Producer zijn is een vak. Maar wat houdt dat vak eigenlijk in? 3VOOR12/Den Haag laat twee Hagenaars aan het woord: Bas van Wageningen, tevens bassist van Di-rect, en Shell Schellekens, die meegeholpen heeft aan de Amerikaanse top tien-notering van Golden Earring’s ‘Twilight Zone’. Laten we eerst maar eens beginnen met de vraag: hoe word je producer? Bas: “Ik ging met een viersporen- en later een zestiensporenrecorder naar bands in oefenruimtes om hun muziek op te nemen. Eerst was ik alleen bezig met de zogenaamde ‘engineering’, dus het vastleggen van de muziek. Maar op een gegeven moment wilde ik zelf ook een muzikale inbreng. Veel bands proppen hun nummers helemaal vol met van alles en nog wat en ik dacht: “Hier kan wel een drumpartij weg, daar een baspartij.” Dan begint dus het echte produceren.” Shell: “Ik begon me op een gegeven moment tijdens opnames met van alles te bemoeien. Ik ben van oorsprong drummer en in die hoedanigheid ben je toch altijd al bezig met de opbouw van nummers. Het was voor mij logisch dat ik daarin een stap verder ging. Je hebt twee soorten producers: die goed zijn in organiseren om ervoor te zorgen dat de bandleden het naar hun zin hebben en zo lekker kunnen spelen en degenen die muzikale invloed uitoefenen. Ik hoor bij de laatste categorie. Ik grijp in en verander composities. Barry Hay van de Golden Earring praat bijvoorbeeld het intro vol van ‘Twilight Zone’. Oorspronkelijk was het zo dat George Kooymans daar doorheen zong. Ik zei: “Wég met die stem.” Hetzelfde geldt voor de geluidseffecten in het midden van het nummer. De Earring moest daar aan wennen, ze vonden het eerst maar niks.” Komt daar geen ruzie van? Shell: “Het is wel eens lastig. Maar ik zorg er altijd voor dat de partijen die de muzikanten in spelen bij hen horen. Dat mensen die naar een CD luisteren de bandleden voor zich zien. Dat ze bij bijvoorbeeld bij de Earring denken als ze de drums horen: “Ah, daar is Cesar Zuiderwijk.” Bas:”Het hangt van de band af hoe ver ik ga. Vorig jaar heb ik een demo van Tacker opgenomen. Daarin zitten heel ervaren muzikanten die precies weten wat ze willen. Niet dat ik dan niets meer toe te voegen heb. Ik kreeg van Tacker de vrije hand voor het toevoegen van beats en synthesizers. Mijn aandeel was het opnemen en het aanbrengen van de finishing touch. Bij onervaren bands ligt dat anders, want daarin is mijn bijdrage veel groter. Ik tast de boel altijd eerst even af en kijk hoever ik kan gaan.” Wordt de producer zo een extra bandlid? Bas: “Ja, ik voel me wel zo. Ik zoek bands op voordat we de studio in gaan, er ontstaat een band.” Shell:”Je bent zelfs meer dan dat, je voegt iets toe. Ik regisseer de bandleden als waren het acteurs. Ik kijk naar hun partijen en zeg ook hoe ze over moeten komen op hun publiek. Dat benepen “Dank je wel” in een microfoon mompelen na het spelen van een nummer tijdens een optreden… Doe dat niet! Maak er een show van. Laat je gaan als muzikant, ga op in de muziek. Sta daar niet op dat podium met een houding alsof je je tijd uitzit. Het gaat om discipline. Ik heb met de Canadese band White Wolfe een album opgenomen. Dan zie je het verschil met Nederlandse bands. Die discipline! De snaren van de gitaren werden tijdens de opnamen elke dag vervangen, ook al werd er niet op gespeeld. Je hoort het verschil hoor, het rinkelende RAAAANNNG als je een gitaar met nieuwe snaren aanslaat of het doffe geluid van oude snaren. Een klein voorbeeld, maar zo krijg je wel kwaliteit.” Kun je aan een CD horen welke producer zich ermee heeft bemoeid? Bas:”Als je producers eenmaal kent, kan dat. Ik hoor of Holger Schwedt of Michiel Schoots aan iets hebben gewerkt. Zelf heb ik denk ik niet echt een kenmerk. Dat komt ook doordat ik met zoveel van elkaar verschillende bands bezig ben. De ene keer is het de rock van Tacker, dan weer de hiphop van Nuclear Familiy. Per geval bekijk ik hoe ik het het beste kan aanpakken. De ene keer gaat het om het toevoegen van drumloops, de andere keer vind ik dat er op melodisch gebied aan gesleuteld moet worden.” Shell: “Ja, je kan het wel horen. Ik kom nu even niet zo snel op namen, maar je hoort het aan een bepaalde manier van arrangeren.” Is er een verschil van aanpak tussen oudere en jongere producers? Bas: “Ik vind niet dat je over het algemeen kunt zeggen dat oudere producers anders met het vak omgaan dan jonge. Met Di-rect heb ik met John Sonneveld, Holger Schwedt en Nando Eweg gewerkt. John is een ouwe rot en van alle markten thuis. Hij vindt het samenspel van de band belangrijk, terwijl Holger en Nando, die jonger zijn, meer zijn van de soundjes en het editen in de computer. Maar verder maakt het niet zoveel uit.” Shell: “Bands kunnen tegenwoordig thuis al zoveel voorbereiden met eigen opname-apparatuur. Dan komen ze naar de studio en dan is bijna alles al af. Dat maakt het star en ik wil dat de wegen nog open liggen. Ik houd ervan als de band in de opnameruimte staat en speelt. Nu is het zo dat alles apart wordt opgenomen, je kunt kiezen uit tien gitaarsolo’s en daardoor loopt het vat over. Je zit achter zo’n beeldscherm te editen en daardoor wordt het een beetje ontmenselijk. Alsof iedereen een acteur is die voor een blauw scherm staat te spelen.” Bas van Wageningen is bassist van de Haagse succesformatie Di-rect en is daarnaast producer voor de Basement Studio. Shell Schellekens is van oorsprong drummer. Hij speelde onder andere in Brainbox, Drama, Cashmere en Rainbow Train. Hij was onder andere producer voor de Golden Earring, Urban Heroes en Suburbs. Bas en Shell hebben recentelijk beiden meegewerkt aan het debuutalbum van de Haagse band Naked.