'Pimp your schoolagenda'. Iets dergelijks was te lezen op een uithangbord boven de afdeling met nieuwe schoolspullen. Het was geloof ik in de Bijenkorf dat ik deze reclame-uiting tegen het lijf liep. Ik moest er om glimlachen maar het zette me meteen ook aan het denken. Want letterlijk viel daar in de zo keurige Bijenkorf een oproep aan de jeugd te lezen dat je je schoolagenda moet op pooieren (pimp=pooier). Diezelfde jeugd blijkt volgens het jongerenpanel van TweeVandaag om strengere regels te vragen wanneer het gaat om geweld en sex in videoclips. Aanleiding van dit onderzoekje was de commotie rondom de clip van ene Darryl. Een jonge Nederlandse rapper die door clipzender TMF talentvol genoeg werd bevonden om een door TMF geproduceerde videoclip te maken. In de clip zien we Darryl in gevecht met een aantal gangsters die het op z'n vriendin gemunt hebben. Het geteisem gaat elkaar met vuurwapens, vuisten en voeten te lijf en wanneer de vriendin van Darryl uit handen van het gespuis bevrijd is blijkt zij zelf ook nog een aardige kick te hebben. Na alle commotie over het gewelddadige karakter heeft TMF besloten de clip alleen nog 's avonds na tienen uit te zenden en overdag draait een gekuiste versie. De gewelddadige clip is inmiddels ook van de TMF site verwijderd. De discussie rondom geweld en sex in videoclips is niet nieuw maar kreeg vorig jaar november een impuls vanuit onverwachte hoek. PvdA-kamerlid Jeroen Dijsselboem vond dat het maar eens afgelopen moest zijn met de gewelddadige en seksistische clips van de gangsta rap die dagelijks op Neerlands muziekzenders te zien waren. Bijval was er vanuit de hoek van de Christenunie, EO en NCRV maar natuurlijk viel hem ook hoongelach ten deel. Er werd Dijsselboem onmiddellijk verweten ouderwets en vaderlijk te zijn terwijl men toch al lang weet dat niet onomstotelijk vast staat dat het kijken naar sex en geweld op TV meteen leidt tot excessief gedrag in het dagelijks leven. Toch waren de opmerkingen vanuit de politiek aanleiding voor MTV om een rapport te schrijven waarin men zich verantwoordt voor de keuzes die men maakt in het uitzendbeleid. (MTV is eigenaar van MTV, The Box, TMF en Nickelodeon. Het is niet de eerste keer dat een zender een clip heeft verbannen naar de avonduren. 'Smack my Bitch up' van de Prodigy bijvoorbeeld, werd in de jaren negentig op MTV ook alleen 's avonds uitgezonden. Controverses rondom bepaalde clips of rondom bepaalde teksten zijn eigenlijk al zo oud als de popmuziek zelf. Het hoort ook bij pop en jongerencultuur om steeds weer de grenzen van het toelaatbare op te zoeken en een boycot of verbod heeft, zo bewees het verleden, eerder een averechts effect. Toen de Sex Pistols in 1977 het Engelse koningshuis een 'fascistisch regime' noemden werd 'God save the queen'onmiddellijk door de BBC in de ban gedaan. De Sex Pistols stonden met het nummer binnen een mum van tijd op nummer een in de Britse top 40. Alles wat niet mag, of eigenlijk niet kan, is spannend. Het is de verboden vrucht die niet gegeten mag worden en die daarmee, zo bleek al in de Hof van Eden, juist aantrekkelijk wordt. De discussie zou zich dan ook niet moeten beperken tot wel of niet toelaten maar moet gaan over iets veel fundamentelers. Welke ideeën zitten eigenlijk achter deze clips en wat zeggen ze over onze cultuur? Om terug te komen op dat uithangbord bij de Bijenkorf. Willen we wel dat in onze warenhuizen 'slangwoorden' gebruikt worden uit de cultuur van pooiers en gangsters? Wat zegt het over onze samenleving dat het taalgebruik uit het criminele circuit is doorgedrongen tot onze dagelijks leven en aangemoedigd wordt omdat het trendy is? Wat zegt het over onze samenleving dat pooiers en gangsters voor sommige jongeren de status van role models hebben gekregen? Zijn de gewelddadige clips van Darryl en de gangsta raps wel zo excessief of zijn ze juist illustratief voor een hyperconsumptie cultuur waarin behoeften onmiddellijk bevredigt dienen te worden? De filosoof Ad Verbrugge schreef een paar jaar geleden het boek 'Tijd van onbehagen'. Een verzameling essays waarin hij de geest van deze tijd probeerde te omschrijven. Volgens hem ontbreekt het in de huidige tijd aan gemeenschapszin en bezieling. Een fenomeen als zinloos geweld ontstaat volgens hem wanneer het individu zich niet meer gebonden voelt en de medemens alleen nog maar ziet als iemand die gebruikt kan worden. Criminaliteit is vaak gericht op het snel en moeiteloos kunnen bevredigen van materiele behoeften waarbij de crimineel zicht onttrekt aan de gemeenschap. Misschien is het wel niet zo vreemd dat in onze hyperconsumptie tijd de 'gangsta' cultuur zo innig wordt omarmd. Het verbannen van de clip van Darryl naar de avonduren doet daar helaas niks aan af. Noot: Filosoof Ad Verbrugge is aanstaande zondag Zomergast.