Het laatste weekend van januari verscheen de nieuwste plaat van Arjen ‘Ayreon’ Lucassen. 01011001 is binaire code voor de letter Y, ook uit te spreken als ‘why’ dus. De rockgitarist, die een dikke 25 jaar geleden zijn eerste plaat maakte met de Haagse hardrockgroep Bodine, kan een nieuw succes bijschrijven. Op zondag 27 januari is de grote releaseparty in Stairway to Heaven in Utrecht. Als we een uur voor openingstijd aankomen, staat er al een rij van zo’n dertig meter. Binnen wordt er druk gesoundcheckt en gerepeteerd. Op deze dag wordt niet alleen het nieuwe album en de nieuwe merchandise gepresenteerd, er staat ook een semi-akoestische show van negen nummers op het programma, waaraan veertien muzikanten meedoen. Daaronder bekende namen, zoals bassist Peter Vink (Q65), drummer Ed Warby (Gorefest, vandaag trommelend op een kist), toetsenist Joost van de Broek en zangeres Floor Jansen (beiden After Forever), oudgedienden als zangers Robert Soeterboek en Ruud Houweling en Aardschok journaliste/Dial zangeres Liselotte Hegt. Blind Guardian zanger Hansi Kursch is zelfs helemaal uit Duitsland gekomen om een nummer te zingen. Arjen presenteert op zijn albums ook nieuw talent. Vandaag doen Marjan Welman, Magali Luyten en Wudstik mee. Gitariste Lori Linstruth en violist Bart Mathot completeren het ensemble. “Ik ben continue op zoek naar zangers,” vertelt Arjen. “Pas als de muziek er is en ik een verhaal in mijn hoofd heb ga ik kijken welke zangers daar bij passen en ga ik ze bevestigen. De echte teksten komen pas als ik precies weet welke zangers ook echt mee gaan doen. Voor de nieuwe plaat zijn dat er zeventien, die ga ik dan verdelen over nummers of stukken ervan. Dan ga ik teksten schrijven. Dus ik ben zwaar de lul als op het laatste moment iemand afzegt. Maar het voordeel is weer dat ik niet een type zanger voor een rol moet zien te vinden, omdat ik de rol afstem op de beschikbare zanger.” Een van de nieuwe talenten is Marjan Welman. De twee dagen voorafgaand aan de presentatie zingt ze mee bij een drietal instore optredens. “Ik heb ooit wat naar Arjen opgestuurd en later nog eens omdat ik niet meer helemaal tevreden was met die eerdere opnames. Zodoende zijn we in het voorprogramma van Stream of Passion gekomen.” Arjen vult aan: “En ik heb haar zien zingen in een Ayreon coverband.” In die coverband zit ook zangeres Laura. Omdat Laura toch van plan was naar de instore in Delft te komen, krijgt ze twee uur tevoren het verzoek om enkele nummers mee te zingen. Velvet Music Store is zeer goed gevuld en na afloop is er ruimschoots gelegenheid voor handtekeningen. De fans blijken niet alleen uit onze regio te komen, maar ook uit Engeland en zelfs Noorwegen. De belangstelling in Utrecht is zo groot dat de Stairway to Heaven te klein blijkt en niet eens iedereen naar binnen kan. In het café is het een mengelmoes van nationaliteiten, tekenend voor de populariteit van Arjen. “Ik heb een promotietour gedaan, begin december, door tien Europese landen. Het leuke is, Ayreon loopt in de hele wereld goed. Sowieso Europa en de VS, maar ook Zuid-Amerika: Mexico, Argentinië, Brazilië. Japan ook, zij het in iets mindere mate.” Over de exacte aantallen laat hij zich niet vaak uit. “Dat heb ik in het begin wel gedaan. ‘Oh, ik heb 50.000 platen verkocht’ en dat onthoudt iedereen dan, maar ondertussen loopt het wel door. Een aantal is altijd een momentopname. Als je de charts binnenkomt, dan verkoop je veel. De vorige plaat kwam in Nederland van niks op 7 binnen in de albumlijst, ik hoop de nieuwe nog hoger.” Na het eerste weekend van februari kwamen de eerste noteringen binnen. 01011001 kwam in Nederland op nummer 2 binnen, in Duitsland op nummer 18, in Amerika (in de Top New Artist Albums lijst) op 32 en ook in Frankrijk, Zweden, Engeland en Canada staat de plaat meteen in de Album Top 100. Geen slechte prestatie. Toch blijft Arjen slechts bij een beperkt publiek bekend. Optreden doet hij zelden en ondanks alle successen heeft hij nooit een hitsingle gehad. “Maar die zou ook je doodsteek kunnen zijn. Bij Stream of Passion had het gekund, nieuwe band, pas gelanceerd, als je dan een hit scoort, dan kun je daar op voortborduren. Maar Ayreon is zo breed, zoveel verschillende stijlen muziek. Krijg je een hit met een nummer, dan gaan mensen verwachten dat de rest ook zo klinkt en dat kan dodelijk zijn. Kijk maar naar wat er destijds met de band Extreme is gebeurd. Door het enorme succes van ‘More than words’ verloren ze een deel van hun fanschare en alle nieuwe ‘fans’ waren de volgende week weer helemaal idolaat van de volgende artiest, Britney Spears of zo. En je blijft met lege handen achter. Je haalt er natuurlijk wel een hoop geld mee binnen, maar wat moet je daarmee als je je favoriete hobby niet meer kunt uitoefenen? Ik heb nu over de hele wereld een fanatieke fanschare opgebouwd en iedere cd probeer ik ze te verwennen. Speciale edities, mooie verpakkingen, alles is tot in de puntjes verzorgd. Daar investeer ik een hoop in, ook in de zangers. Ik ben zo blij dat ik dat altijd gedaan heb! Nu heb ik daardoor zo’n trouwe fanbasis.” De fanbasis is inderdaad dermate trouw dat de mensen die Stairway to Heaven niet meer in kunnen grotendeels buiten blijven wachten. Hoewel ze het niet kunnen zien, is het optreden wel enigszins hoorbaar. Maar Arjen beloont zijn fans door samen met Peter, Floor en Marjan buiten nog een akoestisch optreden te geven. Het wordt gewaardeerd. Immers, hoe lang zal het duren voordat Arjen weer live te zien is?