helemaal vol zitten. En dit zijn toch geen makkelijke tijden voor festivals." Ook voor de komende jaren ziet het er goed uit. "We zijn voor het eerst in het lokale kunstenplan opgenomen en dat geldt ook voor de komende drie jaar. Vroeger waren we veel tijd kwijt om fondsen te zoeken. Met deze basissubsidie kunnen we bij wijze van spreken nu al voor volgend jaar gaan boeken. Dus de mensen zijn de komende drie jaar nog niet van ons af."

State-X New Forms is op vrijdag 11 en zaterdag 12 december in Paard van Troje en Koorenhuis, Den Haag. 3VOOR12 Den Haag doet verslag, je vindt het dossier hier. En er is ook een speciale sampler met artiesten die op State-X staan te vinden op onze Luisterpaal.